Πριν από την έναρξη του ρώσο-ουκρανικού πολέμου, το debate σχετικά με την περαιτέρω διεύρυνση της ΕΕ είχε ουσιαστικά παραμείνει παγωμένο εδώ και αρκετά χρόνια. Ωστόσο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, προχώρησε στη δήλωση πως το 2030 θα αποτελέσει μια χρόνια-ορόσημο για την ΕΕ, καθώς τότε θα μπορούν να ενταχθούν σε εκείνη υποψήφια κράτη-μέλη με πρώτη απ’ όλους την Ουκρανία, αλλά και κράτη που παραμένουν
θεωρητικά υποψήφια, όπως η Μολδαβία, η Γεωργία και κράτη των Δυτικών Βαλκανίων.
Η ΕΕ εξετάζει από καιρό την περαιτέρω διεύρυνση προς τα ανατολικά, με τις Βρυξέλλες να έχουν συσφίξει σημαντικά τις διμερείς τους σχέσεις με τις κυβερνήσεις ανατολικών ευρωπαϊκών κρατών, ειδικά μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Με δεδομένη την απειλή της ρωσικής επιρροής, αλλά και τη βούληση της κυβέρνησης Μπάιντεν να μην απομακρυνθούν τα μη ενταγμένα στην ΕΕ ευρωπαϊκά κράτη από τη Δύση, η θέληση των Βρυξελλών να προσεγγίσει ακόμα περισσότερο τα εναπομείναντα τρίτα κράτη στην Ευρώπη θεωρείται δεδομένη.
Ωστόσο, ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, προειδοποίησε πως μια βιαστική διεύρυνση της ΕΕ κρύβει κινδύνους. Συγκεκριμένα, ο Μακρόν μίλησε για την ανάγκη διαμόρφωσης μιας ΕΕ πολλών ταχυτήτων, φωτογραφίζοντας ένα μέλλον στο οποίο τα υποψήφια κράτη-μέλη στην ΕΕ θα λειτουργήσουν ως άτυπα μπλοκ με τα οποία η ΕΕ θα συνεργαστεί σε συγκεκριμένους τομείς, πριν εκείνα αποκτήσουν όλα τα προνόμια των κανονικών κρατών-μελών, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα. Ο Μακρόν δεν έδωσε πολλές λεπτομέρειες για το όραμα του, δηλώνοντας πως θα παρουσιάσει τις σκέψεις του για την ΕΕ των πολλών ταχυτήτων καθώς πλησιάζουμε προς τις ευρωεκλογές του 2024. Σε κάθε περίπτωση, το debate σχετικά με την ένταξη των συγκεκριμένων κρατών στηρίζεται στους δύο παράγοντες τους οποίους ο Γάλλος Πρόεδρος έχει αναγνωρίσει σωστά: από τη μια, την ανάγκη αύξησης της ευρωπαϊκής επιρροής στην Ανατολική Ευρώπη έναντι της Ρωσίας, αλλά από την άλλη και στο γεγονός πως τα υποψήφια-κράτη μέλη υστερούν σημαντικά σε κρίσιμα ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπως την ακεραιότητα των θεσμών τους, ή την ανεξαρτησία των δικαστικών τους συστημάτων. Το συγκεκριμένο ζήτημα αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα σημαντικά θέματα στην ατζέντα των ευρωεκλογών του 2024.
