Μέρες… Ιουλίου 2015 ζει η Βουλγαρία, καθώς η πρόταση του προέδρου, Ρούμεν Ράντεφ, για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος με επίδικο την ούτως ή άλλως δρομολογημένη ένταξη της χώρας στην Ευρωζώνη και την υιοθέτηση του ευρώ ως εθνικού νομίσματος βάζει φωτιά στο πολιτικό σκηνικό και ταυτόχρονα προκαλεί πονοκέφαλο στις Βρυξέλλες.
Ήδη οι πρώτες αντιδράσεις από την πλευρά της κυβέρνησης του Ροσέν Ζελιάσκοφ –ο οποίος προέρχεται από το κεντροδεξιό κόμμα GERB του άλλοτε πρωθυπουργού, Μπόικο Μπορίσοφ– δεν είναι και ιδιαίτερα θετικές.
Τουναντίον, ο υπουργός Εσωτερικών, Ντάνιελ Μίτοφ, κατηγόρησε ευθέως τον πρόεδρο Ράντεφ για «σαφή πράξη σαμποτάζ κατά της εισαγωγής του ευρώ στη Βουλγαρία».
Γράφει η Έρση Παπαδάκη
Την ίδια στιγμή, στο προσκήνιο επανέρχονται αιτιάσεις κατά του Ράντεφ πως δέχεται την επιρροή της Μόσχας, σε μια χώρα που ούτως ή άλλως από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης κι έπειτα αποτελεί βασικό αντικείμενο συζήτησης το κατά πόσον η Ρωσία μπορεί και επηρεάζει τις πολιτικές εξελίξεις. Το ίδιο συνέβη και με την υποστήριξη που έδωσε η (προηγούμενη) κυβέρνηση της Βουλγαρίας στην Ουκρανία μετά τη ρωσική εισβολή, ενώ δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι οι Βούλγαροι έχουν οδηγηθεί ούτε λίγο ούτε πολύ επτά φορές στις κάλπες από το 2020 έως και σήμερα και μόνο δύο φορές συγκροτήθηκε «κανονική» και όχι υπηρεσιακή κυβέρνηση, η οποία ωστόσο και τις δύο φορές δεν κατάφερε να κρατηθεί στην εξουσία και να πετύχει την αποστολή της.
Η ένταξη της Βουλγαρίας στην Ευρωζώνη και η υιοθέτηση του ευρώ ως εθνικού νομίσματος θεωρείται «κλειδωμένη» για τον Ιανουάριο του 2026 και μάλιστα με καθυστέρηση τουλάχιστον δύο ετών – σε αντίθεση με την ένταξη στη ζώνη Σένγκεν, η οποία επετεύχθη πρόσφατα – καθώς επισήμως δεν επιτεύχθηκαν οι στόχοι για τον πληθωρισμό.
Στην πραγματικότητα όμως, αυτό που διχάζει τους Βούλγαρους και καθιστά εξαιρετικά αμφίβολο το αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος σαν αυτό που προτείνει ο πρόεδρος της χώρας είναι ο φόβος της ακρίβειας και της ραγδαίας αύξησης του κόστους ζωής. Η Βουλγαρία ούτως ή άλλως είναι η χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τους χαμηλότερους μέσους μισθούς και η οικονομία της είναι εξαιρετικά εύθραυστη, ενώ ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα που επηρεάζει άμεσα και την πολιτική ζωή του τόπου και έχει ταυτόχρονα σαφές οικονομικό αποτύπωμα είναι η εκτεταμένη διαφθορά.
Ο πρόεδρος Ράντεφ έχει κατ’ επανάληψη εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις για την πολιτική της κυβέρνησης αναφορικά με τη μετάβαση από το εθνικό νόμισμα, το λέβα, στο ευρώ και έχει υποστηρίξει ότι υπάρχει έλλειψη σχεδίου για την προστασία της αγοραστικής δύναμης και της ανταγωνιστικότητας κατά τη διάρκεια αυτής της μετάβασης.
Παράλληλα, μαζί με την πρότασή του για το δημοψήφισμα, ζήτησε να υπάρξει μια «διαφανής συζήτηση» στη βουλγαρική κοινωνία σχετικά με τον αντίκτυπο που θα έχει η ένταξη στην Ευρωζώνη και η υιοθέτηση του ευρώ, τονίζοντας ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα είναι αυτό που θα παράσχει σαφήνεια για την πορεία της Βουλγαρίας αναφορικά με την οικονομική και νομισματική πολιτική της.
Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση της χώρας υποστηρίζει ότι η σύνδεση του λέβα με το ευρώ που έχει επιτευχθεί εδώ και καιρό και η σταθερή ισοτιμία δύο προς ένα θα φέρει με τη μετάβαση στη νέα κατάσταση περισσότερες ξένες επενδύσεις, θα βελτιώσει την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της Βουλγαρίας από τους διεθνείς οίκους και κατ’ αυτόν τον τρόπο θα μειώσει το κόστος του δημόσιου δανεισμού.
Άλλωστε, μία από τις βασικές δεσμεύσεις που ανέλαβε η κυβέρνηση προκειμένου ν’ αποσπάσει ψήφο εμπιστοσύνης τον περασμένο Ιανουάριο ήταν η υιοθέτηση ενός συγκροτημένου προϋπολογισμού που προβλέπει έλλειμμα 3%, δηλαδή εντός των δημοσιονομικών κανόνων που έχει θέσει η ΕΕ για τις χώρες της Ευρωζώνης και παρά τα μέτρα χαλάρωσης που φέρνει η περίφημη «ρήτρα διαφυγής» για τις αμυντικές δαπάνες.
