Η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει ένα γιγαντιαίο χρηματοδοτικό πακέτο έως 210 δισ. ευρώ για να στηρίξει την Ουκρανία, καλύπτοντας τόσο τις αμυντικές όσο και τις δημοσιονομικές ανάγκες της χώρας. Το δάνειο-μαμούθ 165 δισ. ευρώ, με εγγυήσεις από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, στοχεύει να αποτρέψει περικοπές δημοσίων δαπανών και να διασφαλίσει τη σταθερότητα του Κιέβου, ενώ αξιοποιούνται και παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, όπως επισημαίνει το Politico. Η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία αναλαμβάνουν τα μεγαλύτερα μερίδια, με τη συμμετοχή μικρότερων κρατών όπως η Ελλάδα και η Κύπρος να συμβάλλει στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Αυτό το σχέδιο ενισχύει τη διαφάνεια μέσω αυστηρών μηχανισμών ελέγχου και παρακολούθησης των δαπανών, προσφέροντας ένα ισχυρό οικονομικό «δίχτυ ασφαλείας» για την Ουκρανία εν μέσω της συνεχιζόμενης κρίσης.
Τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα χρειαστεί να δεσμεύσουν ατομικά εγγυήσεις συνολικού ύψους έως 210 δισ. ευρώ, προκειμένου να εξασφαλιστούν τα δάνεια προς την Ουκρανία, σύμφωνα με έγγραφα που εξασφάλισε το Politico. Η Κομισιόν παρουσίασε τα σχετικά ποσά στους διπλωμάτες μετά την πρότασή της για δάνειο 165 δισ. ευρώ, το οποίο θα στηριχθεί και στην αξιοποίηση της αξίας παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Η συνεισφορά της Ελλάδας
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στα κράτη-μέλη, η Γερμανία θα καλύψει έως και 51,3 δισ. ευρώ, περίπου το 25% των συνολικών εγγυήσεων, ενώ τα υπόλοιπα ποσά θα κατανεμηθούν αναλογικά στις υπόλοιπες χώρες. Η συνεισφορά της Ελλάδας υπολογίζεται σε 2,8 δισ. ευρώ και της Κύπρου σε 366 εκατομμύρια ευρώ. Μεγάλες χώρες όπως η Γαλλία αναμένεται να συνεισφέρουν έως 34 δισ., η Ιταλία 25,1 δισ., η Ισπανία 18,9 δισ. και η Πολωνία 10,3 δισ.
Οι εγγυήσεις κρίνονται απαραίτητες για την τελική έγκριση του δανείου. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ ντε Βέβερ, έχει εκφράσει έντονη αντίθεση στη χρήση κρατικών ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, φοβούμενος ότι η χώρα του μπορεί να υποχρεωθεί μελλοντικά να αποζημιώσει τη Μόσχα.
Όπως είναι γνωστό, περίπου 185 δισ. ευρώ σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία διαχειρίζεται το χρηματοοικονομικό ίδρυμα Euroclear στις Βρυξέλλες, ενώ άλλα 25 δισ. ευρώ βρίσκονται σε ιδιωτικούς λογαριασμούς σε διάφορα κράτη-μέλη. Τα ποσά που καλείται να αναλάβει κάθε χώρα ενδέχεται να αυξηθούν, σε περίπτωση που χώρες με φιλορωσική στάση – όπως η Ουγγαρία – αρνηθούν να συμμετάσχουν στο σχήμα εγγυήσεων. Η συμμετοχή μη κρατών-μελών θα μπορούσε να μειώσει το συνολικό βάρος, ωστόσο η Νορβηγία, η οποία είχε αναφερθεί ως πιθανός υποψήφιος, έχει αποστασιοποιηθεί από την πρόταση μέσω δηλώσεων του υπουργού Οικονομικών Γενς Στόλτενμπεργκ.
Πάνω από 71 δισ. ευρώ το δημοσιονομικό κενό της Ουκρανίας
Η Ουκρανία αντιμετωπίζει δημοσιονομικό κενό ύψους 71,7 δισ. ευρώ για το επόμενο έτος και κινδυνεύει να προχωρήσει σε περικοπές δημόσιων δαπανών από τον Απρίλιο, εάν δεν εξασφαλιστεί νέα χρηματοδότηση. Την Παρασκευή, η Ουγγαρία άσκησε βέτο στην έκδοση νέου κοινού ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού πακέτου για την κάλυψη των αναγκών του Κιέβου, καθιστώντας καθοριστική τη στάση του Ντε Βέβερ στη σύνοδο κορυφής της 18ης Δεκεμβρίου για τη χρήση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων αντί εθνικών πόρων.
Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, βρέθηκε στις Βρυξέλλες την Παρασκευή για να διαβεβαιώσει - μαζί με τη Φον ντερ Λάιεν - τον Βέλγο πρωθυπουργό ότι η Γερμανία θα αναλάβει το μεγαλύτερο μερίδιο των εγγυήσεων. «Είχαμε μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση», δήλωσε ο Μερτς, προσθέτοντας ότι «η ιδιαίτερη ανησυχία του Βελγίου σχετικά με τη χρήση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων είναι απολύτως κατανοητή και πρέπει να αντιμετωπιστεί με τρόπο που να εξασφαλίζει ίσο κίνδυνο για όλα τα ευρωπαϊκά κράτη».
Το προτεινόμενο δάνειο προβλέπει 115 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας σε βάθος πενταετίας και 50 δισ. ευρώ για τις δημοσιονομικές ανάγκες του Κιέβου. Επιπλέον, 45 δισ. ευρώ προορίζονται για την αποπληρωμή δανείου των G7 προς την Ουκρανία από το προηγούμενο έτος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής, η εκταμίευση των κεφαλαίων θα γίνεται σε έξι δόσεις εντός του έτους.
Για την αποτροπή φαινομένων διαφθοράς, θα υπάρχουν αυστηροί μηχανισμοί ελέγχου των συμβολαίων και των δαπανών, ενώ η Επιτροπή θα παρουσιάζει λεπτομερώς τις ανάγκες χρηματοδότησης της Ουκρανίας και τις πηγές στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας. Με τον τρόπο αυτό, οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα μπορούν να παρακολουθούν τη ροή των κονδυλίων προς το Κίεβο.
