Η Γερμανία βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο των πολιτικών εξελίξεων, καθώς εκατομμύρια πολίτες προσέρχονται στις κάλπες για να αναδείξουν τη νέα κυβέρνηση. Η εκλογική αναμέτρηση έχει χαρακτηριστεί ως κρίσιμη, με τις οικονομικές προκλήσεις, τη μετανάστευση και την εσωτερική ασφάλεια να αποτελούν βασικά θέματα που επηρεάζουν την ψήφο των πολιτών.
Οι εκλογές ξεκίνησαν στις 09:00, ενώ η πρώτη εκτίμηση των αποτελεσμάτων μέσω των exit polls αναμένεται στις 19:00 (ώρα Ελλάδας), αμέσως μετά το κλείσιμο της κάλπης.
Οι πρόωρες εκλογές στη Γερμανία προκηρύχθηκαν έπειτα από πολιτική κρίση που οδήγησε στην κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού υπό τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς. Το σημείο καμπής ήταν η απόλυση του υπουργού Οικονομικών, Κρίστιαν Λίντνερ, τον Νοέμβριο του 2024, λόγω διαφωνιών σχετικά με την οικονομική πολιτική και τη διαχείριση του χρέους. Αυτή η απόφαση προκάλεσε ρήξη μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων – του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), των Πρασίνων και του Ελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (FDP) – και οδήγησε τον Σολτς να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο (Bundestag), την οποία τελικά έχασε στις 15 Ιανουαρίου 2025.
Ακολούθως, ο Πρόεδρος της χώρας, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, διέλυσε τη Βουλή και όρισε τη διεξαγωγή εκλογών στις 23 Φεβρουαρίου, έξι μήνες πριν από την αρχικά προγραμματισμένη ημερομηνία της 28ης Σεπτεμβρίου.
Εκλογικό σύστημα
Η Γερμανία εφαρμόζει ένα σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης, το οποίο αναθεωρήθηκε το 2023. Σε αυτό το πλαίσιο, η εκλογική διαδικασία επικεντρώνεται κυρίως στα κόμματα και όχι τόσο στα μεμονωμένα πρόσωπα. Οι έδρες κατανέμονται βάσει των ψήφων που λαμβάνουν τα κόμματα σε εθνικό επίπεδο, διασφαλίζοντας μια ισορροπημένη αναλογία εκπροσώπησης στο κοινοβούλιο.
Δημοσκοπικά δεδομένα
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το συντηρητικό μπλοκ της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU/CSU) βρίσκεται στην πρώτη θέση, συγκεντρώνοντας περίπου 30% της πρόθεσης ψήφου. Το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) έχει εδραιωθεί στη δεύτερη θέση, ενώ το SPD του Σολτς έχει υποχωρήσει στην τρίτη. Οι Πράσινοι, που στο παρελθόν είχαν σημειώσει άνοδο, βρίσκονται πλέον τέταρτοι στις δημοσκοπήσεις. Ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό, 27% των ψηφοφόρων, δηλώνει ακόμα αναποφάσιστο.
Κεντρικά ζητήματα της προεκλογικής περιόδου
Η οικονομία και η μετανάστευση κυριαρχούν στην πολιτική ατζέντα.
- Οικονομία: Η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε ύφεση για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, με το ΑΕΠ να μειώνεται κατά 0,2% το 2024, έπειτα από πτώση 0,3% το 2023. Η ενεργειακή κρίση, οι προκλήσεις στη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία λόγω κινεζικού ανταγωνισμού και η επιθετική εμπορική πολιτική των ΗΠΑ δημιουργούν σοβαρές ανησυχίες. Επιπλέον, μεγάλες εταιρείες, όπως η Volkswagen, εξετάζουν απολύσεις και κλείσιμο εργοστασίων.
- Μεταναστευτικό και ασφάλεια: Τα ζητήματα της ασφάλειας έχουν έρθει στο προσκήνιο έπειτα από σειρά επιθέσεων σε πόλεις όπως το Μανχάιμ, το Ζόλινγκεν και το Βερολίνο. Η πολιτική αντιμετώπισης της μετανάστευσης είναι ένα από τα πιο πολωτικά θέματα της εκλογικής αναμέτρησης.
Πιθανοί κυβερνητικοί συνασπισμοί
Η Γερμανία έχει μακρά παράδοση κυβερνήσεων συνεργασίας, καθώς κανένα κόμμα δεν έχει κερδίσει αυτοδυναμία στη Bundestag μετά το 1957. Οι πιθανοί συνδυασμοί που θα μπορούσαν να προκύψουν μετά τις εκλογές είναι:
- Συνεργασία CDU/CSU με το SPD (όπως συνέβη στο παρελθόν σε μεγάλους συνασπισμούς).
- Συνεργασία CDU/CSU με το FDP, όπως είχαν κυβερνήσει μεταξύ 2005-2021.
- Ένας τριμερής συνασπισμός CDU/CSU, Πράσινων και FDP, γνωστός ως «Συνασπισμός Τζαμάικα» (λόγω των χρωμάτων των κομμάτων που παραπέμπουν στη σημαία της Τζαμάικα).
Το AfD παραμένει εκτός συζητήσεων για κυβερνητικές συνεργασίες, καθώς τα υπόλοιπα κόμματα εξακολουθούν να το αντιμετωπίζουν ως ακραίο πολιτικό σχηματισμό.
Με τα δεδομένα αυτά, το αποτέλεσμα των εκλογών αναμένεται να καθορίσει ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσει η Γερμανία τα επόμενα χρόνια, τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο.
Μερτς: Ο πιθανός νέος καγκελάριος
Ο συντηρητικός ηγέτης Φρίντριχ Μερτς φαίνεται να βρίσκεται σε θέση ισχύος για να αναλάβει την καγκελαρία, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Ωστόσο, εάν οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) κερδίσουν τις εκλογές, θα χρειαστεί να σχηματίσουν κυβερνητικό συνασπισμό, πιθανότατα με τους Σοσιαλδημοκράτες του απερχόμενου καγκελάριου Όλαφ Σολτς.
Ο Μερτς έχει αποκλείσει οποιαδήποτε συνεργασία με το ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), το οποίο, σύμφωνα με τις προβλέψεις, θα καταστεί η δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη, αφήνοντας πίσω του το SPD. Παρά τις εκατομμύρια επιστολικές ψήφους, τουλάχιστον το 20% των ψηφοφόρων εμφανίζονταν αναποφάσιστοι πριν από τη σημερινή εκλογική διαδικασία.
Το διακύβευμα των εκλογών
Οι εν λόγω εκλογές αναμένεται να αποτελέσουν σημείο καμπής, καθώς η Γερμανία καλείται να πάρει σημαντικές αποφάσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Ο Μερτς υπόσχεται μια πιο ισχυρή ηγεσία στην Ευρώπη, ενώ το Βερολίνο δέχεται πιέσεις για χαλάρωση των δημοσιονομικών περιορισμών στις αμυντικές δαπάνες.
Η νέα γερμανική κυβέρνηση θα κληθεί να διαχειριστεί τη συνεχιζόμενη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, καθώς και τις σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες βρίσκονται σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας.
Ο ρόλος της Τουρκίας στις γερμανικές εκλογές
Παρότι η Τουρκία δεν αποτέλεσε βασικό θέμα της προεκλογικής εκστρατείας, η παρουσία της στη γερμανική πολιτική σκηνή παραμένει σημαντική. Συνολικά, 53 υποψήφιοι τουρκικής καταγωγής διεκδικούν μια θέση στο κοινοβούλιο, με το SPD να έχει τις περισσότερες υποψηφιότητες. Το CDU διατηρεί ρεαλιστική προσέγγιση στις σχέσεις με την Άγκυρα, δίνοντας έμφαση στη συνεργασία για τη μετανάστευση και την περιφερειακή σταθερότητα, ενώ οι Πράσινοι προτείνουν πιο επιλεκτική συνεργασία, συνδέοντας την πολιτική τους με ζητήματα δημοκρατίας.
Η σημασία της τουρκικής ψήφου
Η τουρκική κοινότητα στη Γερμανία αριθμεί περίπου 1,2 εκατομμύρια ψηφοφόρους. Αν και η συμμετοχή τους κυμαίνεται γύρω στο 30%, μια αύξηση της τάξεως του 60-70% θα μπορούσε να ενισχύσει την πολιτική τους εκπροσώπηση στο κοινοβούλιο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, 16 έως 18 υποψήφιοι τουρκικής καταγωγής αναμένεται να κερδίσουν έδρες.
Η επόμενη ημέρα των εκλογών
Η Γερμανία θα εισέλθει σε μια νέα πολιτική περίοδο, με προκλήσεις τόσο σε εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Οι σχέσεις με την Τουρκία, η διαχείριση της οικονομικής κρίσης και η πολιτική για τη μετανάστευση θα είναι μεταξύ των βασικών ζητημάτων που θα απασχολήσουν τη νέα κυβέρνηση.
Ενώ η Άγκυρα δεν περιμένει έναν απόλυτο σύμμαχο, αναζητά έναν συνομιλητή που θα διατηρήσει μια ισορροπημένη σχέση με τη γερμανική ηγεσία. Ο Μερτς, εάν εκλεγεί, φαίνεται έτοιμος να ακολουθήσει μια ρεαλιστική πολιτική προσέγγιση, που θα στηρίζεται περισσότερο σε συμφέροντα παρά σε ιδεολογικές τοποθετήσεις.
