Το ποδόσφαιρο αποτελεί το κατεξοχήν μέσο χειραγώγησης πέραν των γηπέδων κι αυτό είναι το βασικό στοιχείο που το καθιστά υπερόπλο στον πόλεμο της προπαγάνδας. Κάποτε είχε χαρακτηριστεί το τελευταίο λαϊκό κίνημα, αλλά με τα σημερινά δεδομένα είναι κάτι περισσότερο: είναι μηχανισμός εξουσίας. Κι αυτό ακριβώς αποτυπώνεται στο άρθρο της ιταλικής εφημερίδας «Libero» με αφορμή τον τελικό του Super Cup που διεξήχθη στο Ούντινε, όταν εκατομμύρια τηλεθεατές είδαν στις κερκίδες αναρτημένο ένα πανό που κατηγορούσε το Ισραήλ για την κατάσταση που επικρατεί στη Γάζα. Προφανώς όχι εν αγνοία της διοργανώτριας αρχής, της ΟΥΕΦΑ, η οποία αντί να τηρήσει στάση ουδετερότητας τοποθετήθηκε ευθέως σ’ ένα ζήτημα ιδιαιτέρως πολύπλοκο και πάντως εκτός των αρμοδιοτήτων της.
Για όσους δεν παρακολούθησαν τον αγώνα, αλλά και για εκείνους που δεν το παρατήρησαν, λίγο πριν το σφύριγμα για την έναρξη του αγώνα μεταξύ της Παρί Σεν Ζερμέν και της Τότεναμ, τη στιγμή της εισόδου των ομάδων στον αγωνιστικό χώρο, ξετυλίχθηκε σε παγκόσμια μετάδοση ένα μεγάλο πανό με τη φράση «Σταματήστε να σκοτώνετε παιδιά. Σταματήστε να σκοτώνετε πολίτες». Αναφερόταν, φυσικά, στη Λωρίδα της Γάζας και κατά συνέπεια στις στρατιωτικές επιχειρήσεις του ισραηλινού στρατού. Φυσικά, κατά τους αρμόδιους, το πανό δεν εστίαζε στη Γάζα.
Οπως αναφέρει η εφημερίδα, θα μπορούσε να σχετίζεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς και με την εμφύλια σύγκρουση στη Βιρμανία ή τις σφαγές που σημειώνονται στην Αφρική. Μάλιστα, πρωταγωνιστές της τελετής πριν τον αγώνα ήταν εννέα προσφυγόπουλα στην Ιταλία, που προέρχονταν από χώρες που βιώνουν ή έχουν βιώσει πόλεμο όπως το Αφγανιστάν, το Ιράκ, η Νιγηρία, η Ουκρανία και η ίδια η Γάζα. Η πιο προφανής αναφορά. Και μάλιστα, η στιγμή εξωραΐστηκε από την παρουσία δύο παιδιών από την Παλαιστίνη που φιλοξενούνται στο Μιλάνο, τα οποία συμμετείχαν επίσης στην τελική τελετή απονομής.
«Αγνοούν βιασμούς»
Η πρωτοβουλία, που προωθήθηκε σε συνεργασία με ανθρωπιστικές οργανώσεις, έχει λάβει ευρεία διεθνή αναγνώριση, αλλά στο Ισραήλ προκάλεσε, όπως άλλωστε ήταν αναμενόμενο, έντονη κριτική. Εκπρόσωποι της ισραηλινής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας χαρακτήρισαν το περιστατικό «παράδειγμα υποκρισίας» εκ μέρους της ΟΥΕΦΑ, την οποία κατηγόρησαν χωρίς περιστροφές ότι αγνοεί επιδεικτικά και προκλητικά τη «σφαγή, τον βιασμό και τη δολοφονία παιδιών στο Ισραήλ». Ιδιαιτέρως σκληρή η ανακοίνωση της ισραηλινής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, συνοδευόμενη μάλιστα και με το αμείλικτο ερώτημα: «Πού ήταν στις 7 Οκτωβρίου η ΟΥΕΦΑ;». Οπως αναφέρει η «Libero» οι Ισραηλινοί παράγοντες εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι η ΟΥΕΦΑ είχε «ήδη πάρει θέση» και αυτό που συνέβη, ισχυρίζονται, είναι «μόνο η αρχή» μιας πολιτικής εκστρατείας εναντίον του Ισραήλ.
Αυτό που ανησυχεί είναι ο φόβος ότι το διεθνές συναισθηματικό και πολιτικό κλίμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε αθλητικές κυρώσεις κατά του Ισραήλ. Μια υπόθεση που στην Ιταλία, σύμφωνα με τη «Libero», βρίσκει πολλούς οπαδούς, ειδικά στις τάξεις του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος. Αλλωστε ολοένα και περισσότερα στελέχη του, όπως και από τον χώρο της Αριστεράς, ζήτησαν τον αποκλεισμό του Ισραήλ από τις διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις, όπως και την ακύρωση του αγώνα προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου στις 14 Οκτωβρίου, που έχει προγραμματιστεί (πάλι) στο Ούντινε, όπου το Ισραήλ θα αντιμετωπίσει την Ιταλία.
Μια πρόταση που απορρίφθηκε αμέσως από τον υπουργό Αθλητισμού, Αντρέα Αμπόντι, ο οποίος υπενθύμισε πως δεν ξεκίνησε το Ισραήλ τη σύγκρουση, αλλά απάντησε στις σφαγές της 7ης Οκτωβρίου.
Από την ισραηλινή πλευρά, ο αθλητικογράφος Γιανίβ Τουχμάν εφιστά την προσοχή θεωρώντας ότι το σημάδι που εμφανίστηκε στο Ούντινε δεν αποτελεί κάτι μεμονωμένο, αλλά, εφόσον υπάρξει συνέχεια, ενδεχομένως να αλλάξει τη μοίρα του ισραηλινού ποδοσφαίρου. Σύμφωνα με τον αθλητικογράφο, σε αυτή τη φάση οι πολύ καλές σχέσεις προσωπικές σχέσεις του προέδρου της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας του Ισραήλ με τον Σλοβένο Αλεξάντερ Σέφεριν, πρόεδρο της ΟΥΕΦΑ, λειτουργούν αποτρεπτικά στη λήψη κυρώσεων εναντίον του Ισραήλ.
Ωστόσο, όπως αναφέρει στην εφημερίδα που φιλοξενεί τις απόψεις του, υπάρχουν δυναμικές που ξεπερνούν την αθλητική σφαίρα και τις μεσολαβητικές δυνατότητες των Ομοσπονδιών. «Αυτά είναι θέματα», εξηγεί, «που σχετίζονται με την πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις. Θα είναι η εξέλιξη της σύγκρουσης που θα αποφασίσει την τύχη του ισραηλινού ποδοσφαίρου. Κανείς δεν θέλει να φτάσει σε ένα ακραίο σενάριο, αλλά ο αποκλεισμός από τους ευρωπαϊκούς αγώνες παραμένει μια πιθανότητα».
Κερκίδες… έντασης
Σε κάθε περίπτωση, το επεισόδιο στο Ούντινε –προσεχώς ίσως και σε άλλα ευρωπαϊκά γήπεδα λόγω της έναρξης των ευρωπαϊκών διοργανώσεων– δείχνει για άλλη μια φορά πως το ποδόσφαιρο δεν μπορεί να ξεφύγει από τις παγκόσμιες εντάσεις. Σε ένα ιστορικό πλαίσιο, που χαρακτηρίζεται από βαθιές πολιτικές συγκρούσεις και εθνικιστικές εξάρσεις, κάθε ενέργεια μπορεί να ερμηνευθεί πολιτικά και ως εκ τούτου μάλλον εύκολα οι κερκίδες μπορεί να εξελιχθούν σε εστίες έντασης.
Ο μόνος τρόπος για να παραμείνει ουδέτερος ο κόσμος της μπάλας, σημειώνει η εφημερίδα, είναι να απαγορευθούν τα πανό πολιτικού περιεχομένου στα γήπεδα, καθώς και τα συνθήματα που δεν έχουν αθλητικό περιεχόμενο. Αυτό, όμως, αποτελεί ευθύνη των παραγόντων και πρωτίστως των εθνικών ομοσπονδιών.
