Η έλευση του Ιερώνυμου στην Αρχιεπισκοπή το 2008 σηματοδότησε το τέλος μιας εποχής και την απαρχή μιας άλλης αντίληψης. Ρωτήθηκε για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και είπε τη γνώμη του: «Γιατί να μη γίνει ένα δημοψήφισμα; Δεν θα ήταν μια πρόταση και αυτή; Θα συνέλθει η ιεραρχία μετά από δυο-τρεις ημέρες και εκεί θα ακουστεί η άποψη της Εκκλησίας επισήμως. Σε τέτοια θέματα ούτε ο αρχιεπίσκοπος μπορεί να πάρει θέση ούτε ο πρωθυπουργός ο ίδιος…
Στο τέλος είναι ο κόσμος, ο λαός μας. Αν ο λαός μας θέλει να κάνει αυτό, θα το κάνει – αν δεν θέλει, όχι. Το ποίμνιο να ενημερωθεί πρέπει. Για να ξέρουμε τι ζητάμε και γιατί το ζητάμε και ποιος μας βάζει να το ζητάμε. Αυτό πρέπει ο κόσμος να καταλάβει και να δει πώς θα είναι τα παιδιά εκείνα που θα έρθουν. Πώς θα ζήσουν σε μια οικογένεια που θα έχει δύο μπαμπάδες, δύο μαμάδες; Πώς θα ξυπνάει το πρωί μέσα στο σπίτι και τι θα βλέπει γύρω του; Και μια κοινωνία που δημιουργείται καινούργια, δεν την απορρίπτουμε. Βλέπουμε τάσεις προς τα εκεί. Μια τέτοια κοινωνία έχει το δικαίωμα ο καθένας να τη διαστρέφει και να την κάνει όπως θέλει; Και οι άλλοι δεν έχουμε δικαίωμα να πούμε ότι δεν μας αρέσει αυτό το πράγμα;[…] Είναι θέμα της κοινωνίας, η Εκκλησία δεν θα πάρει τα όπλα, να κάνει οτιδήποτε. Αλλά έχει καθήκον να ενημερώσει τον κόσμο. Και ο κάθε ένας από εμάς δεν πρέπει σε τέτοια θέματα μεγάλα να σκέπτεται τι θα πει δεξιά, τι θα πει αριστερά, τι θα πει κεντρώα παράταξη».
Ψάχνουν βηματισμό
Η παραπάνω τοποθέτηση εκπέμπει αναμφισβήτητα μια σχετική νηφαλιότητα, δεδομένης φυσικά της θέσης της Εκκλησίας. Οπως και να έχει, όμως, σίγουρα θα βρεθούν ιεράρχες στη Σύνοδο που θα εναντιωθούν. Βέβαια, ο κόσμος πια είναι ώριμος, ζει και αγωνίζεται σε κοσμικό περιβάλλον και δεν θα δει με καλό μάτι εκβιασμούς σε πολιτικά πρόσωπα. Η Εκκλησία από την πλευρά της παλεύει και αυτή να βρει βηματισμό με το νέο.
Ο αρχιεπίσκοπος Κρήτης, Ευγένιος, έκανε ένα βήμα παραπέρα, λέγοντας: «Θα πω πρώτα για τους ομοφυλόφιλους ανθρώπους. Για να περάσουμε σε αυτό που ονομάζεται γάμος. Να μιλήσουμε για τα πρόσωπα. Με τα ομοφυλόφιλα πρόσωπα δεν έχουμε κανένα προβληματισμό στην ανοιχτή μας αγκαλιά προς αυτά. Είναι αδέρφια μας, είναι άνθρωποι που έχουν έναν προσανατολισμό, που εγώ δεν είμαι άξιος να κρίνω κανέναν από αυτούς. Γιατί ο Χριστός μου είπε μην κρίνεις ίνα μην κριθείς».
Ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος βρίσκεται ενώπιον –συλλογικών– αποφάσεων και οι ισορροπίες στον κλήρο και στο ποίμνιο λογικό είναι να ληφθούν υπόψη. Ο πρωθυπουργός, πάντως, δεν έκλεισε ποτέ την πόρτα στην Εκκλησία. Το αντίθετο. Για το θέμα της νομοθετικής πρωτοβουλίας που έλαβε, συναντήθηκε με τον μακαριότατο και τον ενημέρωσε. Ο σεβασμός της κυβέρνησης της ΝΔ προς την Εκκλησία είναι δεδομένος. Οπως και να έχει, μπαίνουμε σε μια φάση όπου η πολιτεία ξεκαθαρίζει ότι ακούει τους πάντες. Και πάνω απ’ όλους την Εκκλησία, η οποία βρίσκεται εδώ 2.000 χρόνια. Ομως, η κυβέρνηση νομοθετεί και το κάνει για όλους. Και αυτό το δικαίωμα δεν σκοπεύει να το απεμπολήσει. Η αντίληψη είναι ότι στη νέα εποχή ουδείς πρέπει να μείνει πίσω ή περιθωριοποιημένος. Και είναι σωστή. Θα δοθούν σε όλους αυτά που πρέπει, τη στιγμή μάλιστα που δεν αφαιρείται κάτι από κανέναν.
Οι καιροί αλλάζουν
Η Ιερά Σύνοδος συγκαλείται εκτάκτως και θα συνεδριάσει αύριο. Αυτό αναμένεται με ενδιαφέρον. Θα έπρεπε; Εδώ που φτάσαμε, φυσικά. Ηρθε η ώρα μάλιστα να ξεκαθαριστούν οι αρμοδιότητες του καθενός. Στην Εκκλησία χρωστάμε πάρα πολλά ως έθνος, αλλά κι εκείνη πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι οι καιροί αλλάζουν, ότι η πολιτεία νομοθετεί και ασκεί την εκτελεστική εξουσία. Αλλωστε, δεν την υποχρεώνει κάποιος σε κάτι. Για γάμους σε δημαρχεία μιλάμε. Σήμερα, ο κόσμος είναι «ώριμος» για τις απαραίτητες αλλαγές στις κοινωνικές σχέσεις, που πρέπει να συνοδεύσουν τη γενικότερη μεταρρύθμιση. Δεν μπορεί να υπάρξει μεταρρύθμιση δύο ταχυτήτων.
Φυσικά, το νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών θα ανέγειρε αντιδράσεις ούτως ή άλλως στο συντηρητικότερο κομμάτι της κοινωνίας. Αλλά, είπαμε, στην Ελλάδα τα αντιμεταρρυθμιστικά αντανακλαστικά είναι υπαρκτά. Ομως, η αγάπη στο τέλος πάντα νικά. Τους θέλει η Εκκλησία όλους κοντά της, να έρθουν όπως είναι. Ολοι μαζί θα πορευτούμε, πάντα με την αγάπη και θα κάνουμε αυτό που πρέπει για την κοινωνική συνοχή και την ομόνοια.
