Όταν ο Φρίντριχ Μερτς ανέλαβε την καγκελαρία στις αρχές του έτους, υποσχέθηκε μια συνολική επανεκκίνηση. Συγκεκριμένα την αναζωογόνηση της οικονομίας, αναβάθμιση της υποδομής και επαναφορά της Γερμανίας στο κέντρο της διεθνούς προσοχής, όπως μετέδωσε το Bloomberg. Ωστόσο, η μέχρι τώρα αδυναμία επίτευξης αυτών των δεσμεύσεων έχει ενισχύσει την επιρροή της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) και έχει πυροδοτήσει συζητήσεις για το αν η κυβέρνηση Μερτς μπορεί να αντέξει μέχρι το τέλος της θητείας της ή αν θα έχει την τύχη της κυβέρνησης Όλαφ Σολτς.
Πτώση δημοτικότητας και πολιτική στασιμότητα
Μόνο το 16% των πολιτών επιθυμεί τον Μερτς ως υποψήφιο καγκελάριο στις επόμενες εκλογές, σύμφωνα με έρευνα των RTL/n-tv. Η δικομματική του συμμαχία ταλανίζεται από εσωτερικούς ανταγωνισμούς, ενώ το αρχικό ράλι των γερμανικών μετοχών μετά την εκλογή του έχει παγώσει από το καλοκαίρι.
«Εντός της κοινοβουλευτικής του ομάδας υπάρχει ανοιχτή αμφισβήτηση για την έλλειψη αποτελεσμάτων», σημειώνει η Sudha David-Wilp από το German Marshall Fund. «Οι προοπτικές δεν είναι αισιόδοξες».
Οι προκλήσεις της κρίσιμης συγκυρίας
Ο Μερτς ανέλαβε σε περίοδο αστάθειας: επιστροφή ενός απρόβλεπτου Αμερικανού προέδρου, πόλεμος στην Ουκρανία που ανέτρεψε τα δεδομένα ενεργειακής ασφάλειας, επιδείνωση σχέσεων με την Κίνα, και συνεχείς εντάσεις στο μεταναστευτικό τροφοδοτώντας την άνοδο της δεξιάς πτέρυγας.
Στην πρώτη ομιλία του υποσχέθηκε να περιορίσει τη μαζική μετανάστευση, να ενισχύσει το Bundeswehr ως τον ισχυρότερο στρατό της Ευρώπης και να τερματίσει μια από τις πιο παρατεταμένες οικονομικές κρίσεις της μεταπολεμικής Γερμανίας. Παρά την υπόσχεση ότι οι πολίτες θα έβλεπαν θετικές αλλαγές μέχρι το καλοκαίρι, έξι μήνες μετά εξακολουθούν να περιμένουν.
Αρνητική οικονομική εικόνα
Αντί για βελτίωση, κυριαρχούν ειδήσεις για αβεβαιότητα, περικοπές θέσεων εργασίας και υποβάθμιση των προβλέψεων ανάπτυξης κάτω από 1% για το 2025. Η κυβέρνηση αποδίδει την καθυστέρηση σε βαθιά διαρθρωτικά ζητήματα και σε διεθνείς αλλαγές που πλήττουν το εξαγωγικό μοντέλο της χώρας.
Το πακέτο υποδομών ύψους 500 δισ. ευρώ δεν έχει ακόμα απτά αποτελέσματα: τα τρένα καθυστερούν, γέφυρες παραμένουν επικίνδυνες, αυτοκινητόδρομοι κλειστοί. Ήδη οι συντηρητικοί κατηγορούν τον Μερτς για υπέρμετρο δανεισμό και αβεβαιότητα ως προς τα δημοσιονομικά.
Οι μετοχές άμυνας, με πρώτη τη Rheinmetall AG, έχουν διολισθήσει πάνω από 20%.
Πολιτικά λάθη και εσωτερικές εντάσεις
Ο έντονος και συχνά διχαστικός τόνος του Μερτς, που στο παρελθόν αποτελούσε πλεονέκτημα, τώρα δημιουργεί προβλήματα. Οι δηλώσεις του για τις απελάσεις και ο υπαινιγμός του για την «εικόνα των πόλεων μετά το σούρουπο» χαρακτηρίστηκαν από πολλούς ρατσιστικές, προκαλώντας αντιδράσεις και διαδηλώσεις.
Η ζημιά επιδεινώθηκε όταν ο υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ, σύμμαχος των Χριστιανοδημοκρατών, εξέφρασε από τη Δαμασκό ότι η Γερμανία δεν μπορεί να απελάσει Σύρους πρόσφυγες, σε πλήρη αντίθεση με την κυβερνητική πολιτική. Οι Σοσιαλδημοκράτες χαιρέτισαν το σχόλιο, αλλά οι βουλευτές του Μερτς αντέδρασαν έντονα. Παρά την ένταση, ο καγκελάριος αρνήθηκε να τον απομακρύνει από το αξίωμά του.
Όπως ανέφερε βουλευτής στο Bloomberg, η οργή στόχευε κυρίως τον ίδιο τον Μερτς.
Η διεθνής εικόνα είναι καλύτερη, αλλά χωρίς ουσία
Στο διεθνές πεδίο, ο Μερτς κινήθηκε γρήγορα. Είχε συναντήσεις με ηγέτες και επισκέφτηκε τον Λευκό Οίκο σε μια προσπάθεια σύσφιγξης σχέσεων με τον Ντόναλντ Τραμπ χωρίς όμως απτά αποτελέσματα, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος θεωρείται εξαιρετικά απρόβλεπτος.
Παράλληλα, ο καγκελάριος προκάλεσε αμηχανία στην Ε.Ε., ανακοινώνοντας λανθασμένα ότι ολοκληρώθηκε η συμφωνία με το Mercosur, για να το υποβαθμίσει αργότερα ως «ασήμαντη λεπτομέρεια».
«Με την ηλικία έρχεται η ψυχραιμία», σχολίασε στα 70ά του γενέθλια. «Είμαι υγιής και σε θέση να αφοσιωθώ πλήρως στα καθήκοντά μου».
Το καθοριστικό 2026
Το επόμενο έτος θα κρίνει πολλά. Οι βασικές οικονομικές πολιτικές αρχίζουν να εφαρμόζονται από τον Ιανουάριο, ενώ οι κάλπες σε πέντε κρατίδια θα αποτυπώσουν το πραγματικό πολιτικό κλίμα.
Ιδιαίτερα σε Μεκλεμβούργο–Πομερανία και Σαξονία–Άνχαλτ, το AfD έχει πιθανότητες για απόλυτη πλειοψηφία, πράγμα που θα σημάνει ιστορική ανατροπή.
«Οι εκλογές θα αυξήσουν την ανησυχία», επισημαίνει η David-Wilp. «Η συμμαχία του Μερτς πρέπει να παραμείνει ενωμένη καθώς το AfD ανεβαίνει διαρκώς».
