Οι σημερινές βουλευτικές εκλογές στην Αλβανία (11/5) θεωρούνται ορόσημο για τη χώρα και τις ευρωπαϊκές της φιλοδοξίες. Είναι οι πρώτες μετά την επίσημη έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, και διεξάγονται μέσα σε κλίμα ακραίας πολιτικής πόλωσης και δυσπιστίας των πολιτών προς το πολιτικό σύστημα.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ο 60χρονος Έντι Ράμα εμφανίζεται με ξεκάθαρο προβάδισμα έναντι του 80χρονου Σαλί Μπερίσα, του οποίου η υποψηφιότητα έχει πληγεί από σοβαρές καταγγελίες διαφθοράς. Ωστόσο, θεωρείται πιθανό το Σοσιαλιστικό Κόμμα να χρειαστεί τη στήριξη μικρότερων πολιτικών σχηματισμών προκειμένου να εξασφαλίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Η ψηφοφορία ξεκινά στις 7:00 το πρωί (τοπική ώρα, 08:00 στην Ελλάδα) και ολοκληρώνεται στις 7:00 το απόγευμα (20:00 στην Ελλάδα).
«Θέλω να δώσω ευκαιρία σε νέα πρόσωπα, γιατί πολιτικοί σαν τον Ράμα και τον Μπερίσα κυριαρχούν στην πολιτική σκηνή εδώ και 30 χρόνια, αλλάζουν θέσεις μεταξύ τους και τίποτα δεν αλλάζει πραγματικά», ανέφερε ο 21χρονος Άρμπερ Τσαζίμι.
Κύριοι αντίπαλοι είναι δύο γνώριμα πρόσωπα: ο 60χρονος σοσιαλιστής πρωθυπουργός Έντι Ράμα, που διεκδικεί μια τέταρτη συνεχόμενη θητεία, και ο 80χρονος πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος Σαλί Μπερίσα, επικεφαλής πλέον της αντιπολιτευόμενης «Συμμαχίας για μια Σπουδαία Αλβανία» (ASHM).
Αλβανία: Η Ευρωπαϊκή πορεία με αστερίσκους
Ο Έντι Ράμα υπόσχεται ένταξη της Αλβανίας στην Ε.Ε. έως το 2030 και διατήρηση της πορείας μεταρρυθμίσεων, ενώ παρουσιάζεται ως ο σταθερός συνομιλητής των Βρυξελλών. Στον απολογισμό της κυβέρνησής του περιλαμβάνεται η οικονομική ανάκαμψη με ρυθμό ανάπτυξης 4% την περίοδο 2022-2024, χάρη κυρίως στον τουρισμό και τις εμπορικές συναλλαγές με την ΕΕ.
Ωστόσο, η κυβέρνησή του έχει πληγεί από σκάνδαλα, με πιο πρόσφατο τη σύλληψη του δημάρχου Τιράνων και συμμάχου του, Εριόν Βελιάι, για διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος. Ο Ράμα επίσης επικρίνεται για συγκέντρωση εξουσιών, καταστολή δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας και διαβρώσεις στο κράτος δικαίου.
MAGA à la αλβανικά
Στον αντίποδα, ο Μπερίσα επιχειρεί την πολιτική του επιστροφή, παρότι βαρύνεται με κατηγορίες για διαφθορά και έχει χαρακτηριστεί «ανεπιθύμητος» από ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο – χαρακτηρισμός που πρόσφατα ήρθη υπό συνθήκες που προκαλούν απορίες.
Η προεκλογική του εκστρατεία φέρει έντονο «άρωμα» Τραμπ: με επικεφαλής στρατηγικής τον Κρις ΛαΤσιβίτα –αρχιτέκτονα της καμπάνιας του Τραμπ το 2024– και υποστηριζόμενη από πρώην συνεργάτες του Αμερικανού προέδρου όπως ο Πολ Μάναφορτ και ο Τόνι Φαμπρίτζιο, η καμπάνια του υιοθετεί ρητορική και τακτικές του κινήματος MAGA.
Η συνεργασία με τη φιλική προς το Τραμπ περιβάλλον εταιρεία Continental Strategy φέρεται να χρηματοδοτείται από το νεοσύστατο και αμφιλεγόμενο ίδρυμα «Make Albania Great Again Foundation» με έδρα το Νιου Τζέρσεϊ και προϋπολογισμό 6 εκατομμυρίων δολαρίων.
Πολιτικό τοπίο γεμάτο σκιές
Οι δύο βασικοί μονομάχοι έχουν στις λίστες τους υποψηφίους που τελούν υπό έρευνα από την Ειδική Δομή Καταπολέμησης της Διαφθοράς και του Οργανωμένου Εγκλήματος (SPAK). Παράλληλα, το εκλογικό σώμα μοιάζει απογοητευμένο. Πολλοί νέοι δηλώνουν ότι θα απέχουν ή ονειρεύονται τη μετανάστευση. Η ανεργία και το χαμηλό βιοτικό επίπεδο συνεχίζουν να ωθούν χιλιάδες Αλβανούς στο εξωτερικό.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η αλβανική Βουλή ενδέχεται να γεμίσει ξανά από πρόσωπα που ενδιαφέρονται περισσότερο για τη βουλευτική ασυλία, παρά για θεσμικές μεταρρυθμίσεις. Παρά τις αλλαγές που εισήγαγε φέτος η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή, όπως ανακατανομή περιφερειών και ποσοστώσεις φύλου, η δυσπιστία παραμένει έντονη.
Αλβανία: Η επιρροή της διασποράς στις εκλογές
Να σημειωθεί πως για πρώτη φορά έχουν δικαίωμα ψήφου και περίπου 250.000 Αλβανοί της διασποράς. Η συμμετοχή τους, ωστόσο, δεν είναι βέβαιο ότι θα αλλάξει το αποτέλεσμα, ούτε αν θα ενισχύσει ουσιαστικά τη δημοκρατική νομιμοποίηση της διαδικασίας.
Η εκλογική διαδικασία τελεί υπό την παρακολούθηση αποστολής του ΟΑΣΕ, ενώ η Ε.Ε. υπογραμμίζει την ανάγκη για προώθηση των μεταρρυθμίσεων, ιδιαίτερα στον τομέα της Δικαιοσύνης και της καταπολέμησης της διαφθοράς – «κλειδιά» για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας.
