Ο Αλέξης Τσίπρας επανεμφανίστηκε με ομιλία στη Σορβόννη, επιχειρώντας να «παρουσιάσει» ένα ευρωπαϊκό όραμα με 7 άξονες. Μόνο που το κείμενό του περισσότερο θύμισε επανάληψη ξεπερασμένων συνθημάτων και θεωρητικών κατασκευών παρά μια ρεαλιστική πρόταση για την Ευρώπη του 21ου αιώνα. Με λόγο παρωχημένο, κατηγορηματικό και αδιέξοδο, ο πρώην πρωθυπουργός απέδειξε ότι εξακολουθεί να παραμένει εγκλωβισμένος στις ίδιες εμμονές που οδήγησαν τη χώρα στη χειρότερη κρίση της μεταπολίτευσης.
Στην παρέμβασή του, ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε την ευρωπαϊκή ηγεσία «λάθος», «ανεπαρκή» και «άτολμη». Μίλησε για κενό πολιτικής, για κρίση δημοκρατίας, για την ανάγκη ενός «νέου πατριωτισμού» και προώθησε ένα σχέδιο επτά αξόνων που περιλαμβάνει από την έκδοση κοινού χρέους μέχρι την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας. Η ρητορική του ωστόσο δεν διαφοροποιείται από τα γνωστά μοτίβα: επιθέσεις στους θεσμούς, αφηρημένες διακηρύξεις και ιδεολογικές εμμονές που δεν λαμβάνουν υπόψη τη σημερινή πραγματικότητα της Ευρώπης. Πρόκειται για μια προσπάθεια να παραμείνει στο επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης, χωρίς να προσφέρει καμία ουσιαστική απάντηση στα κρίσιμα ερωτήματα.
Ο κ. Τσίπρας παρουσίασε τους «7 άξονες» ως προοδευτικό σχέδιο για την Ευρώπη, όμως στην πραγματικότητα πρόκειται για μια συλλογή ανεφάρμοστων προτάσεων, που αποκαλύπτουν περισσότερο την ιδεολογική του εμμονή παρά μια ρεαλιστική πολιτική στρατηγική.
Ενίσχυση κονδυλίων συνοχής - Η εύκολη συνταγή των επιδοτήσεων
Ο πρώτος άξονας του Αλέξη Τσίπρα αφορά την ενίσχυση των ευρωπαϊκών κονδυλίων συνοχής για τη μείωση των ανισοτήτων. Πρόκειται για τη γνωστή συνταγή της «αιώνιας εξάρτησης» από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Καμία αναφορά δεν γίνεται στην αναγκαιότητα μεταρρυθμίσεων, καμία κουβέντα για παραγωγικότητα ή ανταγωνιστικότητα. Ο Τσίπρας επιμένει στη λογική του εύκολου χρήματος, σαν να μην έμαθε τίποτα από την ελληνική εμπειρία της δεκαετίας του 2010, όταν η χώρα έφτασε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, ακριβώς επειδή στηρίχθηκε σε δανεικά και επιδοτήσεις χωρίς δομικές αλλαγές.
Δημόσιες επενδύσεις και βιομηχανική στρατηγική - Ο κρατισμός που χρεοκόπησε
Ο δεύτερος άξονας αναφέρεται σε δημόσιες επενδύσεις, βιομηχανική πολιτική και έρευνα. Στην πράξη, δεν είναι τίποτα άλλο από την επιστροφή στον κρατισμό που κατέρρευσε στη χώρα μας. Ο Τσίπρας μιλά για στρατηγικούς τομείς και τεχνητή νοημοσύνη, όμως η διαχείρισή του ως πρωθυπουργός αποδείχθηκε συνώνυμο της ακινησίας. Πώς μπορεί να πείσει για το μέλλον της τεχνολογίας και της καινοτομίας κάποιος που πολέμησε κάθε ιδιωτική πρωτοβουλία και οδήγησε σε μαζική φυγή νέων επιστημόνων; Ο λόγος του εδώ είναι περισσότερο θεωρητικός παρά εφαρμόσιμος, με αποτέλεσμα να παραμένει σε επίπεδο γενικολογίας.
Κοινό χρέος και ευρωπαϊκό υπουργείο Οικονομικών - Ο κίνδυνος της αμοιβαιοποίησης
Στον τρίτο άξονα, ο Τσίπρας ζητεί τη διεύρυνση του κοινού ευρωπαϊκού χρέους και τη δημιουργία ευρωπαϊκού υπουργείου Οικονομικών. Πρόκειται για την πιο ακραία εκδοχή του παλιού του συνθήματος «να πληρώσουν οι άλλοι». Η αμοιβαιοποίηση του χρέους θα σήμαινε ότι χώρες με υγιή δημοσιονομικά θα καλούνταν να καλύψουν τα ελλείμματα όσων παραμένουν απρόθυμοι να εφαρμόσουν κανόνες. Στην πράξη, η πρόταση αυτή θα ενίσχυε τον διχασμό αντί να προάγει την ενότητα, καθώς οι πειθαρχημένες χώρες του Βορρά δεν θα δεχθούν ποτέ να γίνουν «χρηματοδότες» των λαϊκιστικών πολιτικών του Νότου.
Αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας - Η συνταγή της χαλαρότητας
Ο τέταρτος άξονας προτείνει την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας με στόχο το 100% του ΑΕΠ αντί για το 60%. Είναι η πιο ξεκάθαρη απόδειξη ότι ο Τσίπρας δεν εγκατέλειψε ποτέ τη λογική του «λεφτά υπάρχουν». Με πρόσχημα την ανάπτυξη, ανοίγει την πόρτα σε νέο δημοσιονομικό εκτροχιασμό. Η Ελλάδα πλήρωσε ακριβά την αδυναμία της να τηρήσει κανόνες και να ελέγξει το χρέος της. Το να επαναλαμβάνει κανείς αυτήν τη συνταγή σε πανευρωπαϊκό επίπεδο δείχνει αδυναμία κατανόησης της σύγχρονης οικονομικής πραγματικότητας.
Κοινή εξωτερική πολιτική και στρατηγική αυτονομία - Επικίνδυνες φαντασιώσεις
Ο πέμπτος άξονας αφορά τη δημιουργία κοινής εξωτερικής πολιτικής και στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Εδώ ο Τσίπρας αγγίζει το πιο επικίνδυνο σημείο του λόγου του. Σε μια περίοδο που η Ευρώπη δοκιμάζεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, την τουρκική προκλητικότητα και την αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή, το να μιλά για απομάκρυνση από τον ευρωατλαντικό άξονα ισοδυναμεί με πολιτική τυφλότητα. Η Ελλάδα και η Ευρώπη χρειάζονται περισσότερη συνεργασία με συμμάχους, όχι ψευδαισθήσεις απομόνωσης που θα τις άφηναν εκτεθειμένες σε πραγματικούς κινδύνους.
Πράσινη μετάβαση - Η ασαφής διακήρυξη
Στον έκτο άξονα, ο Τσίπρας αναφέρεται στη δίκαιη πράσινη μετάβαση. Ωστόσο, δεν λέει τίποτα συγκεκριμένο για το πώς θα υλοποιηθεί χωρίς να επιβαρυνθούν οι αδύναμοι. Οι προτάσεις του παραμένουν κενές περιεχομένου, ενώ η πράσινη πολιτική που προωθείται ήδη από την Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε εξέλιξη με συγκεκριμένα χρηματοδοτικά εργαλεία. Ο πρώην πρωθυπουργός δεν παρουσιάζει ούτε έναν ρεαλιστικό μηχανισμό εφαρμογής, αποδεικνύοντας ότι ο άξονας αυτός δεν είναι παρά ένα ακόμη σύνθημα χωρίς βάθος.
Θεσμική μετεξέλιξη της ΕΕ - Αοριστία και αδιέξοδο
Ο έβδομος άξονας περί «θεσμικής μετεξέλιξης» της ΕΕ και δυνατότητας διαφορετικών ταχυτήτων είναι τόσο γενικόλογος που δύσκολα μπορεί να σχολιαστεί σοβαρά. Ο Τσίπρας μιλά για εμβάθυνση συνεργασίας, αλλά δεν εξηγεί πώς θα γίνει αυτό στην πράξη, ούτε ποιες χώρες θα συμμετάσχουν. Η αοριστία αυτή αποκαλύπτει ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο, μόνο η επιθυμία να παραμείνει στο προσκήνιο με μεγάλες δηλώσεις και γενικές διακηρύξεις.
