Για στρατηγική απόφαση της κυβέρνησης να μη τεθεί σε αυτή τη φάση θέμα κυρώσεων κατά της Τουρκίας έκανε λόγο ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης κατά τη διάρκεια ενημέρωσης της διαρκούς επιτροπής ευρωπαϊκών υποθέσεων για τα συμπεράσματα της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
«Πέρα από την ξεκάθαρη δήλωση στήριξης της Ελλάδας και την ξεκάθαρη δήλωση ότι αποτελεί παραβίαση του δικαίου της θάλασσας και δεν παράγει αποτελέσματα η συνομολόγηση δύο μνημονίων, κρίναμε ότι δεν θα έπρεπε σε αυτή την φάση και να ζητηθούν από την Ελλάδα άλλες κυρώσεις», σημείωσε.
«Αυτή τη στιγμή, πέρα από τη διαρκή εκστόμιση απειλών, δεν έχουμε παραβίαση της δικιάς μας ΑΟΖ από τουρκικές ενέργειες», επεσήμανε και πρόσθεσε ότι αυτή η στάση «μας δίνει μια δυνατότητα ελιγμών. Διαφορετικά τον Ιανουάριο – Φεβρουάριο όταν θα έπρεπε να κλιμακώσουμε τις ενέργειες δεν θα είχαμε πολλά περιθώρια ελιγμών».
Υπογράμμισε δε πως η δήλωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί «να αποτελέσει και διπλωματικό “φράκτη” απέναντι σε όποια ενέργεια μπορεί να συντελεστεί».
Επ’ αυτού, από την πλευρά της η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Σία Αναγνωστοπούλου σημείωσε: «Προσωπικά θεωρώ τις κυρώσεις ως το βαρύτερο όπλο για την ειρήνη πριν φτάσουμε σε οποιοδήποτε άλλο θέμα».
Ο κ. Βαρβιτσιώτης έκανε επιπλέον λόγο για ξεκάθαρη στάση της Ευρώπης χωρίς κανέναν αστερίσκο και σημείωσε πως η Ευρώπη «έχει κουραστεί με την Τουρκία να παίζει το ρόλο του ταραξία». «Σε ένα περιβάλλον αντεγκλήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπήρξε μια λαμπρή εξαίρεση», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο κ. Βαρβιτσιώτης και πρόσθεσε πως έγινε σαφές πως «τα μνημόνια μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης δεν παράγουν κανένα νομικό αποτέλεσμα για κανένα τρίτο κράτος ή μέρος». Ακόμη, «όταν προκαλείτει το status quo με τον τρόπο με τον οποίο προκαλείται, με τη στρατικοποίηση ορισμένων ενεργειών, με τον πόλεμο των κανονιοφόρων και των φρεγατών ή των drones, η Ευρωπαϊκή Ένωση δε μπορεί να το δεχτεί και στέκεται στον αντίποδά της».
Σχετικά με τις κυρώσεις που έχουν αποφασιστεί για την παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ και το πότε αυτές θα εξατομικευθούν και ενεργοποιηθούν, ο κ. Βαρβιτσιώτης σημείωσε ότι η Κύπρος θα θα έχει τον πρώτο λόγο, και είναι πολύ σημαντικό η ίδια να επιλέξει τη στιγμή που θα πρέπει να τεθούν οι κυρώσεις.
Ακόμη, ο κ. Βαρβιτσιώτης σημείωσε ακόμη ότι η Ελλάδα ζητάει και διεκδικεί τη συμμετοχή στη Διάσκεψη για το Λιβυκό. Όπως επεσήμανε, η πρόταση της Γερμανίας που την οργανώνει ήταν για ένα πολύ κλειστό κύκλο συμμετεχόντων, αλλά μετά τις τελευταίες εξελίξεις η Ελλάδα ζητά συμμετοχή.
Ο αναπληρωτής υπουργός τόνισε πως η Ευρώπη δεν έχει αποφασίσει ποια θα είναι η στάση της απέναντι στην Τουρκία και είναι πολλές φορές διφορούμενη.
«Υπάρχει η παράμετρος που φοβίζει πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και είναι το μεταναστευτικό. […] Εμείς κάνουμε αυτό που μας αναλογεί θωρακίζουμε τα σύνορα, αλλάζουμε τη διαδικασία ασύλου, επιταχύνουμε τις επιστροφές μέσα στα στενά πλαίσια που ορίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση».
Σε ό,τι αφορά το θέμα της διεύρυνσης της Ευρώπης, ο κ. Βαρβιτσιώτης υπογράμμισε την πρωτοβουλία που ανέλαβε η Ελλάδα να παρουσιάσει τους υπουργούς Εξωτερικών Αλβανίας και Βόρειας Μακεδονία στους υπόλοιπους Ευρωπαϊους υπουργούς, συνάντηση στην οποία συμμετείχαν πάνω απο 20 χώρες.
«Περιμένουμε από την επιτροπή να προτείνει μια αναθεώρηση του τρόπου με τον οποίο θα γίνει η διεύρυνση. Όλοι αντιλαμβανομαστε ότι με τον τρόπο που κυλούσε η διαδικασία -με το άνοιγμα και κλείσιμο κεφαλαίων- δεν υπήρχε η κινητικότητα η οποία χρειαζόταν», τόνισε και πρόσθεσε: «Οι γαλλικές προτάσεις, οι οποίες είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, μπορούν να αποτελέσουν μια βάση».
«Εμείς πιστεύουμε ότι ο τρόπος με τον οποίο θα αλλάξει η διαδικασία διεύρυνσης, τελικά θα εμβαθύνει τη σταθερότητα στην περιοχή», υπογράμμισε.
Σχετικά με το Brexit, ο κ. Βαρβιτσιώτης προανήγγειλε ότι η κυβέρνηση θα φέρει στις αρχές του έτους νομοσχέδιο, το οποίο θα ρυθμίζει τα θέματα που αφορούν το ζήτημα, ενώ θα καθιερώνει και την business visa.
Παράλληλα, όπως επεσήμανε η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου για αποχώρηση είναι κάτι που θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψιν της η Ευρώπη. «Αποτελεί τελικά χαστούκι στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και πρέπει να αναλογιστούμε τι οδήγησε την παλαιότερη κοινοβουλευτική διαδικασία να αποχωρήσει από την ΕΕ».
Αναφερόμενος στη συζήτηση για το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, ο κ. Βαρβιτσιώτης επεσήμανε πως ουσιαστικά ζητείται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να αναλάβουν πολύ περισσότερες δραστηριότητες και διατίθενται πολύ λιγότερα χρήματα.
«Είναι μια απογοήτευση να βλέπεις το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο να έχει ζητήσει χρηματοδότηση με το 1,3% του προυπολογισμού και οι προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι να είναι πολύ χαμηλότερες. Με προτάσεις στο 1% και την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου συρρικνώνεται σημαντικά ο προϋπολογισμός, τη στιγμή που έχει να αντιμετωπίσει νέες προκλήσεις».
Ο αναπληρωτής υπουργός αναφέρθηκε στη “φιλόδοξη πρωτοβουλία” μέχρι το 2050 να αποκτήσει η Ευρώπη κλιματική ουδετερότητα η οποία υπεγράφη τελικά από τους 26. Σημείωσε δε, πως και η Ελλάδα έχει θέσει σαν στόχο την απολιγνιτοποίηση, καθώς είναι κάτι που τη συμφέρει οικονομικά και περιβαλλοντικά, ενώ θέλει να συμμετάσχει και στο ταμείο δίκαιης μετάβασης.
Τέλος, σημείωσε πως η χώρα μας, έχοντας ξεπεράσει τη δεκαετή κρίση και επιτυγχάνοντας ισχυρούς οικονομικοί δείκτες, έχει καταστεί «μια χώρα που μπορεί αξιόπιστα να συνομιλεί και να προβάλλει λύσεις».
Ενημέρωση της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων από τον Βαρβιτσιώτη
Παράλληλα, ο κ. Βαρβιτσιώτης ενημέρωσε την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων για τα συμπεράσματα της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου.
Ανοίγοντας τη συνεδρίαση, ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Α’ Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, κ. Νικήτας Κακλαμάνης, αναφέρθηκε στις κρίσιμες συγκυρίες εν μέσω των οποίων διεξήχθη η Σύνοδος, υπογραμμίζοντας τη σημασία της έγκαιρης ενημέρωσης του Κοινοβουλίου προκειμένου να υπάρχει συνεργασία και συντονισμός για τα κρίσιμα εθνικά θέματα.
Ο κ. Βαρβιτσιώτης, στην ομιλία του, σημείωσε τον ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν τα Κοινοβούλια στη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης, η οποία αναμένεται να αποτελέσει βασικό όχημα για τη διαμόρφωση των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων ευρωπαϊκών πολιτικών.
Αναφερόμενος στο κεντρικό θέμα της Συνόδου, που ήταν η κλιματική αλλαγή, υπογράμμισε ότι 26 κράτη μέλη, πλην της Πολωνίας, συνυπέγραψαν τον στόχο της ενεργειακής ουδετερότητας μέχρι το 2050, σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση θα επιδιώξει την εξασφάλιση χρηματοδότησης από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, για τη στήριξη των περιοχών της χώρας που θα πληγούν από την απολιγνιτοποίηση.
Ως προς το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πρόγραμμα, στάθηκε στην αντίφαση που υπάρχει ανάμεσα στους επιδιωκόμενους στόχους και στη διάθεση ορισμένων κρατών μελών να συνεισφέρουν στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε δε στην αναφορά του κειμένου συμπερασμάτων στο παράνομο μνημόνιο συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης, σύμφωνα με την οποία «το μνημόνιο συνεννόησης παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομες συνέπειες για τρίτα κράτη», ενώ επιβεβαιώνει απερίφραστα την αλληλεγγύη του Συμβουλίου σε Ελλάδα και Κύπρο.
Σε σχετικές ερωτήσεις, ο κ. Βαρβιτσιώτης δήλωσε ότι η επιβολή κυρώσεων αποτελεί βαρύ διπλωματικό εργαλείο πριν από οτιδήποτε άλλο και θα χρησιμοποιηθεί ως μέσο αποτροπής σε περίπτωση που υπάρξει κλιμάκωση στις προκλήσεις από πλευράς Τουρκίας.
