Στους δρόμους μεγάλων γερμανικών πόλεων, όπως το Βερολίνο, οι προεκλογικές αφίσες για τις εκλογές κατακλύζουν τους δημόσιους χώρους, ενώ το ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) προβάλλει το σύνθημα «Ώρα για τη Γερμανία».
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το AfD αναμένεται να διπλασιάσει τα ποσοστά του σε σχέση με τις προηγούμενες ομοσπονδιακές εκλογές του 2021, φτάνοντας περίπου το 20%. Η ανοδική του πορεία, ιδιαίτερα στις ανατολικές περιοχές της χώρας, έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό στο πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας.
Οι κάλπες άνοιξαν στις 9:00 (ώρα Ελλάδας), με τους ψηφοφόρους να προσέρχονται από νωρίς στα εκλογικά κέντρα. Η διαδικασία διεξάγεται ομαλά, χωρίς καθυστερήσεις ή προβλήματα, ενώ η ψηφοφορία θα ολοκληρωθεί στις 19:00 (ώρα Ελλάδας). Την ίδια ώρα αναμένεται η δημοσιοποίηση των πρώτων exit polls, που θα δώσουν μια πρώτη εικόνα για το εκλογικό αποτέλεσμα.
Σύμφωνα με τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης, μέχρι τις 21:00 (ώρα Ελλάδας) αναμένεται να έχει διαμορφωθεί μια σαφής εικόνα για το αποτέλεσμα, αν και η διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης ενδέχεται να διαρκέσει αρκετούς μήνες.
Ήδη έχουν ασκήσει το εκλογικό τους δικαίωμα ο απερχόμενος καγκελάριος και ηγέτης του SPD, Όλαφ Σολτς, το φαβορί της εκλογικής αναμέτρησης, Φρίντριχ Μερτς, καθώς και η επικεφαλής της AfD, Άλις Βάιντελ.
Γερμανία: Η διεύρυνση της βάσης του AfD
Ο πολιτικός επιστήμονας Αντώνιος Σουρής από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου αναφέρει πως το εκλογικό κοινό του AfD δεν είναι πλέον ομοιογενές. Ενώ ένα τμήμα υποστηρίζει σθεναρά τις ιδεολογικές θέσεις του κόμματος, ένα άλλο χρησιμοποιεί την ψήφο του ως ένδειξη διαμαρτυρίας απέναντι στο πολιτικό κατεστημένο. Οι ηλικιακές διαφορές είναι επίσης σημαντικές, καθώς οι νεότεροι ψηφοφόροι δεν ταυτίζονται πλέον τόσο με αριστερές ή περιβαλλοντικές ιδέες. Επιπλέον, η στήριξη στο AfD είναι πιο έντονη μεταξύ των ανδρών σε σύγκριση με τις γυναίκες.
Το μεταναστευτικό, το μεγάλο «αγκάθι»
Το AfD ξεκίνησε ως κόμμα με έντονο ευρωσκεπτικισμό το 2013, όμως η ατζέντα του σταδιακά μετατοπίστηκε προς την αντιμεταναστευτική ρητορική, ειδικά μετά την προσφυγική κρίση του 2015. Στην τρέχουσα εκλογική αναμέτρηση, το κόμμα έχει εντείνει τη στάση του, αξιοποιώντας περιστατικά όπως η πρόσφατη επίθεση στο Μόναχο από έναν νεαρό Αφγανό με ισλαμιστικά κίνητρα.
Η Κριστίνα Φαράκο, πρόεδρος της ΜΚΟ La Red, τονίζει ότι, παρά τα υψηλά ποσοστά εργασιακής ένταξης των μεταναστών και το χαμηλό ποσοστό παραβατικότητάς τους, το AfD έχει καταφέρει να παρουσιάσει τη μετανάστευση ως απειλή για την ασφάλεια. Ωστόσο, η νομική εκπρόσωπος της ProAsyl, Τζούντιθ Γουίμπκε, επισημαίνει ότι οι αφίξεις μεταναστών στη Γερμανία έχουν μειωθεί κατά 30% το 2024.
Ο ρόλος του Ίλον Μασκ και η παρέμβαση των ΗΠΑ
Μια νέα διάσταση στην προεκλογική εκστρατεία προσέδωσε η δημόσια στήριξη του Ίλον Μασκ στην Άλις Βάιντελ, συμπρόεδρο του AfD. Μέσω της πλατφόρμας X (πρώην Twitter), ο Μασκ δήλωσε ότι «μόνο το AfD θα σώσει τη Γερμανία», ενώ δημοσίευσε και μια εκτενή συνέντευξη με τη Βάιντελ. Η παρέμβασή του επηρεάζει όχι μόνο το κοινό των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας, καθώς τα σχόλιά του αναπαράγονται από τα μέσα ενημέρωσης.
Η στήριξη στο AfD δεν περιορίζεται μόνο στη σφαίρα των social media. Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, Τζέι Ντι Βανς, συναντήθηκε πρόσφατα με τη Βάιντελ στο Μόναχο, χωρίς να έχει αντίστοιχη συνάντηση με τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς, γεγονός που υποδηλώνει την ανοικτή υποστήριξη της κυβέρνησης Τραμπ προς την ακροδεξιά στη Γερμανία.
Ο εκλογικός νόμος και η διαμόρφωση της νέας κυβέρνησης
Σύμφωνα με τον γερμανικό εκλογικό νόμο, για να εισέλθει ένα κόμμα στην ομοσπονδιακή Βουλή (Bundestag), πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 5% των ψήφων ή να κερδίσει τρεις εκλογικές περιφέρειες. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν το AfD να πληροί και τις δύο προϋποθέσεις, ενώ τα παραδοσιακά κόμματα προσπαθούν να ανακτήσουν τους χαμένους ψηφοφόρους.
Ο σχηματισμός κυβέρνησης στη Γερμανία απαιτεί συνήθως συνασπισμούς, καθώς κανένα κόμμα δεν επιτυγχάνει αυτοδυναμία. Ο επικεφαλής του CDU, Φρίντριχ Μερτς, θεωρείται το φαβορί για τη θέση του καγκελάριου, έχοντας δεσμευτεί για μια στροφή προς τα δεξιά, προκειμένου να ανακτήσει ψηφοφόρους από το AfD. Ωστόσο, η διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης μπορεί να διαρκέσει μήνες.
Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις;
Οι τελευταίες μετρήσεις διαμορφώνουν τον εκλογικό χάρτη ως εξής:
- CDU/CSU: 29,5%
- AfD: 21%
- SPD: 15%
- Πράσινοι: 12,5%
- Αριστερά: 7,5%
- BSW: 5%
- FDP: 4,5%
- Λοιπά κόμματα: 5%
Τι αναφέρει ο διεθνής Τύπος για της εκλογές στη Γερμανία
Σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα Die Welt, το πολιτικό κλίμα στη χώρα χαρακτηρίζεται από έντονη πόλωση, καθώς η άνοδος της AfD δημιουργεί ανησυχίες, ενώ παράλληλα η προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ αναμένεται να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στη διεθνή σκηνή. Η BILD επισημαίνει, επικαλούμενη τα πρωτοσέλιδα διεθνών ΜΜΕ, ότι οι εκλογές αυτές ξεπερνούν τα στενά όρια μιας εθνικής διαδικασίας και αποκτούν ευρύτερη σημασία.
Το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων αναφέρει πως ο Φρίντριχ Μερτς έχει δεσμευθεί να υιοθετήσει μια σκληρότερη δεξιά πολιτική σε περίπτωση εκλογής του, με στόχο να επαναπροσεγγίσει ψηφοφόρους που έχουν στραφεί προς την ακροδεξιά AfD. Το κόμμα της AfD αναμένει ενισχυμένα εκλογικά ποσοστά, καθώς το κλίμα ανασφάλειας έχει ενταθεί μετά από μια σειρά επιθέσεων που αποδίδονται σε αιτούντες άσυλο, τροφοδοτώντας την ανησυχία και την ισλαμοφοβία στη Γερμανία.
Αντικαθιστώντας τον κεντροαριστερό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, όπως προβλέπουν οι δημοσκοπήσεις λόγω του σημαντικού προβαδίσματος του CDU, ο Μερτς έχει υποσχεθεί να ενισχύσει τη γερμανική επιρροή στην Ευρώπη, ιδίως σε μια περίοδο έντονης αβεβαιότητας. Ήδη, έχει ανακοινώσει πως, εφόσον αναλάβει την καγκελαρία, θα επισκεφθεί άμεσα τη Γαλλία και την Πολωνία, προκειμένου να δώσει το στίγμα της πολιτικής του στην ευρωπαϊκή σκηνή.
