Η αποχή, η δυνατότητα σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης και το εύρος της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, η ανακατανομή δυνάμεων στην Κεντροαριστερά, τα κόμματα που θα μπουν στη Βουλή και το άθροισμα των κομμάτων που θα μείνουν εκτός θα συνθέσουν το τελικό πολιτικό τοπίο. Σε αυτές τις εκλογέςδεν θα κριθεί μόνο η επόμενη κυβέρνηση αλλά και η αρχιτεκτονική του πολιτικού συστήματος
Στην τελική ευθεία προς τις βουλευτικές εκλογές η ΝΔ φαίνεται να ενισχύεται παραπέρα. Ηδη βρίσκεται στη ζώνη του 42%-43% στην κεντρική τιμή στην εκτίμηση ψήφου, η συσπείρωσή της ξεπερνάει το 92%-93% και ταυτόχρονα έχει έστω οριακές εισπράξεις από ΠΑΣΟΚ και από τα δεξιά της. Δεν θα ήταν υπερβολή να διαπιστώσει κάποιος ότι σηκώνεται ένα δεύτερο γαλάζιο κύμα. Μένει να δούμε αν θα συνεχιστεί αυτή η δυναμική και σε τι ύψος μπορεί να φτάσει το κύμα ή και συμβεί κάτι που μπορεί σε αυτές τις λίγες μέρες να υπονομεύσει αυτή την τάση που βλέπουμε. Εντύπωση πάντως προκαλεί το εύρημα σε έρευνες ότι το 50%-52% θέλει αυτοδύναμη κυβέρνηση της ΝΔ.
Η αντιπολίτευση, παρά τα συντονισμένα πυρά της, δεν φαίνεται να μπορεί να ανακόψει αυτή την πορεία. Αντίθετα, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ φαίνεται να μην μπορούν να ανεβάσουν τα ποσοστά που κατέγραψαν στις εκλογές του Μαΐου. Ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει δύσκολη μάχη για να διατηρήσει έστω το ποσοστό του, αφού κυμαίνεται από 18,5% έως 21,5% στην εκτίμηση ψήφου και φαίνεται να έχει πρόβλημα συνοχής και απογοήτευσης των ψηφοφόρων του που μπορεί να τροφοδοτήσει αποχή, αλλά και την πίεση της ΠΛΕΥΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ. Το ΠΑΣΟΚ δεν δείχνει, πάντα μέχρι στιγμής, να έχει τη δυνατότητα να πλησιάσει τον ΣΥΡΙΖΑ ή και να αμφισβητήσει τη δεύτερη θέση.
Λόγω της τοποθέτησής του ότι δεν το αφορά η συμβολή στο σχηματισμό κυβέρνησης φαίνεται να μην μπορεί να εισπράξει από τη ΝΔ και ταυτόχρονα δεν φαίνεται να μπορεί να διεμβολίσει, σημαντικά τουλάχιστον, τον ΣΥΡΙΖΑ. Αρα τα ποσοστά που καταγράφει δείχνουν μια ταλάντωση γύρω από το ποσοστό των πρώτων εκλογών.
Μία από τα ίδια
Δεν είναι περίεργο αυτό που καταγράφεται. Και τα δύο κόμματα πορεύονται σαν να μην πήραν κανένα μήνυμα από τις κάλπες. Συνεχίζουν επομένως με μια από τα ίδια. Μιλάνε, για παράδειγμα, για πλήρη αποτυχία της κυβέρνησης της ΝΔ στη διαχείριση των κρίσεων στα έτη που πέρασαν, για μεταρρυθμιστική άπνοια, για μια κυβέρνηση που έδινε στους λίγους και αδιαφορούσε για τους πολλούς κ.ά. Ωστόσο, αυτά τα έλεγαν όλο τον τελευταίο χρόνο και μέσα στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου και τα αποτελέσματα είναι γνωστά. Είναι φανερό.
Οφείλουν να εξηγήσουν πώς πέτυχε μια τέτοια επίδοση μια κυβέρνηση και ένας πρωθυπουργός που βαφτίστηκε «Μαξίμου ΑΕ», παρακρατικός, χειρότερη κυβέρνηση της Μεταπολίτευσης, νεοφιλελεύθερος, ακροδεξιός, Ορμπαν και άλλα πολλά, την ίδια ώρα που συνταγματολόγοι και δημοσιολόγοι ανάμεναν από μήνα σε μήνα την κατάρρευση της κυβέρνησης, την παραίτηση του Κ. Μητσοτάκη. Αν δεν δώσουν απάντηση σε αυτό το ερώτημα, δεν θα έχουν μόνο προβληματικό αποτέλεσμα στις 25 Ιουνίου. Θα έχουν πρόβλημα και στη μελλοντική πορεία τους.
Πρόκειται για κάτι αναπόφευκτο, αφού δεν θα έχουν διαβάσει, δεν θα έχουν κατανοήσει τις κοινωνικές, οικονομικές διεργασίες σε μια κοινωνία που διψάει για σταθερότητα, ανάπτυξη, βελτίωση της ζωής και όχι ατάκες, καταγγελίες για υποτιθέμενες κρυφές ατζέντες κ.ά. Ταυτόχρονα κάνουν ένα θεμελιακό λάθος και ιδιαίτερα το ΠΑΣΟΚ. Διαγκωνίζονται στο επίπεδο του ποιος είναι πιο αριστερός, αφήνοντας το χώρο του Κέντρου στον Κ. Μητσοτάκη.
Πρόκειται για στρατηγικό λάθος. Ετσι συναντούν προβλήματα στην πορεία τους και κινούν πια απλά και μόνο το ευφυολόγημα της επικινδυνότητας αν υπάρχει πολύ μεγάλο ποσοστό της ΝΔ, λες και στις Δημοκρατίες υπάρχει κάποιο οριακό ποσοστό πάνω από το οποίο δεν πρέπει να παίρνει κάποιο κόμμα, λες και δεν υπάρχουν θεσμικές δικλίδες και λες και ΝΔ και ΠΑΣΟΚ στις ένδοξες εποχές του παλιού δικομματισμού και του πανίσχυρου ΠΑΣΟΚ δεν υπερέβαιναν το 45%-46% και έφταναν και μέχρι το 48%.
Πώς να πείσει ένας τέτοιος λόγος ουσιαστικά, πολιτικά και επικοινωνιακά. Πώς να πείσει ένα κόμμα που αρνείται να συμβάλει στη διακυβέρνηση και καταφεύγει ακόμα και στη σύσταση με ποιο άλλο κόμμα μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση η Ν.Δ, το οποίο το ίδιο έχει βαφτίσει ακροδεξιό;
Δυναμικά οι «μικροί»
Αν κάτι είναι νέο στις εκλογές, είναι επίσης η τάση ενίσχυσης μικρών κομμάτων. Αυτή τη στιγμή φαίνεται ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ και ΝΙΚΗ να εξασφαλίζουν την είσοδό τους στη Βουλή και κανείς δεν μπορεί να υπογράψει ότι δεν θα μπορέσει να το καταφέρει και το σοβαρά λαβωμένο ΜέΡΑ25. Ειδικά η ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ εμφανίζει μια δυναμική που την οδηγεί κοντά στο 5%. Αν κάτι έχει πάντως ενδιαφέρον, είναι να παρακολουθήσουμε τις διεργασίες και τη διαμόρφωση των τάσεων πέραν της Ν.Δ. Δεξιάς.
Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένας διαγκωνισμός ανάμεσα στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ και τη ΝΙΚΗ, ενώ εμφανίζεται πια στο παιχνίδι και το κόμμα ή ο συνασπισμός κομμάτων γύρω από τον Π. Εμφιετζόγλου, οι Σπαρτιάτες τους οποίους στήριξε με δήλωσή του ο έγκλειστος στον Κορυδαλλό. Μένει να δούμε τις ζημιές που θα προκαλεί το ένα στο άλλο, τις «καραμπόλες» που θα γίνουν τις τελευταίες μέρες και το τελικό αποτέλεσμα.
Ετσι πορευόμαστε προς τις εκλογές. Η αποχή, το ποσοστό που θα φτάσει η ΝΔ μαζί με τη δυνατότητα σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης και το εύρος της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, η ανακατανομή δυνάμεων στο χώρο της Κεντροαριστεράς, τα κόμματα που θα μπουν στη Βουλή και το άθροισμα των κομμάτων που θα μείνουν εκτός θα συνθέσουν το τελικό πολιτικό τοπίο. Είναι περίεργες εκλογές και φαίνεται ότι σε αυτές δεν θα κριθεί μόνο η επόμενη κυβέρνηση. Θα κριθεί η αρχιτεκτονική του πολιτικού συστήματος και αναπόφευκτες νέες διεργασίες που θα κινηθούν σε όλη την επόμενη περίοδο. Υπ’ αυτή την έννοια έχουν μια ιστορικότητα.
* υπεύθυνος ερευνών της εταιρείας δημοσκοπήσεων Opinion Poll