Διαμορφώνεται πλέον σαφής προοπτική για την αξιοποίηση από το Δημόσιο χιλιάδων ακινήτων που ανήκουν σε σχολάζουσες κληρονομιές.
Πρόκειται για περιουσίες πολιτών που απεβίωσαν χωρίς να αφήσουν νόμιμους κληρονόμους, οι οποίες, έπειτα από συγκεκριμένη νομική διαδικασία, περιέρχονται στην κυριότητα του κράτους. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν υπήρχε καταγεγραμμένος αριθμός ούτε αποτίμηση της αξίας τους, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά τα ακίνητα να παραμένουν αναξιοποίητα και να απαξιώνονται με την πάροδο του χρόνου.
Η τεχνολογική πρόοδος επιτρέπει πλέον στο κράτος να αποκτήσει πλήρη εικόνα για τη συγκεκριμένη κατηγορία περιουσιών, καθώς οι Διευθύνσεις Κοινωφελών Περιουσιών του Υπουργείου Οικονομικών αποκτούν πρόσβαση στο Περιουσιολόγιο της ΑΑΔΕ.
Με τη νέα αυτή δυνατότητα, η διαδικασία εκκαθάρισης επιταχύνεται, περιορίζονται οι γραφειοκρατικές καθυστερήσεις και διευκολύνεται η παροχή στοιχείων από εκτελεστές διαθηκών και εκκαθαριστές. Παράλληλα, θεσπίζεται ένα σύγχρονο πλαίσιο διαφάνειας και αποτελεσματικής αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, με μέρος των εσόδων να προορίζεται για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών ευάλωτων πολιτών.
Σύμφωνα με απόφαση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, τίθεται σε λειτουργία νέα διαδικτυακή υπηρεσία που συνδέει το πληροφοριακό σύστημα «ΨΥΔΗΠΕΕΚ – Υποσύστημα Κοινωφελών Περιουσιών» του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με το Περιουσιολόγιο, ώστε να διαβιβάζονται αυτόματα τα στοιχεία των ακινήτων φορολογουμένων που έχουν αποβιώσει.
Ο σκοπός της υπηρεσίας είναι:
- Να επιτρέψει στους εκτελεστές διαθηκών, εκκαθαριστές και κηδεμόνες σχολαζουσών κληρονομιών να υποβάλλουν ηλεκτρονικά στις αρμόδιες Διευθύνσεις Κοινωφελών Περιουσιών τα στοιχεία των ακινήτων που ανήκουν σε κληρονομιές υπέρ του Δημοσίου ή κοινωφελών σκοπών, καθώς και σε περιπτώσεις κληρονομιών χωρίς κληρονόμους.
- Να δώσει τη δυνατότητα στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών να διασταυρώνουν και να εξακριβώνουν τα ακίνητα που ανήκουν σε τέτοιες υπό εκκαθάριση ή σχολάζουσες κληρονομιές.
Το Υπουργείο Οικονομικών υποχρεούται να διασφαλίζει την ιχνηλασιμότητα, την παρακολούθηση προσβάσεων, και τη χρήση των δεδομένων αποκλειστικά για τον καθορισμένο σκοπό. Η διάθεση των στοιχείων πραγματοποιείται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της ΓΓΠΣΨΔ του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σύμφωνα με την Πολιτική Ασφάλειας και τη νομοθεσία περί προστασίας προσωπικών δεδομένων (GDPR).
Νομοσχέδιο
Παράλληλα με τη διασύνδεση των …βάσεων δεδομένων, το Υπουργείο Οικονομικών προωθεί για δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο για την ψηφιακή χαρτογράφηση όλων των κοινωφελών περιουσιών και των σχολαζουσών κληρονομιών. Πρακτικά θα δημιουργηθεί ένα Ηλεκτρονικό Μητρώο Κοινωφελών Περιουσιών και μια Πλατφόρμα Σχολαζουσών Κληρονομιών που θα διασυνδεθούν με τα Μητρώα του Δημοσίου. Ταυτόχρονα θα δημιουργηθεί ένα ίδρυμα ειδικού σκοπού το οποίο θα αναλάβει τη διαχείριση και αξιοποίηση όλων των κοινωφελών περιουσιών και των σχολαζουσών κληρονομιών.
Με το δημόσιο να μη γνωρίζει ακόμα ποια είναι η οικονομική αξία των εκκρεμών κληρονομιών, πόσα και ποια ακίνητα παραμένουν ανεκμετάλλευτα ή απαξιώνονται, τίθενται οι προϋποθέσεις για την αξιοποίηση τους. Την τελευταία πενταετία εκκαθαρίστηκαν μόλις 100 ακίνητα από σχολάζουσες κληρονομιές, ενώ τα υπόλοιπα παραμένουν ανεκμετάλλευτα.
