Η διερεύνηση της τραγωδίας στα Τέμπη –σε δικαστικό και κοινοβουλευτικό επίπεδο–, η απεργία πείνας του Πάνου Ρούτσι, οι φήμες, τα σχόλια και οι συζητήσεις για ενδεχόμενο κόμμα Καρυστιανού, καθώς και η απόρριψη των αιτημάτων εκταφής που είχαν κατατεθεί από συγγενείς των θυμάτων (Καρυστιανού, Ασλανίδης, Κωνσταντινίδης και Ρούτσι) για να διενεργηθούν βιοχημικές εξετάσεις, ανοίγουν έναν νέο κύκλο λαϊκισμού και λασπολογίας από φωνασκούντες, καταγγέλλοντες και διαμαρτυρόμενους, οι οποίοι από τη μία άκρη του πολιτικού φάσματος έως την άλλη αμφισβητούν τους θεσμούς (κυρίως τη Δικαιοσύνη), «αγωνίζονται» για δίκες α λα καρτ και στήνουν λαϊκά δικαστήρια.
Παραστάσεις… οργής
Μικροί εμφύλιοι για την τιμή της Αριστεράς, της Κεντροαριστεράς και τους διεκδικητές της λεγόμενης αντισυστημικής ψήφου. Αντιφατικές συνθέσεις, συμμαχίες του ποδαριού και καθημερινές παραστάσεις… οργής δήθεν στο όνομα της συμπαράστασης στον πόνο και στην οδύνη των συγγενών των θυμάτων.
Μία πρώτη δοκιμή ήταν η σύγκρουση δύο… ανταγωνιστικών ρευμάτων (στα χαρτιά τουλάχιστον). Ο ΣΥΡΙΖΑ από τη μία μεριά και η Μαρία Καρυστιανού από την άλλη συγκρούστηκαν για το ποια πρόταση Προανακριτικής Επιτροπής θα τεθεί σε ψηφοφορία. Η κ. Καρυστιανού κέρδισε στα σημεία και πήρε μαζί της τον Στέφανο Κασσελάκη, αφήνοντας την Κουμουνδούρου στη μοναξιά της.
Η πρόταση Καρυστιανού συγκρότησε ένα ετερόκλητο μέτωπο. Πλεύση Ελευθερίας, Κίνημα Δημοκρατίας, Νίκη, Ελληνική Λύση και τα… ορφανά του Κασιδιάρη συγκέρασαν εθνικιστικές απόψεις, ακροδεξιές και ακροαριστερές αποχρώσεις και μοίρασαν… καρδούλες (αυτές της Ζωής) σε όλο το πολιτικό φάσμα για την πολιτική εξόντωση της κυβέρνησης και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Κατηγορούν τον πρωθυπουργό για εσχάτη προδοσία, ζητούν την παραπομπή 11 πολιτικών για εννέα κακουργήματα (ανθρωποκτονία από ενδεχόμενο δόλο κ.λπ.) και διατηρούν μια ρητορική που θρέφει συστηματικά τον διχασμό.
Οι ακραίοι συσπειρώνονται, διχάζουν και δηλητηριάζουν την κοινωνία, υπονομεύοντας κάθε δυνατότητα πολιτικού διαλόγου και οποιασδήποτε θεσμικής συνεννόησης, αλλά και κάθε ειλικρινή προσπάθεια να πραγματοποιηθεί η δίκη για τη σιδηροδρομική τραγωδία, να δοθούν απαντήσεις και να αποδοθούν ευθύνες. Υπονομεύουν, δηλαδή, την πραγματική ανάγκη των ανθρώπων που έχασαν παιδιά, αδέρφια, γονιούς και φίλους: την απονομή δικαιοσύνης.
Οι βαριές κατηγορίες για «εσχάτη προδοσία», τα fake news και η στοχοποίηση πολιτικών απομυζούν την αξιοπιστία των δημοκρατικών θεσμών και κινούν σενάρια και ιστορίες συνωμοσίας, με στόχο την πολιτική αποσταθεροποίηση.
Η εθνικολαϊκιστική ατζέντα του ρωσόφιλου Κυριάκου Βελόπουλου ήρθε κοντά με τον αντισυστημισμό της Ζωής και τη θρησκοληψία του Νατσιού. Η ώσμωση είναι πλέον εύκολη υπόθεση… Οι συνθήκες που κρατούσαν την Άκρα Δεξιά στο περιθώριο έχουν πάψει, προ πολλού, να ισχύουν: Οι μνήμες της στρατιωτικής δικτατορίας έχουν ξεφτίσει, οι χαρισματικοί ηγέτες που συσπείρωναν τους εκλογείς στα καθιερωμένα κόμματα στις δεκαετίες του 1970 και του 1980 ανήκουν πια στο παρελθόν και οι πολίτες-ψηφοφόροι είναι ευμετάβλητοι και ευπροσάρμοστοι.
Κάποιοι εξ αυτών δελεάζονται από τη συνωμοσιολογία, τη δεισιδαιμονία και την καταγγελία του «κατεστημένου». Κάθε φορά που στήνεται ένα λαϊκό δικαστήριο και στέλνουν στο εκτελεστικό απόσπασμα τη Δικαιοσύνη, το δήθεν λαϊκό αίσθημα ικανοποιείται από την ψευδαίσθηση ότι πήγε κόντρα στο ρεύμα και το δίκαιο των ισχυρών.
Φουλ του λαϊκισμού
Τα άκρα δεν έχουν πια περιθωριακό ρόλο. Αγωνιούν να πείσουν και διεκδικούν με πάθος τη στήριξη της πιο ρευστής, ευμετάβλητης και συχνά απολιτικής κατηγορίας ψηφοφόρων, των «λούμπεν». Αυτών που, κατά τον Μαρξ, δεν έχουν ταξική συνείδηση ή, σε ελεύθερη μετάφραση με όρους πραγματικότητας, αυτών που δεν έχουν κοινωνική συνείδηση, δεν έχουν σταθερούς δεσμούς με κόμματα ή ιδεολογίες, είναι πιο ευάλωτοι στον λαϊκιστικό λόγο, στις θεωρίες συνωμοσίας, στην εθνικιστική ρητορική ή σε μία συναισθηματικού τύπου καμπάνια. Είναι αυτοί οι απολύτως ελεγχόμενοι των social media, που διαδίδουν με υψηλές ταχύτητες τον άκριτο λαϊκισμό με αναφορές σε «ελίτ», «κατεστημένο», «διαφθορά» και «καρτέλ».
Τα πολιτικά άκρα δεν είναι ενιαία και τρέφονται από τον θυμό, τη δυσπιστία και την ανασφάλεια. Από τα αριστερά, με παντιέρα τη ρητορική για κοινωνική δικαιοσύνη, αντινεοφιλελευθερισμό και αποδόμηση του «συστήματος» και από τα δεξιά με εκστρατείες μίσους και ρατσισμού.
Δυόμισι χρόνια μετά τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη με τα 57 θύματα, στην πλειονότητά τους νεαροί φοιτητές, η δικογραφία των 60.000 σελίδων για τις ποινικές ευθύνες 36 κατηγορουμένων παίρνει τον δρόμο για το ακροατήριο. Οι ακραίοι θα παίξουν τα ρέστα τους γιατί κάτι θα πρέπει να τους μείνει για το αφήγημα μίσους για τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Και είναι αμφίβολο αν «βοηθάει» η δίκη. Σίγουρα με ανοιχτή την υπόθεση, μακριά από τις δικαστικές αίθουσες, η κοιλάδα των fake news υπόσχεται καλύτερες ημέρες.
