«Στοπ; Δεν έρχεται κανείς, προχώρα». Η φράση που ακούστηκε από οδηγό σε στενό του Παγκρατίου συνοψίζει ίσως όλη την ελληνική οδηγική ψυχολογία: κανόνας = υπό αίρεση.
Περπατάμε στην Αθήνα, διασχίζουμε δρόμους και πεζοδρόμια (ή μάλλον ό,τι έχει απομείνει από αυτά), και καταγράφουμε το πώς ο Έλληνας αντιλαμβάνεται τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και πώς τον… πατάει κάτω.
«Ε τι να έκανα, είχε κίνηση!»
Ο κύριος Σωτήρης, γύρω στα 50, φορτηγατζής, παραδέχεται χωρίς ντροπή ότι έχει παραβιάσει αρκετές φορές το "στοπ":
«Εντάξει, δεν είπα να τρέχεις, αλλά άμα περιμένεις σε κάθε στοπ, θες δυο ώρες για να πας Περιστέρι. Εγώ κοιτάω – άμα δεν έρχεται κανείς, φεύγω. Να κάτσω να με βρίσουν από πίσω;».
«Οδηγούν λες και έχουν μόνο αυτοί προτεραιότητα»
Η Ελένη, 34 ετών, μητέρα δύο παιδιών, δεν οδηγεί, περπατάει:
«Δεν έχει πεζοδρόμια. Οι μηχανές ανεβαίνουν πάνω, τα στοπ τα αγνοούν και οι διάβασεις είναι απλώς σχέδιο στο πάτωμα. Εγώ πηγαίνω τα παιδιά σχολείο και φοβάμαι μη μας πάρει κανείς σβάρνα».
Δεν έχει δίπλωμα, αλλά ξέρει τον ΚΟΚ καλύτερα απ’ τους περισσότερους οδηγούς.
Οι παραβάτες και οι… κήνσορες
Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που προσπαθούν να είναι τυπικοί και νιώθουν συχνά κορόιδα. Ο Βασίλης, 28 ετών, μηχανόβιος, λέει:
«Σταματάω σε στοπ, φοράω κράνος, δεν παρκάρω όπου να ’ναι. Και μου κορνάρουν από πίσω ή με κοιτάνε λες και είμαι εξωγήινος. Πες μου εσύ, πόσοι σταματάνε στα στοπ πραγματικά;».
Η Μάρω, 60 ετών, παλιά οδηγός λεωφορείου:
«Η παρανομία είναι κοινωνικό σπορ. Εδώ όποιος τηρεί τον ΚΟΚ είναι ύποπτος. Δεν φταίνε μόνο οι οδηγοί. Φταίει και η ατιμωρησία, η ανοχή, η νοοτροπία».
Έρχεται νέος ΚΟΚ: Τέλος οι δικαιολογίες
Μέσα σε αυτό το χάος, η κυβέρνηση επιχειρεί να βάλει τάξη. Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας, που ψηφίστηκε πρόσφατα, προβλέπει αυστηρότερα πρόστιμα και περισσότερους ελέγχους για παραβάσεις όπως: παραβίαση στοπ και σηματοδοτών, μη χρήση κράνους και ζώνης, οδήγηση με κινητό, και στάθμευση σε ράμπες ΑμεΑ.
Το βάρος μετατοπίζεται από το πρόστιμο στο σημείο: οι βαθμοί ποινής στο point system θα οδηγούν ευκολότερα σε ανάκληση διπλώματος, ενώ η παραβατική συμπεριφορά θα συνδέεται και με το ασφαλιστικό ιστορικό του οδηγού.
Είναι ένα μέτρο που, όπως δηλώνει και στέλεχος του υπουργείου Μεταφορών, «έρχεται να προστατεύσει όχι απλώς τον οδηγό, αλλά ολόκληρη την κοινωνία. Δεν μπορεί να θεωρείται 'μαγκιά' το να αδιαφορείς για τις ζωές των άλλων».
Πώς σχολιάζουν οι πολίτες;
Ο κύριος Σωτήρης που παραβιάζει το στοπ, δηλώνει σκεπτικός:
«Ε, άμα μου κόβουν πόντους και μου πάρουν το δίπλωμα, θα προσέχω. Όχι ότι θέλω, αλλά άμα φοβάσαι, συμμορφώνεσαι».
Η Ελένη, η μητέρα πεζή, είναι πιο θετική:
«Επιτέλους. Μήπως σταματήσει κανείς να παρκάρει μπροστά σε σχολείο σε ώρα αιχμής. Μήπως σωθούμε».
Τελικά τι φταίει;
Η κουλτούρα της καθημερινής παρανομίας δεν αλλάζει από τη μια μέρα στην άλλη. Αλλάζει όμως όταν ο νόμος δεν αφήνει χώρο στην αυθαιρεσία. Με τον νέο ΚΟΚ, η κυβέρνηση κάνει σαφές πως δεν θα υπάρχει πια «έλα μωρέ» για τον παραβάτη που παρκάρει στη ράμπα, που τρέχει στο στενό, που αγνοεί το στοπ και βάζει σε κίνδυνο όλους τους άλλους.
📍Το ρεπορτάζ πραγματοποιήθηκε σε κεντρικές συνοικίες της Αθήνας και περιλαμβάνει αυθεντικές δηλώσεις από πολίτες.
