Η εμφάνιση της Μαρίας Καρυστιανού ως πυρήνας ενός πιθανού νέου πολιτικού εγχειρήματος –του αποκαλούμενου «κόμματος των Τεμπών»– έχει προκαλέσει σεισμικές δονήσεις στο κεντροαριστερό πολιτικό σκηνικό. Και οι πρώτοι που νιώθουν το έδαφος να τρίζει κάτω από τα πόδια τους δεν είναι άλλοι από τον Αλέξη Τσίπρα και τον Νίκο Ανδρουλάκη.
Για τον μεν πρώην πρωθυπουργό, που επιχειρεί θεαματική επανεμφάνιση μέσω του βιβλίου του και διερευνά τρόπους για επανασύνδεση με την κοινωνική δυσαρέσκεια, το νέο αυτό ρεύμα θυμίζει ότι ο πολιτικός χώρος που κάποτε ο ίδιος θεωρούσε «δεξαμενή» ψηφοφόρων δεν είναι πλέον δεδομένος. Το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών έχει αφήσει μια πληγή στο σώμα της κοινωνίας κι ένα κομμάτι της ενδεχομένως να αναζητήσει πολιτική έκφραση έξω από τις παραδοσιακές δομές. Γι’ αυτό μια πιθανή κάθοδος της Μ. Καρυστιανού μοιάζει να ενσαρκώνει αυτά που κανένα κόμμα της Κεντροαριστεράς δεν κατόρθωσε να εμπνεύσει τα τελευταία δύο χρόνια.
Για τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ η απειλή είναι ακόμη πιο υπαρξιακή. Το κόμμα του, εγκλωβισμένο σε εσωστρέφεια, χαμηλές δημοσκοπικές επιδόσεις και αδυναμία να χαράξει καθαρό πολιτικό ίχνος, κινδυνεύει άμεσα από ένα νέο κίνημα με ηθικό πρόσημο και χωρίς κομματικές αποσκευές.
Οι ψηφοφόροι που δυσανασχετούν με το παλιό πολιτικό σύστημα, αλλά δεν εμπιστεύονται πλέον τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι ακριβώς το κοινό που θα μπορούσε να δώσει στο ΠΑΣΟΚ μια δεύτερη ευκαιρία. Αν όμως μπει στη μέση ένα νέο κόμμα, με άφθαρτο πρόσωπο στην ηγεσία και «μηδενικό πολιτικό παρελθόν», η Χαριλάου Τρικούπη κινδυνεύει να βρεθεί στα όρια της εκλογικής εξαΰλωσης.
Εντονο παρασκήνιο
Σε κάθε περίπτωση, στο περιβάλλον του Τσίπρα επικρατεί έντονη νευρικότητα. Θεωρούν πως ένα πιθανό εγχείρημα υπό τη Μ. Καρυστιανού «τους κόβει τον δρόμο» στην προσπάθεια επαναδιεκδίκησης της ηγεμονίας στον λεγόμενο προοδευτικό χώρο. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, αν ένα τέτοιο κόμμα συγκεντρώσει ένα 3%-4%, τότε θα χάσει το αφήγημα της μοναδικής αντιπολιτευτικής δύναμης με ηθικό φορτίο, ενώ περιορίζει τη δυνατότητα συμμαχιών και ρηγματώνει τη συνοχή του.
Στο ΠΑΣΟΚ, τα πράγματα είναι ακόμα πιο ζοφερά. Στελέχη προειδοποιούν πως ενδεχόμενη κάθοδος Καρυστιανού μπορεί να τινάξει στον αέρα ό,τι προσπαθούν εδώ και καιρό να χτίσουν. Αν στους ψηφοφόρους επικρατήσει η αίσθηση ότι το νέο πιθανό κόμμα εκφράζει πιο καθαρά το αίτημα για δικαιοσύνη και αξιοπιστία, τότε το ΠΑΣΟΚ απλώς δεν θα προλάβει να ανακτήσει τη δυναμική του. Ηδη έχουν αρχίσει συζητήσεις στο παρασκήνιο για το πώς μπορεί να εξουδετερωθεί πολιτικά το φαινόμενο, είτε με ρητορικές αιχμές είτε με προσπάθεια ενσωμάτωσης του δημόσιου διαλόγου για τα Τέμπη σε θεσμικές προτάσεις.
Το «κόμμα των Τεμπών» –προτού καν υπάρξει επίσημα–, προϊόν της λυσσαλέας εργαλειοποίησης του τραγικού δυστυχήματος, με ακραία σενάρια συνωμοσίας και ογκώδη λαϊκισμό, γυρίζει μπούμερανγκ στους πολιτικούς που επένδυσαν σε πρόσκαιρα οφέλη της εύλογης κοινωνικής οργής μπροστά σε μια τέτοια αδιανόητη τραγωδία.
Στο Μέγαρο Μαξίμου παρακολουθούν και γνωρίζουν πως μια διάσπαση της κεντροαριστερής δεξαμενής θα διευκολύνει τη Νέα Δημοκρατία εκλογικά. Ταυτόχρονα, βεβαίως, αυτός ο πολυκερματισμός μπορεί να οδηγήσει σε ατραπούς επικίνδυνες για την κοινωνική συνοχή και τη σταθερότητα της χώρας, όπως κάθε φορά που η ροπή αντισυστημικότητας δυνάμωνε, με νωπά στη μνήμη αποτελέσματα.
Το συμπέρασμα είναι... πανικός, προτού καν η Μ. Καρυστιανού ανακοινώσει τις αποφάσεις της και ενώ βρίσκεται στην πολιτική επικαιρότητα με ήξεις αφήξεις και υπαινιγμούς. Τσίπρας και Ανδρουλάκης βλέπουν ότι το πολιτικό ταμπλό αλλάζει χωρίς να το ελέγχουν. Για τον πρώτο, απειλείται η επιστροφή του στην ηγεμονία του χώρου που με τις αποφάσεις του διέλυσε, αφού συνετρίβη σε αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις· για τον δεύτερο, απειλείται η ίδια η ύπαρξη ενός κόμματος που προσπαθεί επί χρόνια να βρει ταυτότητα αναμασώντας τις δάφνες του «ένδοξου» κυβερνητικού βίου και πολιτείας του, αλλά εδώ και χρόνια σύρεται πίσω από ακραίες φωνές και πρακτικές που σκαρφίζονται διάττοντες αστέρες της πολιτικής συγκυρίας.
