Παρά τους χαλαρούς ρυθμούς που επικρατούν στην καρδιά του καλοκαιριού, το πολιτικό θερμόμετρο στην Αριστερά και την Κεντροαριστερά ανεβαίνει επικίνδυνα εξαιτίας της φημολογούμενης επιστροφής του Αλέξη Τσίπρα, είτε μέσω δημιουργίας νέου κόμματος είτε ως επικεφαλής ενός νέου μετώπου.
Η πιθανότητα αυτή έχει προκαλέσει πανικό σε ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και μικρότερα αριστερά κόμματα, με τις αντιδράσεις στο πολιτικό προσωπικό του συγκεκριμένου χώρου να είναι φανερά αμήχανες. Γιατί όμως η επιστροφή του ανθρώπου που αποχώρησε μόλις πριν από δύο χρόνια από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ προκαλεί πανικό;
Η αλήθεια είναι ότι η μετά Τσίπρα εποχή μόνο σοβαρά προβλήματα ταυτότητας, συνοχής και στρατηγικής έκρυβε για την Κουμουνδούρου, ενώ η εκλογή του Στέφανου Κασσελάκη, παρά τον αρχικό ενθουσιασμό, πολύ γρήγορα μετατράπηκε σε εσωστρέφεια, συγκρούσεις και αποχωρήσεις ιστορικών στελεχών.
Το κόμμα διασπάστηκε, η Νέα Αριστερά δημιουργήθηκε και οι δημοσκοπήσεις έκτοτε δείχνουν συνεχώς κατάρρευση. Μάλιστα, πολλοί πολιτικοί αναλυτές προβλέπουν ότι στις επόμενες εθνικές εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει ακόμη και με κοινοβουλευτική εξαφάνιση.
Η απουσία του Αλέξη Τσίπρα από την πολιτική κεντρική σκηνή λειτούργησε σαν επιταχυντής της κατάρρευσης. Το κενό ηγεσίας, η αδυναμία διαμόρφωσης ενός ξεκάθαρου πολιτικού λόγου και η αποστροφή του κόσμου της Αριστεράς προς τον αρτηριοσκληρωτικό κομματικό μηχανισμό συνέβαλαν στο να ανοίξει ξανά η συζήτηση για την ανάγκη ενός νέου φορέα που θα ενώνει και δεν θα διχάζει.
Σε αυτό έχει συμβάλει και η καθόλου καλύτερη εικόνα του ΠΑΣΟΚ. Ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει αποτύχει να αναδείξει το κόμμα του σε πρωταγωνιστή, ενώ παραμένει καθηλωμένο σε ποσοστά πέριξ του 12% χωρίς ικανότητα δυναμικής ανόδου. Πολλοί αναρωτιούνται αν τελικά η Χαριλάου Τρικούπη έχει στρατηγικό σχέδιο ή αν απλώς περιμένει κάτι πολιτικά ακαθόριστο που θα της δώσει ώθηση.
Γι’ αυτό και μια πιθανή επανεμφάνιση του Α. Τσίπρα απειλεί άμεσα εκλογικά και το ΠΑΣΟΚ.
Κι ο λόγος είναι απλός: ένα νέο κόμμα υπό την ηγεσία του πρώην πρωθυπουργού δεν θα έχει το φορτίο της αποτυχημένης διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ της περιόδου 2015-2019, «πουλώντας» ένα νέο... όραμα ενότητας, σοβαρότητας και ρεαλιστικής προοδευτικής διακυβέρνησης, κάτι που ίσως οδηγήσει πολλούς από τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ να κατευθυνθούν προς τον πιθανό νέο φορέα.
Από τη μεριά τους Πλεύση Ελευθερίας, ΜέΡΑ25 και Νέα Αριστερά στηρίζονται στην πολιτική ιδιαιτερότητά τους, με το κάθε κόμμα να έχει το δικό του αφήγημα: εναντίωση στο σύστημα, υπεράσπιση των αδυνάτων, εναλλακτικό προοδευτικό λόγο. Ωστόσο, όλα τους πάσχουν από ένα κοινό πρόβλημα: την περιορισμένη εκλογική εμβέλεια.
Εάν, λοιπόν, ο Α. Τσίπρας ιδρύσει ένα νέο κόμμα, με ένα σοβαρό –αυτή τη φορά– επιτελείο και σαφή, ενωτικό, συγκροτημένο πολιτικό λόγο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα απορροφήσει ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων αυτών των σχηματισμών. Κανείς άλλωστε δεν έχει την απήχηση, την αναγνωρισιμότητα και την κυβερνητική εμπειρία του πρώην πρωθυπουργού. Επομένως, είναι πολύ πιθανό στις επόμενες εκλογές να δυσκολευτούν κάποιοι να μπουν στη Βουλή.
Να σημειωθεί ότι στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις καταγράφεται ότι ένας στους έξι Ελληνες θα ψήφιζε ένα νέο κόμμα υπό την ηγεσία του Α. Τσίπρα. Το ποσοστό αυτό ανεβαίνει κατακόρυφα στους παλιούς ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ (άνω του 50%), αλλά δεν περιορίζεται εκεί. Υπάρχουν σημαντικά ποσοστά που προέρχονται και από το ΠΑΣΟΚ και από τα μικρότερα κόμματα της Αριστεράς, γεγονός που δείχνει τη βούληση μιας μερίδας του εκλογικού σώματος για κάτι… νέο.
Δεν είναι τυχαία άλλωστε η αντίδραση των συγκεκριμένων κομμάτων, με στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να μιλούν έμμεσα για «προδοσία», το ΠΑΣΟΚ να τηρεί σιγήν ιχθύος και οι μικρότεροι σχηματισμοί να επιλέγουν είτε την ειρωνεία είτε την πλήρη αποσιώπηση.
Απογοητευμένοι
Σε κάθε περίπτωση, ο Αλέξης Τσίπρας παραμένει ένα πρόσωπο που συνδυάζει αντισυστημικό παρελθόν με θεσμική εμπειρία. Για τους απογοητευμένους αριστερούς ψηφοφόρους, που δεν βλέπουν προοπτική στα σημερινά σχήματα, ο πρώην πρωθυπουργός εμφανίζεται ως η μοναδική αξιόπιστη εναλλακτική.
Ο ίδιος μιλάει συχνά για «ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο» και για «μια Αριστερά της ευθύνης και της αποτελεσματικότητας», συνθήματα που έχουν ως αποδέκτες κυρίως τις ηλικίες 30-50, που το 2015 είχαν... ποντάρει στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά στη συνέχεια απογοητεύτηκαν και παραμένουν αποστασιοποιημένοι.
Ο Αλέξης Τσίπρας, λοιπόν, έχει μπροστά του ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: είτε θα επιλέξει την οδό της οριστικής αποστράτευσης είτε θα επιχειρήσει τη μεγάλη επιστροφή. Ολα μέχρι στιγμής δείχνουν ότι η δεύτερη επιλογή είναι πιθανότερη. Αν το κάνει σε εύλογο χρόνο με όρους ριζικής αλλαγής, αφήνοντας πίσω το φθαρμένο brand του ΣΥΡΙΖΑ και τη σύγχυση της σημερινής Κεντροαριστεράς, μπορεί να έχει κάποια πολιτικά οφέλη.
