Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ παρουσίασε ξανά το πρόγραμμά του, γεμάτο υποσχέσεις που θα ζήλευε ακόμα και ο Άγιος Βασίλης.
Μηδενικός ΦΠΑ σε τρόφιμα και φάρμακα, επαναφορά μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε όλα τα νησιά, μείωση ΕΦΚ στα καύσιμα, φορολόγηση υπερκερδών, μετατροπή ΕΝΦΙΑ σε φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας, κατάργηση τεκμαρτών και μείωση προκαταβολής φόρου. Παράλληλα, 13ος και 14ος μισθός στο Δημόσιο, 13η σύνταξη, 15.000 κοινωνικές κατοικίες, μόνιμο πρόγραμμα «Εξοικονομώ», διπλασιασμός μισθών για γιατρούς ΕΣΥ, ενίσχυση αγροτών, νέα ρύθμιση ιδιωτικού χρέους, στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων, δημόσια ΔΕΗ, Ταμείο Ανάκαμψης και δεκάδες άλλα μέτρα.
Το συνολικό κόστος αυτών των παροχών εκτιμάται στα 18–22 δισ. ευρώ τον χρόνο, πάνω από 6% του ΑΕΠ. Και παρότι υπόσχεται ότι η «φορολόγηση υπερκερδών» θα φέρει κάποια έσοδα, η πραγματικότητα είναι ότι παραμένει μια τεράστια τρύπα, με έλλειμμα που φτάνει τα 15–20 δισ. ευρώ.
Απώλειες εσόδων και νέες δαπάνες
Η κατάργηση ΦΠΑ σε τρόφιμα και φάρμακα κοστίζει περίπου 2–2,7 δισ. ευρώ, ενώ η μόνιμη αναμόρφωση του ΦΠΑ και η ένταξη τροφίμων στη χαμηλή κατηγορία επιβαρύνει τα δημόσια έσοδα κατά 1,2–1,8 δισ. ευρώ. Η επαναφορά μειωμένων συντελεστών σε όλα τα νησιά κοστίζει 0,25–0,45 δισ., η μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα 1,5–2 δισ., και η φορολόγηση υπερκερδών στις τράπεζες, την ενέργεια και την εφοδιαστική αλυσίδα θεωρητικά αποδίδει 0,8–1,5 δισ., αλλά κανείς δεν εγγυάται ότι θα φτάσει αυτά τα νούμερα.
Η τιμαριθμοποίηση της φορολογίας και η ένταξη των μερισμάτων προσθέτει έως 0,6 δισ., ενώ η μετατροπή του ΕΝΦΙΑ σε φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας κοστίζει 0,8–1,2 δισ. Η κατάργηση τεκμαρτών και η μείωση προκαταβολής φόρου φτάνει τα 1,2–1,8 δισ., ενώ η αύξηση ορίου τζίρου ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ δίνει 0,15–0,3 δισ.
Στα μέτρα ενίσχυσης της ψηφιακής και ενεργειακής πολιτικής, η δημόσια πλατφόρμα ηλεκτρονικής τιμολόγησης κοστίζει 0,05–0,15 δισ., η δημόσια ΔΕΗ και οι επενδύσεις σε δίκτυα 0,5–1,2 δισ., το μόνιμο πρόγραμμα «Εξοικονομώ» 0,4–0,7 δισ., και οι ΑΠΕ για αυτοπαραγωγή ή ενεργειακές κοινότητες 0,05–0,2 δισ.
Η νέα ρύθμιση ιδιωτικού χρέους υπολογίζεται σε 0,2–0,8 δισ., ενώ οι 13ος και 14ος μισθός στο Δημόσιο φτάνουν τα 3–3,8 δισ., η 13η σύνταξη 2,1–2,6 δισ., ο διπλασιασμός μισθών γιατρών ΕΣΥ 1,3–2 δισ., οι 15.000 κοινωνικές κατοικίες 0,9–1,5 δισ. και τα επιδόματα μητρότητας και ανεργίας 0,15–0,35 δισ. Τέλος, τα αγροτικά μέτρα κυμαίνονται από 0,3–0,7 δισ., και η ενίσχυση ρευστότητας 0,3–1 δισ. . Κι όλα αυτά χωρίς να υπολογίσουμε την αυξημένη ρευστότητα που απαιτείται για δημόσια ΔΕΗ, Ταμείο Ανάκαμψης ή επενδύσεις σε ΑΠΕ.
Συνολικά, αυτά τα μέτρα δημιουργούν μια τρύπα που δεν καλύπτεται ούτε με την πιο αισιόδοξη εκτίμηση εσόδων.
Το μεγάλο ερώτημα
Και φτάνουμε στο κρίσιμο ερώτημα: Πού θα βρει ο ΣΥΡΙΖΑ τα λεφτά; Θα τα δανειστεί; Θα αυξήσει φόρους στη μεσαία τάξη και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις; Ή μήπως θα εμφανιστεί κάποιος μαγικός άγγελος με τσάντα γεμάτη ευρώ; Η πραγματικότητα είναι αμείλικτη: η «φορολόγηση υπερκερδών» δεν φτάνει ούτε καν να καλύψει τα μισά.
Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι μια λίστα δώρων που υπόσχεται τα πάντα σε όλους: νοικοκυριά, εργαζόμενους, συνταξιούχους, αγρότες, φοιτητές, μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το μόνο που λείπει; Ο προϋπολογισμός που θα χρηματοδοτήσει αυτές τις παροχές. Χωρίς δανεισμό ή μεγάλες αυξήσεις φόρων, όλα αυτά τα «πακέτα» παραμένουν όνειρα θερινής νυκτός. Η αντίφαση είναι προφανής: υπόσχεσαι τα πάντα, αλλά η πραγματικότητα των δημοσίων ταμείων σε διαψεύδει κάθε φορά.
Η ειρωνεία είναι ότι όσο μεγαλώνει η λίστα με τις υποσχέσεις, τόσο πιο εμφανές γίνεται το χάσμα ανάμεσα στις υποσχέσεις και τα χρήματα που απαιτούνται. Μπορείς να μοιράζεις ό,τι θέλεις, αλλά αν δεν έχεις τα χρήματα, οι πολίτες θα μείνουν να πληρώνουν τα λογαριασμένα όνειρα. Και όσο κι αν θέλει κανείς να πιστέψει στη γενναιοδωρία, η οικονομική πραγματικότητα δεν κάνει εκπτώσεις και δεν υπολογίζει συναισθηματικά επιχειρήματα.
- Ο Χρήστος Κουπελίδης είναι Οικονομολόγος & Σύμβουλος Στρατηγικής Ανάπτυξης
