Η επικράτηση του πρωθυπουργού, Έντι Ράμα, στις εκλογές που πραγματοποιούνται στην Αλβανία την Κυριακή θεωρείται σίγουρη. Το «ερώτημα του ενός εκατομμυρίου» για τις ενδέκατες πολυκομματικές βουλευτικές εκλογές μετά την πτώση του ολοκληρωτικού καθεστώτος, είναι πόσες έδρες θα συγκεντρώσει το Σοσιαλιστικό Κόμμα και εάν θα καταφέρει να σχηματίσει (με άνεση) κυβέρνηση.
Η διαφαινόμενη νίκη Ράμα, εφόσον πραγματοποιηθεί, θα αποτελέσει την τέταρτη διαδοχική σε εκλογική αναμέτρηση. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν πλέον είναι ο απόλυτος κυρίαρχος του εγχώριου πολιτικού παιχνιδιού, καθώς ελλείψει μιας συνεκτικής αντιπολίτευσης, σε βασικό παράγοντα αναδεικνύεται η Ειδική Δομή κατά της Διαφθοράς και του Οργανωμένου Εγκλήματος (SPAK).
Έμπειροι παρατηρητές των εσωτερικών διεργασιών στα Τίρανα περιέγραφαν στο «Μανιφέστο» την προεκλογική περίοδο που προηγήθηκε ως «κλασική» για τα αλβανικά πολιτικά ειωθότα.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι, σύμφωνα με την ίδια γραμμή πληροφόρησης, ακόμη μία φορά υπήρξε σκανδαλώδης εξαγορά ψήφων και πολλές καταγγελίες για τη διαδικασία. Οι αιτιάσεις ποικίλλουν και αφορούν την ισχύ των ταυτοτήτων (άρα τη δυνατότητα ψήφου), τις πιέσεις προς πολίτες από ομάδες ενόπλων ή τοπικών τραμπούκων (εφημερίδα «Sot»), τη μετατροπή φυλακών σε εκλογικό επιτελείο, όπως συνέβη στο Ελμπασάν για την υπόψηφια του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Σάρα Μίλε, κ.λπ.
Η αλβανική Βουλή έχει 140 έδρες και όποιο κόμμα κερδίσει 71 σχηματίζει κυβέρνηση. Μέχρι τον περασμένο Φεβρουάριο και τη σύλληψη του δημάρχου Τιράνων, Εριον Βελιάι (στενού φίλου του κ. Ράμα), από τη SPAK για διαφθορά, οι δημοσκοπήσεις έδιναν ακόμα και 84 έδρες στο Σοσιαλιστικό Κόμμα. Πλέον, η εικόνα είναι διαφορετική.
Σε πρόσφατη δημοσκόπηση του ακραιφνώς φιλοκυβερνητικού Report TV, στην πρόθεση ψήφου το Σοσιαλιστικό Κόμμα λάμβανε 48,4% (75 έδρες) και η συμμαχία της αντιπολίτευσης υπό το Δημοκρατικό Κόμμα του Σαλί Μπερίσα 35,4% (54 έδρες). Δυναμική καταγράφουν οι νεόκοπες πολιτικές δυνάμεις, με τον συνασπισμό «Η Αλβανία Δημιουργείται» (Shqipëria Bëhet) να βρίσκεται τρίτος με 7,6% (7 έδρες) και το κόμμα Ευκαιρία (Mundësia) να είναι τέταρτο με 4,8% (3 έδρες). Σε δημοσκόπηση στο Euronews Albania, το Σοσιαλιστικό Κόμμα λάμβανε 43,9%, το Δημοκρατικό 29%, το Shqipëria Βëhet 7,2% και το Mundësia 6,8%.
Στοχοποίηση αντιπάλων
Ως καινοτομία στις εκλογές αυτές έχει χαρακτηριστεί ο ρόλος της SPAK, η οποία, σύμφωνα με το Atlantic Council, είναι μια δομή που έχει εντολή να διερευνά τη διαφθορά, το εκλογικό έγκλημα, την εξαγορά ψήφων, την κατάχρηση δημόσιου αξιώματος και τους δεσμούς μεταξύ του οργανωμένου εγκλήματος και της πολιτικής. Η SPAK έχει υποστηριχθεί σθεναρά από ΗΠΑ-ΕΕ, ενώ είναι ο θεσμός που χαίρει της μεγαλύτερης εμπιστοσύνης από τους Αλβανούς πολίτες.
Ενδεικτική της σημασίας της SPAK είναι η ανάλυση του Reuters στην οποία αναφέρει ότι η Αλβανία «παραμένει κόμβος για εγκληματικές συμμορίες που επιδιώκουν να ξεπλύνουν δισεκατομμύρια ευρώ που προέρχονται από τη διακίνηση ναρκωτικών και όπλων σε όλο τον κόσμο». «Αυτό», σημειώνεται, «εξηγεί την επικράτηση των Range Rover και των λαμπερών αλλά συχνά κενών καινούργιων πολυκατοικιών στα Τίρανα».
Είναι η SPAK (εντελώς) ανεξάρτητη από τις επιταγές του κ. Ράμα; Αυτό είναι ένα δύσκολο ερώτημα για αρμόδιες πηγές στα Τίρανα.
Πάντως, είναι γεγονός ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν ενώ μια σειρά κορυφαίων πολιτικών είναι στη φυλακή, ερευνώνται από τις αρχές ή είναι φυγάδες. Μεταξύ αυτών είναι ο πρώην πρόεδρος και πρώην πρωθυπουργός, Ιλίρ Μέτα, ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Αρμπεν Αχμέταϊ, αλλά και οι κ. Μπερίσα και Βελιάι.
Στις εκλογές της Κυριακής θα ψηφίσουν μέσω επιστολικής ψήφου για πρώτη φορά οι Αλβανοί του εξωτερικού. Οι ψήφοι της διασποράς θα καταμετρηθούν σε επίπεδο περιφέρειας, ενώ καταχωρήθηκαν περισσότερα από 245.000 αιτήματα ψήφου από 85 χώρες.
Το βασικό επιχείρημα του κ. Ράμα στην προεκλογική περίοδο ήταν η ένταξη της Αλβανίας στην ΕΕ πριν από το 2030. Φυσικά, αυτή η υπεραισιόδοξη εκτίμηση δέχεται πυρά, για παράδειγμα από τον διπλωμάτη Ζεφ Μάζι, ο οποίος χαρακτήρισε ανέφικτη την πρωθυπουργική υπόσχεση.
«Σε 13 χρόνια διαπραγμάτευσης το Μαυροβούνιο έκλεισε μόνο 5 από τα 35 κεφάλαια. Η Αλβανία άνοιξε 15 κεφάλαια και δεν έκλεισε κανένα», υπογράμμισε ο αξιωματούχος.
Σταθερός ανθελληνισμός
Οι ελληνοαλβανικές σχέσεις δεν απασχόλησαν σχεδόν καθόλου την προεκλογική περίοδο. Η σταθερή καχυποψία και ο ανθελληνισμός των κυβερνώντων αποτυπώθηκαν κυρίως στις αιχμές εναντίον των Βαγγέλη Ντούλε και Πέτρου Γκικουρία.
Τα δύο στελέχη της ελληνικής εθνικής μειονότητας, οι οποίοι είναι υποψήφιοι με το Δημοκρατικό Κόμμα σε Τίρανα και Αυλώνα αντίστοιχα, κατηγορούνταν από τα στελέχη του κόμματος Ράμα διότι... είναι στενοί φίλοι με τον ευρωβουλευτή της ΝΔ, Φρέντη Μπελέρη. Τέλος, ενδιαφέρον παρουσίασε η είδηση (pamfleti.net) περί επιπλοκών στις σχέσεις Ράμα-Ερντογάν. Αιτία ήταν η άρνηση του Αλβανού πρωθυπουργού να συμπεριλάβει στο ψηφοδέλτιο πέντε υποψηφίους που του ζήτησε προσωπικά ο Τούρκος πρόεδρος.
