Στη δημιουργία σύγχρονων και αποδοτικών Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίες θα είναι ευέλικτες, λειτουργικές και αποτελεσματικές και θα μπορούν να λειτουργούν αποτρεπτικά σε όλα τα πεδία έναντι οποιασδήποτε απειλής –με έμφαση στην τουρκική– διασφαλίζοντας την επιβίωση του έθνους σε μια εξαιρετικά απαιτητική γεωγραφική περιοχή στην οποία θεμελιώθηκε το ελληνικό κράτος, αποσκοπεί η «Ατζέντα 2030».
Πρόκειται για τη λεγόμενη «μεγαλύτερη μεταρρύθμιση» στην ιστορία των Ενόπλων Δυνάμεων, τη δεύτερη φάση της οποίας παρουσίασε χθες ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, Νίκος Δένδιας. Η λογική και η στοχοθεσία της μεταρρύθμισης, που ανακοινώθηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2024, ήταν ξεκάθαρες εξαρχής.
Οι αποστροφές του κ. Δένδια, παρότι δεν περιελάμβαναν ρητές αναφορές στην Τουρκία, ήταν σαφείς: μίλησε για την ορατή απειλή με «πολλαπλάσιο μέγεθος» που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, την οποία, για να ισοσκελίσει και να αποτρέψει πρέπει να προσελκύσει «τους καλύτερους από εμάς στις Ενοπλες Δυνάμεις». Αναφέρθηκε στους «αμείλικτους αριθμούς» και στην «πληθυσμιακή σύνθεση», υπογράμμισε την ανάγκη για «αλλαγή κουλτούρας» και απομάκρυνση από τους καιρούς «των μαρμαρωμένων δομών», ενώ χαρακτήρισε τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη ως «σύγχρονο μέσο του πολέμου».
Στην παρουσίαση της δεύτερης φάσης της «Ατζέντας 2030» παρόντες ήταν ο υφυπουργός Εθνικής Αμυνας, Θανάσης Δαβάκης, ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Δημήτριος Χούπης, και οι επικεφαλής των τριών κλάδων: ο αντιστράτηγος Γεώργιος Κωστίδης (ΓΕΣ), ο αντιναύαρχος Δημήτριος-Ελευθέριος Κατάρας ΠΝ (ΓΕΝ) και ο αντιπτέραρχος Δημοσθένης Γρηγοριάδης (ΓΕΑ).
Υπό αυτό το πρίσμα, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας ανακοίνωσε μια σειρά μέτρων και παρεμβάσεων προς αυτή την κατεύθυνση, εκφράζοντας την προσδοκία να καταστούν τα ζητήματα άμυνας «αντικείμενο συνολικής συναίνεσης του πολιτικού συστήματος και όχι πεδίο αντιπαραθέσεων».
Ειδικότερα, ο κ. Δένδιας προανήγγειλε νέες μισθολογικές αυξήσεις για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, αρχής γενομένης από την 1η Οκτωβρίου 2025, και αναφέρθηκε στο εν εξελίξει στεγαστικό πρόγραμμα. Οπως επισήμανε, θα έχουν κατασκευαστεί 1.059 στρατιωτικές κατοικίες έως τον Αύγουστο του 2026 στη Θράκη και στα νησιά του Αιγαίου, αριθμός που θα ανέλθει σε 2.059 το 2027.«Πρέπει να γίνει ελκυστική η καριέρα στις Ενοπλες Δυνάμεις. Χρειαζόμαστε τους καλύτερους από εμάς σε αυτές», συμπλήρωσε ο υπουργός.
Ανακοίνωσε επίσης την κατάργηση της 1ης Στρατιάς και την ενίσχυση της αυτονομίας των μεγάλων στρατιωτικών σχηματισμών της χώρας, με τη σύσταση τεσσάρων Ανώτατων Στρατιωτικών Διοικήσεων (ΑΣΔ): Θράκης, Ηπείρου και Μακεδονίας, Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου (δηλωτική της πρόθεσης της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου να προβληθεί εθνική ισχύς και στη Μεσόγειο), ενώ η ΑΣΔΥΣ διατηρεί τον σημερινό της ρόλο. Παράλληλα, δημιουργούνται Διοικήσεις Μη Επανδρωμένων Μέσων σε όλα τα Οπλα και τα Σώματα των Ενόπλων Δυνάμεων.
Επιπροσθέτως, προβλέπεται η συγχώνευση 45 στρατοπέδων – μετά τα 137 που είχαν συγχωνευτεί στην πρώτη φάση της μεταρρύθμισης. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η συγχώνευση της Στρατιωτικής Δικαιοσύνης, η οποία θα διατηρήσει δομές μόνο σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα και Ξάνθη. Ενδεικτικά, σε Ιωάννινα και Χανιά, τα επιτόπια στρατοδικεία, ναυτοδικεία και αεροδικεία εξετάζουν 20 και 21 υποθέσεις ετησίως, απασχολώντας 21 και 20 άτομα αντίστοιχα.
Σύμφωνα με τον κ. Δένδια, από τις συγχωνεύσεις, τις καταργήσεις και τις εξοικονομήσεις, θα προκύψει σημαντικό όφελος: εξοικονόμηση 85 εκατ. ευρώ από τον εξορθολογισμό κατανομής προσωπικού, 16,5 εκατ. ευρώ από τις συγχωνεύσεις στρατοπέδων, 2 εκατ. ευρώ ετησίως από την κατάργηση της 1ης Στρατιάς κ.λπ.
Θωράκιση της χώρας
Ο υπουργός προανήγγειλε επίσης έργα αμυντικής οχύρωσης στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα νησιά του Αιγαίου, καθώς και εκσυγχρονισμό των υπαρχουσών οχυρωματικών υποδομών. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι θα εκτελεστούν 207 έργα στην ηπειρωτική χώρα και 315 στα νησιά, με ορίζοντα ολοκλήρωσης εντός τριετίας, τονίζοντας ότι «θα έπρεπε να ήταν έτοιμα χθες».
Οσον αφορά τη στρατιωτική θητεία, ανακοίνωσε ριζικές αλλαγές: από την 1η Ιανουαρίου του 2026, όλοι οι έφεδροι θα κατατάσσονται απευθείας στον Στρατό Ξηράς. Εξαιρέσεις θα ισχύουν για εφέδρους συγκεκριμένων επαγγελμάτων (π.χ. καπετάνιοι, μηχανικοί), οι οποίοι θα τοποθετούνται σε Πολεμικό Ναυτικό και Πολεμική Αεροπορία.
Τερματίζεται, έτσι, το καθεστώς ευνοϊκής θητείας που ίσχυε σε αυτά τα Οπλα. Παράλληλα, αυξάνεται η αποζημίωση των εφέδρων: 100 ευρώ μηνιαίως για όσους υπηρετούν στα νησιά ή στην παραμεθόριο και 50 ευρώ για την ηπειρωτική Ελλάδα.
Για την ιστορία, η σημερινή αποζημίωση των στρατιωτών ανέρχεται στα 8,80 ευρώ τον μήνα. Τέλος, ο υπουργός επισήμανε την ανάγκη επανεκπαίδευσης των εφέδρων, προαναγγέλλοντας νέο σχετικό νομοθέτημα το προσεχές φθινόπωρο.
Ως εκ τούτου, η «Ατζέντα 2030» φιλοδοξεί ν’ αλλάξει ριζικά τη στρατιωτική κουλτούρα και τη διοικητική φυσιογνωμία των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, σε μια ρευστή, διεθνώς, περίοδο όπου η αποτροπή –όπως διεφάνη και από τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή– δεν βασίζεται στην ποσότητα αλλά κυρίως στην οργάνωση, την τεχνολογία και την αξιοποίηση των περιορισμένων πόρων. Και φυσικά στην πολιτική βούληση, την οποία φαίνεται να διαθέτει η (πολιτική) ηγεσία του υπουργείου.
