Σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία για τις ελληνολιβυκές σχέσεις, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης μεταβαίνει στην Τρίπολη, όπου θα έχει επαφές με τον επικεφαλής της μεταβατικής κυβέρνησης, Αμπντούλ Χαμίτ Ντιμπεϊμπά, και άλλους αξιωματούχους. Η σύντομη αλλά ουσιαστική επίσκεψη πραγματοποιείται με στόχο την επανεκκίνηση του διαλόγου και την ενίσχυση των διμερών σχέσεων με τη λιβυκή ηγεσία, η οποία αναγνωρίζεται επίσημα τόσο από τον ΟΗΕ όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το ταξίδι του Έλληνα υπουργού, που είχε προγραμματιστεί ήδη από τα τέλη Ιουνίου, λαμβάνει χώρα σε φόντο έντασης, μετά την πρόσφατη ρηματική διακοίνωση της Λιβύης προς τα Ηνωμένα Έθνη. Σε αυτήν, η μεταβατική κυβέρνηση αμφισβητεί τη μέση γραμμή ως βάση για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, ευθυγραμμιζόμενη στην πράξη με τις παράνομες προβλέψεις του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Η ενέργεια αυτή συνιστά, σύμφωνα με την Αθήνα, ανοιχτή αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και της δικαιοδοσίας έρευνας σε περιοχές νοτίως της Κρήτης – και συγκεκριμένα στα θαλάσσια τεμάχια Κρήτη-1 και Κρήτη-2, στα οποία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον η αμερικανική εταιρεία Chevron. Η Τρίπολη, επηρεασμένη από την Άγκυρα, επιχειρεί να αγνοήσει την ύπαρξη ελληνικών νησιών ως βάσεων κυριαρχίας, υιοθετώντας την αυθαίρετη θέση ότι αυτά δεν παράγουν δικαιώματα πέραν των 6 ναυτικών μιλίων.
Κατά την παρουσία του στην Τρίπολη, ο κ. Γεραπετρίτης θα προβάλει με σαφήνεια τις σταθερές ελληνικές θέσεις, όπως αυτές απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Θα επαναλάβει επίσης την ετοιμότητα της Ελλάδας να επιστρέψει στον διάλογο για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, από το σημείο που είχαν σταματήσει οι συζητήσεις το 2009-2010, όπως είχε πράξει και κατά την επίσκεψή του στη Βεγγάζη, όπου είχε συναντηθεί με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ.
Παρά τη ρηματική διακοίνωση, κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν, σύμφωνα με ρεπορτάζ της ΕΡΤ, ότι η λιβυκή πλευρά δεν έχει εφαρμόσει επί του πρακτέου τις θέσεις που διατυπώνονται στο έγγραφο, καθώς η πραχώρηση θαλασσίων οικοπέδων στην τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου φαίνεται να σέβεται τη μέση γραμμή. Όπως σημειώνεται, η ελληνική άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στην περιοχή έχει μέχρι στιγμής αντιμετωπιστεί χωρίς εμπόδια.
Η Αθήνα έχει πλήρη επίγνωση της τουρκικής επιρροής στη μεταβατική κυβέρνηση της Λιβύης, ωστόσο, διπλωματικοί κύκλοι εκτιμούν ότι πρόκειται για μια ευκαιρία επανεκκίνησης του διαλόγου με όρους διεθνούς νομιμότητας. Οι ίδιες πηγές τονίζουν πως δεν αναμένονται θεαματικές εξελίξεις, κυρίως λόγω της αστάθειας που επικρατεί στη Λιβύη, με εντεινόμενες συγκρούσεις μεταξύ πολιτοφυλακών και τον κίνδυνο περαιτέρω αποσταθεροποίησης να απειλεί την ίδια την υπόσταση της κυβέρνησης Ντιμπεϊμπά. Επιπλέον, ο βασικός στόχος της μεταβατικής αρχής – η διενέργεια ελεύθερων εκλογών – παραμένει ανεκπλήρωτος, καθώς δεν διαφαίνεται καμία άμεση προοπτική για δημοκρατική ομαλοποίηση.
Ακόμη κι αν εκδηλωθεί πρόθεση για συζήτηση επί των θαλασσίων ζωνών, παραμένει αβέβαιο ποιος θα είναι ο συνομιλητής της Αθήνας στο προσεχές μέλλον. Παρ' όλα αυτά, η ελληνική κυβέρνηση διατηρεί σταθερή την επιδίωξή της για θεσμικό διάλογο με τις υφιστάμενες αρχές, προβάλλοντας την Ελλάδα ως δύναμη σταθερότητας και νομιμότητας στην περιοχή.
Στο επίκεντρο της ελληνικής διπλωματικής αποστολής θα βρεθούν και οι δυνατότητες ανάπτυξης οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας, ενώ ιδιαίτερη μνεία θα γίνει στο μεταναστευτικό. Αν και από τη δυτική Λιβύη δεν καταγράφονται σημαντικές ροές προς την Ελλάδα, ο κ. Γεραπετρίτης θα παρουσιάσει προτάσεις συνεργασίας, αντίστοιχες με εκείνες που είχε καταθέσει κατά τις επαφές του στη Βεγγάζη.
