Η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στην εκδήλωση για το βιβλίο του φαίνεται πως λειτούργησε ως καταλύτης για μια σειρά από υπόγειες ζυμώσεις στον χώρο της Αριστεράς και ειδικότερα του ΣΥΡΙΖΑ. Αμέσως μετά το τέλος της εκδήλωσης, τα τηλέφωνα άναψαν, αναδεικνύοντας και πάλι τις πάμπολλες εσωτερικές αντιφάσεις του κόμματος, ιδιαίτερα γύρω από τον ρόλο και την πολιτική στάση του Παύλου Πολάκη τα τελευταία χρόνια.
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η στάση του πρώην υπουργού και βουλευτή Χανίων δεν θα αποτελεί πλέον απλώς μια προσωπική ιδιομορφία, αλλά μια σαφή διαφοροποίηση που ενδέχεται να οδηγήσει σε ακόμη πιο τολμηρές κινήσεις – ακόμα και στη δημιουργία νέου κομματικού σχηματισμού.
Στην εκδήλωση του Αλέξη Τσίπρα, οι πολιτικοί παρατηρητές σχολίασαν ότι η τοποθέτηση στελεχών και βουλευτών στον εξώστη και όχι στο κεντρικό σημείο της αίθουσας λειτουργούσε συμβολικά. Η εικόνα αυτή ερμηνεύθηκε από πολλούς ως ένδειξη της απόστασης που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στην τωρινή ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και των στελεχών του με τον πρώην πρωθυπουργό και τους συνεργάτες του.
Για τον Παύλο Πολάκη, η εικόνα αυτή φέρεται να έχει ιδιαίτερη σημασία. Ο ίδιος εδώ και καιρό δηλώνει ότι οι πολιτικές εξελίξεις δικαιώνουν τις απόψεις του, τόσο για την κατεύθυνση του κόμματος όσο και για τον τρόπο άσκησης αντιπολίτευσης. Πηγές που παρακολουθούν τις διεργασίες εκτιμούν ότι ο Κρητικός βουλευτής δεν θα διστάσει να επαναφέρει τα επιχειρήματά του στην επόμενη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας, υποστηρίζοντας πως η σημερινή στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ απομακρύνει το κόμμα από τον κοινωνικό του πυρήνα.
Το σενάριο δημιουργίας νέου πολιτικού φορέα από τον Παύλο Πολάκη δεν είναι καινούργιο, όμως σήμερα φαίνεται να αποκτά τη μεγαλύτερη δυναμική. Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι ο ίδιος έχει καλλιεργήσει ένα ιδιαίτερα πιστό ακροατήριο, το οποίο –αν και δεν είναι πλειοψηφικό– παραμένει συμπαγές με σαφές πολιτικό στίγμα: ριζοσπαστισμό, αντισυστημική ρητορική και αιχμηρή αντιπολίτευση.
Παράλληλα, στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, η ηγεσία έχει βρεθεί αντιμέτωπη με το εξής δίλημμα: Θα ανεχόταν επ’ άπειρον την υψηλή «αυτονομία» του Πολάκη ή θα επέλεγε τη σύγκρουση; Δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι αν η Πολιτική Γραμματεία –μέσω στελεχών της– αποφασίσει να αποδοκιμάσει τη στάση του, τότε ο δρόμος προς ένα νέο πολιτικό εγχείρημα θα είναι πλέον ορθάνοιχτος. Ο ίδιος ο Π. Πολάκης, που ανέκαθεν προέβαλλε την εικόνα του πολιτικού που δεν υποχωρεί μπροστά στις πιέσεις, δεν αποκλείεται να αξιοποιήσει μια τέτοια εξέλιξη ως κρίσιμο βήμα για την επόμενη πολιτική του κίνηση.
Ωστόσο, η δημιουργία νέου κόμματος στην Ελλάδα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρειάζεται δομή, οικονομική υποστήριξη, πολιτική στρατηγική και –κυρίως– κοινωνικό έρεισμα που να ξεπερνά την όποια παρέμβαση ενός πολιτικού προσώπου. Οι υποστηρικτές του Πολάκη πιστεύουν ότι αυτό το έρεισμα υπάρχει και μάλιστα ενισχύεται από τη γενικευμένη απογοήτευση μεγάλου τμήματος της βάσης του αποσαθρωμένου σημερινού ΣΥΡΙΖΑ. Αντιθέτως, επικριτές θεωρούν πως η απήχηση του Κρητικού βουλευτή παραμένει περιορισμένη και περισσότερο θορυβώδης παρά εκλογικά ουσιαστική.
Σύμφωνα με διάφορες φήμες που κυκλοφορούν τις τελευταίες ημέρες, οι οποίες δεν έχουν επιβεβαιωθεί για την ώρα, γίνεται λόγος για ενδεχόμενη προσέγγιση μεταξύ του Παύλου Πολάκη και της Μαρίας Καρυστιανού, με μεσολάβηση γνωστού παράγοντα του Τύπου.
Η κ. Καρυστιανού, με την έντονη δημόσια παρουσία της και τις παρεμβάσεις της –τις τελευταίες ώρες παρενέβη και για τις αγροτικές κινητοποιήσεις– θεωρείται από ορισμένους αναλυτές πιθανός συνομιλητής για ένα νέο πολιτικό εγχείρημα που θα φιλοδοξούσε να εμφανιστεί ως «αυθεντικά αντισυστημικό».
Αν και τέτοιες φήμες πρέπει πάντα να αντιμετωπίζονται με προσοχή, εν τούτοις αποτυπώνουν το κλίμα κινητικότητας που επικρατεί στον χώρο. Το ενδεχόμενο συνεργασιών, συμμαχιών, ή ακόμα και κοινών πρωτοβουλιών, δεν μπορεί να αποκλειστεί, ειδικά σε μια περίοδο όπου ο πολιτικός χάρτης της Αριστεράς φαίνεται να βρίσκεται σε σαφή υποχωρητική φάση αναδιάταξης.
Η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα στο «Παλλάς» είχε και έναν δεύτερο, πιο υπόγειο αντίκτυπο: έδειξε ότι ο πρώην πρωθυπουργός εξακολουθεί να αποτελεί σημείο αναφοράς για μεγάλο κομμάτι της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό, αναπόφευκτα, επηρεάζει και την ισορροπία δυνάμεων στο εσωτερικό του κόμματος. Η τωρινή ηγεσία καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στο να διατηρήσει την κληρονομιά του Τσίπρα ως συμβολικό κεφάλαιο δίπλα στα «εικονίσματα της Κουμουνδούρου» και στο να χαράξει τη δική της πολιτική πορεία χωρίς να εμφανίζεται εξαρτημένη.
Σε αυτό το πλαίσιο, κάθε διαφοροποίηση –όπως αυτή του Πολάκη– λειτουργεί πολλαπλασιαστικά. Μια ανοιχτή σύγκρουση με τον πρώην αναπληρωτή υπουργό θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αποσυσπείρωση. Αντίθετα, μια προσπάθεια συνύπαρξης ενδέχεται να χαρακτηριστεί από ορισμένους ως υποχώρηση της ηγεσίας. Το πολιτικό κόστος, για κάθε απόφαση, είναι υπολογίσιμο και βαρύ.
Το ερώτημα που πλανάται πλέον είναι κατά πόσο ο Παύλος Πολάκης θα επιλέξει τον δρόμο της ρήξης ή θα παραμείνει εντός του ΣΥΡΙΖΑ, διεκδικώντας ρόλο στη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας.
Αν το ενδεχόμενο νέου κόμματος παραμείνει στο προσκήνιο, τότε αναμένεται να αναδιατάξει τις ισορροπίες όχι μόνο στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στον ευρύτερο χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Ο Παύλος Πολάκης βρίσκεται ακόμη μία φορά στο κέντρο της δημοσιότητας, όχι μόνο για τις κινήσεις του και τα λεγόμενά του, αλλά και για τα σενάρια που αναπτύσσονται γύρω από το πολιτικό του μέλλον. Το αν θα προχωρήσει στη δημιουργία νέου κόμματος –μιλώντας ακόμα και με τη Μαρία Καρυστιανού– ή αν θα παραμείνει στον ΣΥΡΙΖΑ ως «εσωτερική αντιπολίτευση» παραμένει ανοιχτό.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η συζήτηση έχει ανοίξει, οι ισορροπίες μεταβάλλονται και το πολιτικό σκηνικό της Αριστεράς στην Ελλάδα εισέρχεται σε μια νέα, απρόβλεπτη εποχή.
