Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι βρίσκεται ξανά μπροστά σε ένα ασφυκτικό και εφιαλτικό δίλημμα, παγιδευμένος ανάμεσα στο ενδεχόμενο μιας κακής συμφωνίας ή καμίας συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με αναλυτές του CNN, ο Ουκρανός πρόεδρος δεν έχει ακόμη στα χέρια του κάποια χειροπιαστή πρόοδο ως προς τη διαμόρφωση ενός σχεδίου ειρήνης, ενώ και ο Ντόναλντ Τραμπ έχει υποχωρήσει από την αρχική προθεσμία που είχε θέσει για συμφωνία μέχρι την Ημέρα των Ευχαριστιών.
Η εξέλιξη αυτή θεωρείται σαφές μήνυμα πως η ειρηνευτική πρωτοβουλία που βρίσκεται σε εξέλιξη δεν αναμένεται να οδηγήσει σύντομα σε μια συμφωνία που θα τερματίσει την ρωσική εισβολή. Οι διαφορές Κιέβου – Μόσχας παραμένουν βαθιές, ριζωμένες σε χρόνια θυσιών, πολέμου και πολιτικού κόστους.
Η Ρωσία παραμένει αμετακίνητη – και το Κίεβο το γνωρίζει
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν δείχνει διατεθειμένος να αποδεχθεί οποιαδήποτε λύση που δεν του εξασφαλίζει έλεγχο ολόκληρης της ανατολικής περιοχής του Ντόνετσκ, κάτι που αναμένεται να ξεκαθαρίσει ακόμη περισσότερο τις επόμενες ημέρες.
Η πιο πρόσφατη αμερικανική πρόταση, που παρουσιάστηκε στη Μόσχα, έχει αφαιρέσει αυτή την παραχώρηση – μια κίνηση που ούτε το Κίεβο ούτε οι Ευρωπαίοι θεωρούν στρατιωτικά ή πολιτικά βιώσιμη.
Στο φόντο της δεκαετούς σύγκρουσης, των τριών ρωσικών εισβολών και των διαδοχικών κύκλων διπλωματίας και εξαπάτησης, υπάρχει έντονος σκεπτικισμός για τις πραγματικές προθέσεις της Μόσχας.
Ψευδαίσθηση προόδου – αλλά χωρίς ουσία
Οι δύο παράλληλες διαπραγματευτικές διαδικασίες – μια με την Ουκρανία και μια ξεχωριστή με τη Ρωσία – δημιουργούν την εντύπωση ότι υπάρχει πρόοδος, όμως στην πραγματικότητα οι αποστάσεις παραμένουν τεράστιες. Τα σημεία διαφωνίας δεν μειώνονται και μεγάλο μέρος των σχεδίων βασίζεται σε υποθέσεις, θεωρητικά σενάρια και αβέβαιες δεσμεύσεις.
Η πιθανότητα η Ουκρανία να χρειάζεται στρατό 600.000 ανδρών σε συνθήκες ειρήνης, η συζήτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ, ακόμη και ερωτήματα όπως η πιθανή επανένταξη της Ρωσίας στην G8, μοιάζουν μακριά από την πραγματικότητα μιας χώρας που θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη μεταπολεμική οικονομική κατάρρευση και τις ανάγκες ανοικοδόμησης.
Το κρίσιμο δίλημμα: μπορούν οι εγγυήσεις ασφαλείας να δικαιολογήσουν εδαφική παραχώρηση;
Στο επίκεντρο όλων βρίσκεται το βασικότερο ερώτημα: Θα σταματήσει πραγματικά ο πόλεμος με οποιαδήποτε συμφωνία;
Ο Ζελένσκι θα κληθεί να ζυγίσει τις μελλοντικές εγγυήσεις ασφάλειας από ΗΠΑ και Ευρώπη απέναντι στο τεράστιο πολιτικό και στρατιωτικό κόστος που θα είχε μια παραχώρηση του Ντόνετσκ.
Ακόμη κι αν υπάρξει συμφωνία, το ερώτημα παραμένει: Τι θα γίνει αν, όπως στο παρελθόν, το Κρεμλίνο δεν τηρήσει τους όρους;
Εσωτερικά μέτωπα και κρίσεις που πιέζουν τον Ζελένσκι
Το πολιτικό περιβάλλον στο Κίεβο είναι εξίσου φορτισμένο. Ένα σκάνδαλο διαφθοράς αφορά στενό συνεργάτη του προέδρου, τον Αντρίι Γερμάκ, ενώ ο ουκρανικός στρατός αντιμετωπίζει σοβαρή έλλειψη προσωπικού.
Η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για το 2025 παραμένει αβέβαιη, παρά τις δηλώσεις των Βρυξελλών ότι μπορούν να καλύψουν το κενό.
Στο πεδίο των μαχών, η κατάσταση είναι εξίσου ανησυχητική:
- Η Ρωσία προελαύνει στη Ζαπορίζια,
- πιέζει στο Ποκρόβσκ στο Ντόνετσκ,
- και προωθείται στο Κουπιάνσκ στο βόρειο μέτωπο.
Το Κραματόρσκ βρίσκεται ήδη στο στόχαστρο επιθέσεων με ρωσικά drones, ενώ το Κίεβο δεν φαίνεται σε θέση να ανακτήσει εδάφη σύντομα.
Η ιδέα παραχώρησης εδαφών είχε απορριφθεί ανοιχτά από το Κίεβο, την Ευρώπη και την κυβέρνηση Μπάιντεν.
Ωστόσο, έχει πλέον κάνει την εμφάνισή της στο αρχικό 28-σημείο ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ. Αν και η ευρωπαϊκή αντιπρόταση την απέκλεισε, το CNN σημειώνει πως η ιδέα δεν έχει εξαφανιστεί από τη λίστα επιθυμιών του Πούτιν.
