Οι ανησυχίες και οι φόβοι ότι ο εμφύλιος μπορεί να επιστρέψει ανά πάσα στιγμή στη Συρία, ύστερα από την άρον άρον φυγή του Μπασάρ αλ Ασαντ πριν από μερικές εβδομάδες, μετατρέπονται πλέον σε εφιάλτη. Οι αιματηρές συγκρούσεις και οι σφαγές αμάχων τα τελευταία 24ωρα, οι οποίες έχουν οδηγήσει στον θάνατο περισσότερων από 1.300 ανθρώπων, καθιστούν αμφίβολη πλέον τη διατήρηση της ειρήνης και προκαλούν τη νέα παρέμβαση της διεθνούς κοινότητας.
Γράφει η Έρση Παπαδάκη
Τα βίαια επεισόδια και οι ένοπλες συγκρούσεις καταλύουν έτσι τη φαινομενική ηρεμία που επικράτησε ύστερα από τη φυγή του Ασαντ στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου. Στην πράξη, οι δυνάμεις των ισλαμιστών που κυβερνούν τη χώρα συγκρούονται με τη μειονότητα των αλεβιτών –η πλειονότητα των οποίων πρόσκειται στον Ασαντ– με το γραφείο συντονισμού των ανθρωπιστικών υποθέσεων του ΟΗΕ να καλεί τις αντιμαχόμενες πλευρές να σταματήσουν αμέσως τις εχθροπραξίες και να προστατεύσουν τους αμάχους.
Ο μεταβατικός πρόεδρος, Άχμεντ αλ Σάρα (ή Αμπού αλ Τζολάνι, όπως λεγόταν πριν αναλάβει την εξουσία), έκανε λόγο πάντως για «θρησκευτική βία», καλώντας νωρίτερα τους αλεβίτες αντάρτες να παραδώσουν τα όπλα, πριν να είναι αργά, όπως χαρακτηριστικά είπε. Ζήτησε, ωστόσο, να διαφυλαχθεί η εθνική ενότητα, και η συριακή προεδρία ανακοίνωσε ότι ανεξάρτητη επιτροπή θα διερευνήσει τις καταγγελίες για βιαιοπραγίες εναντίον αμάχων.
Αναλυτές εκτιμούν πάντως ότι πίσω από αυτές τις συγκρούσεις υπάρχει η πρόθεση της μεταβατικής κυβέρνησης της Συρίας να αποκλείσει το ενδεχόμενο μιας συνομοσπονδίας, ενώ την ίδια στιγμή οι περισσότερες μειονότητες επιδιώκουν να διατηρηθούν αυτόνομες οι κοινότητές τους.
Τα συμφέροντα της Τουρκίας
Σε δεύτερο επίπεδο όμως, από τη μία πλευρά φαίνεται να εξυπηρετούνται τα συμφέροντα της Τουρκίας που επιθυμεί να μετατραπεί η Συρία σε δορυφόρο της στην περιοχή, μέσα από την ομογενοποίηση της χώρας. Σημειώνεται μάλιστα ότι ο ηγέτης του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ζήτησε μέσα από τις φυλακές από τους Κούρδους να καταθέσουν τα όπλα, εξυπηρετώντας έτσι όχι μόνο τον στόχο της εξομάλυνσης των εντάσεων στη ΝΑ Τουρκία, αλλά και αυτόν της μεταβατικής κυβέρνησης της Συρίας για αντίστοιχη ηρεμία.
Από την άλλη πλευρά –δηλαδή μέσα από τη διατήρηση των αυτόνομων κοινοτήτων– εξυπηρετούνται τα συμφέροντα του Ισραήλ, καθώς έτσι μπορούν να διαλυθούν οι ανησυχίες για την ασφάλειά του. Αναφορικά, δε, με τους αλεβίτες, θα πρέπει να σημειωθεί πως δεν είναι μεν χριστιανοί, αλλά έχουν καλές σχέσεις με τους χριστιανούς της Συρίας, με αποτέλεσμα οι επικεφαλής των τριών χριστιανικών Εκκλησιών να εκφράζουν δημοσίως την έντονη ανησυχία τους για τις εξελίξεις και να καταδικάζουν τη σφαγή των αμάχων.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει πάντως σε διπλωματικό επίπεδο ότι ΗΠΑ και Ρωσία επιδεικνύουν πνεύμα συνεννόησης και σ’ αυτό το πεδίο, όπως φάνηκε και στη χθεσινή έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η Ουάσιγκτον, διά του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Μάρκο Ρούμπιο, πήρε σαφείς αποστάσεις από τη μεταβατική κυβέρνηση του αλ Σάρα, καταδικάζοντας «τους ακραίους ισλαμιστές τρομοκράτες, συμπεριλαμβανομένων ξένων τζιχαντιστών, που δολοφόνησαν αθώους ανθρώπους στη Συρία τις τελευταίες ημέρες».
Μάλιστα, πρόσθεσε ότι «οι ΗΠΑ στέκονται στο πλευρό των θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων της Συρίας, συμπεριλαμβανομένων των κοινοτήτων των χριστιανών, των δρούζων, των αλαουιτών (αλεβιτών) και των Κούρδων».
Σημειώνεται ότι η στάση των ΗΠΑ ερμηνεύεται και ως στάση κατανόησης απέναντι στο Ισραήλ, το οποίο, όπως γράφτηκε και παραπάνω, αντιτίθεται στις προθέσεις της Τουρκίας για σταθερότητα συμβαδίζοντας έτσι με τις επιδιώξεις της μεταβατικής κυβέρνησης.
Με άλλα λόγια, η νομιμοποίηση της μεταβατικής κυβέρνησης του αλ Σάρα δείχνει πλέον να αμφισβητείται και από τις ΗΠΑ και όχι μόνο από το Ισραήλ. Σε κάθε περίπτωση, το ζητούμενο είναι να σταματήσει να εκτραχύνεται η κατάσταση, όπως συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες επαναφέροντας ασφαλώς μνήμες από τον εμφύλιο που αιματοκύλησε τη χώρα τα τελευταία 13 χρόνια – από το 2011 δηλαδή έως και τα τέλη της περασμένης χρονιάς, όταν ο Άσαντ αναγκάστηκε να τραπεί σε φυγή.
