Η προοπτική ένταξης της Τουρκίας στη νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αναδιαμορφώνεται με ταχείς ρυθμούς λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων, αποτελεί έναν άμεσο και πολυεπίπεδο κίνδυνο για την Ελλάδα και την Κύπρο. Η απειλή δεν είναι μόνο στρατηγική, είναι υπαρξιακή!
Πίσω από τις «ευρωπαϊκές κουρτίνες», χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πολωνία πιέζουν ενεργά για την ενσωμάτωση της Άγκυρας στη νέα δομή ασφαλείας. Δεν πρόκειται για ευαισθησία σε θέματα ειρήνης ή περιφερειακής σταθερότητας.
Οι λόγοι είναι κυνικά ωφελιμιστικοί:
• Η αλματώδης ανάπτυξη της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας.
• Η διείσδυσή της σε ευρωπαϊκές εταιρείες, όπως η Piaggio και η Leonardo, μέσω εξαγορών και συμπράξεων.
• Και φυσικά, το πολυάριθμο στρατιωτικό προσωπικό, που μπορεί να λειτουργήσει ως φθηνό «στρατιωτικό κεφάλαιο» για τις αποστολές της ΕΕ.
Η ελληνική και κυπριακή διπλωματία έχει να αντιμετωπίσει ένα ιδιαίτερα δυσμενές θεσμικό πλαίσιο, καθώς η τελική απόφαση για την τουρκική συμμετοχή και τους όρους της θα ληφθεί πλειοψηφικά, χωρίς την αρχή της ομοφωνίας. Έτσι, η δυνατότητα άσκησης βέτο εξαφανίζεται.
Ο κίνδυνος είναι απτός: οι πολιτικοστρατιωτικοί μηχανισμοί της Ένωσης να αποκτήσουν στην καρδιά τους έναν δούρειο ίππο, που θα υπονομεύει την ίδια την ασφάλεια και τη νομιμότητα της ΕΕ σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
Το ελάχιστο που οφείλουν να απαιτήσουν η Ελλάδα και η Κύπρος
Αντί για ρητορική «εμπιστοσύνης» προς την Τουρκία, ήρθε η ώρα για συγκεκριμένες και μη διαπραγματεύσιμες προϋποθέσεις, για οποιαδήποτε ενσωμάτωσή της στις δομές ασφαλείας της ΕΕ:
• Άρση του casus belli κατά της Ελλάδας. Δεν μπορεί μια χώρα που απειλεί με πόλεμο σύμμαχο κράτος να είναι μέλος ευρωπαϊκού μηχανισμού ασφαλείας.
• Υπογραφή και αποδοχή της UNCLOS, της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, με όλες τις συνέπειες που αυτή φέρει για τις ανυπόστατες διεκδικήσεις της «Γαλάζιας Πατρίδας».
• Αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και άρση των απαγορεύσεων κατά κυπριακών πλοίων και αεροσκαφών.
• Τερματισμός της ρητορικής των «δύο κρατών» στην Κύπρο, που συνιστά ανοιχτή παραβίαση αποφάσεων του ΟΗΕ.
• Μη παρεμπόδιση της ενεργειακής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ με μονομερείς προκλήσεις και ναυτικές επιδείξεις ισχύος.
• Καμία αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά του Αιγαίου και του δικαιώματος άμυνάς τους.
• Εναρμόνιση με την κοινή εξωτερική πολιτική της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Η Άγκυρα δεν μπορεί να συνεχίσει το διπλό της παιχνίδι ως «επιτήδειος ουδέτερος», ενώ ταυτόχρονα προμηθεύει drones και διατηρεί ανοιχτά οικονομικά κανάλια με τη Μόσχα.
Δύο μέτρα και δύο σταθμά: η ευρωπαϊκή υποκρισία
Η ίδια ΕΕ, που προχωρά σε επανεξέταση της συμφωνίας εμπορίου με το Ισραήλ, επικαλούμενη το άρθρο 2 για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών, σιωπά εκκωφαντικά μπροστά:
• Στην κατάφωρη καταστολή στο εσωτερικό της Τουρκίας, με φυλακίσεις δημοσιογράφων, πολιτικών αντιπάλων και αντιφρονούντων.
• Στην παράνομη κατοχή της Βόρειας Κύπρου εδώ και περίπου μισό αιώνα.
• Στις παραστρατιωτικές επεμβάσεις της Άγκυρας σε Συρία, Λιβύη, Ναγκόρνο Καραμπάχ και Σαχέλ.
• Στην εργαλειοποίηση της μετανάστευσης και την πολιτική του εκβιασμού στην ΕΕ.
Αν αυτές δεν αποτελούν παραβιάσεις «θεμελιωδών αξιών της Ένωσης», τότε οι ευρωπαϊκές αρχές δεν είναι αρχές, είναι άλλοθι!
Η συμμετοχή της Τουρκίας σε οποιοδήποτε ευρωπαϊκό σχήμα ασφαλείας χωρίς ξεκάθαρους και νομικά δεσμευτικούς όρους θα σημάνει το τέλος της ελάχιστης αξιοπιστίας της ΕΕ ως δύναμης δικαίου. Και για την Ελλάδα και την Κύπρο, μια νέα εποχή αστάθειας και εθνικού κινδύνου.
