«Τι θα κάνατε εάν ο Τραμπ τηλεφωνούσε και σας ανακοίνωνε ότι θα εισβάλει στη Βενεζουέλα και ο Μαδούρο σας ζητούσε αλληλεγγύη;». Το ερώτημα που τέθηκε στους υποψήφιους προέδρους της Χιλής πριν τη διεξαγωγή του πρώτου γύρου των εκλογών είναι δηλωτικό της ανησυχίας που νιώθουν τα έθνη της Λατινικής Αμερικής για την ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ-Βενεζουέλας.
Οι ρητορικές απειλές και οι στρατιωτικές πιέσεις της Ουάσιγκτον και προσωπικά του Ντόναλντ Τραμπ προς το Καράκας συνοδεύτηκαν από 21 επιθέσεις σε βενεζουελάνικα σκάφη που φέρονται να μετέφεραν ναρκωτικά με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον 83 άνθρωποι. Το γεγονός, δε, ότι στις αρχές Νοεμβρίου η Γερουσία απέρριψε οριακά ένα ψήφισμα (War Powers Resolution) που θα εμπόδιζε τον Αμερικανό πρόεδρο από τη διεξαγωγή στρατιωτικών ενεργειών εντός ή κατά της Βενεζουέλας χωρίς έγκριση του Κογκρέσου θεωρήθηκε άλλος ένας αρνητικός οιωνός.
Δύο ακόμα στοιχεία λειτούργησαν προς την ίδια κατεύθυνση. Το αποκλειστικό δημοσίευμα του Reuters της περασμένης Κυριακής, το οποίο, επικαλούμενο τέσσερις Αμερικανούς αξιωματούχους, ανέφερε ότι οι ΗΠΑ ξεκινούν νέα φάση επιχειρήσεων στη Βενεζουέλα δίχως χρονικό προσδιορισμό.
Και το έτερο, που συνέβη την επόμενη ημέρα, ήταν η απόφαση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να χαρακτηρίσει ως «ξένη τρομοκρατική οργάνωση» το Καρτέλ των Ηλιων (Cartel de los Soles) επικεφαλής του οποίου –σύμφωνα με την Ουάσιγκτον– είναι ο Μαδούρο. Ο χαρακτηρισμός μιας οργάνωσης ως τρομοκρατικής δίνει στις αρμόδιες αμερικανικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών, τη δυνατότητα να τη στοχεύσουν και να την εξαρθρώσουν.
Παρότι ο Μαδούρο αρνούνταν και απέρριπτε τις κατηγορίες, ο πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, Ούγκο Καρβαχάλ –που διέφυγε στο εξωτερικό λόγω διαφωνίας με τον πρώτο– δήλωσε ένοχος σε αμερικανικό δικαστήριο για κατηγορίες διακίνησης ναρκωτικών και ναρκοτρομοκρατίας.
Κι ενώ όλοι οι ενδείκτες προμήνυαν αμερικανικό χτύπημα ή ακόμα και εισβολή στη Βενεζουέλα, ο κ. Τραμπ έκανε στροφή στη διπλωματία. Τουλάχιστον προσώρας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με αποκλειστικό δημοσίευμα της ιστοσελίδας Axios που διαθέτει προνομιακή ενημέρωση από το κέντρο λήψης αποφάσεων, δηλαδή τον Λευκό Οίκο και το προεδρικό περιβάλλον, ο κ. Τραμπ ενημέρωσε τους συμβούλους του ότι σχεδιάζει να συνομιλήσει απευθείας με τον Μαδούρο. Ολα αυτά, την ημέρα που οι ΗΠΑ τον έχρισαν επικεφαλής τρομοκρατικής οργάνωσης.
«Κανείς δεν σχεδιάζει να μπει και να τον πυροβολήσει ή να τον αρπάξει (σ.σ.: τον Μαδούρο) σε αυτή τη φάση. Δεν θα έλεγα ποτέ, αλλά αυτό δεν είναι το σχέδιο αυτή τη στιγμή», ήταν η αποστροφή αξιωματούχου στο Axios, ενώ έτερος παράγοντας του Λευκού Οίκου υπογράμμιζε ότι παρότι δεν σκοπεύουν να τον δολοφονήσουν «αν ο Μαδούρο φύγει, δεν θα χύσουμε ούτε δάκρυ».
Το αν και πότε θα μιλήσουν οι πρόεδροι των δύο χωρών ή αν οι ΗΠΑ θα πατήσουν το κουμπί του πολέμου το γνωρίζει μόνο αυτός που θα το αποφασίσει: ο Ντόναλντ Τραμπ. Αλλωστε, τις τελευταίες ημέρες ο Αμερικανός αφιερώνει την ενέργειά του στις διεργασίες για το ουκρανικό.
Και στην πρώτη θητεία του, ο κ. Τραμπ σκεφτόταν σοβαρά το ενδεχόμενο ανάληψης στρατιωτικής δράσης εναντίον της Βενεζουέλας. Τότε, τον είχε σταματήσει ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών και Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, Μάρκο Ρούμπιο, επικαλούμενος ανεπαρκή στρατεύματα στην περιοχή.
Ωστόσο, αυτό το σενάριο δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή συγκυρία, καθώς στην περιοχή της Καραϊβικής βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη η επιχείρηση «Southern Spear» (Νότιο Δόρυ). Η επιχείρηση, η οποία ανακοινώθηκε επισήμως στις 13 Νοεμβρίου, έχει αντικειμενικό σκοπό την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών και των δικτύων ναρκοτρομοκρατίας, αν και στην πράξη βρίσκεται σε επιχειρησιακή φάση ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Αισθητή την παρουσία του στην Καραϊβική κάνει το μεγαλύτερο αεροπλανοφόρο του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ, το «Gerald R. Ford», το οποίο ένωσε τις δυνάμεις του με επτά άλλα πολεμικά πλοία, ένα πυρηνικό υποβρύχιο και αεροσκάφη F-35.
Προ της επιχείρησης «Southern Spear», ο κ. Τραμπ προσέγγισε τον πρόεδρο της Βενεζουέλας μέσω του έμπιστου ειδικού απεσταλμένου του Ρίτσαρντ Γκρένελ. Σύμφωνα με τους «New York Times», ο Μαδούρο προσέφερε τον πλούτο της χώρας του στις ΗΠΑ, αλλά αρνήθηκε να φύγει από την εξουσία.
Από την πλευρά του, ο αυταρχικός πρόεδρος της πλούσιας σε ορυκτούς πόρους χώρας της Λατινικής Αμερικής επιχείρησε τις τελευταίες ημέρες να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, εμφανιζόμενος να χορεύει τέκνο και καλώντας τους νέους να «συνδεθούν με φοιτητές στις ΗΠΑ» για να απαιτήσουν διάλογο και ειρήνη αντί για πόλεμο.
Ωστόσο, και με δεδομένη την τραγική κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι ένοπλες δυνάμεις της Βενεζουέλας, το καθεστώς στο Καράκας συνεχίζει να προβάλλει τη ρητορική της «παρατεταμένης αντίστασης» σε περίπτωση ενδεχόμενης αμερικανικής εισβολής.
