Πλήρη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών στη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του Άρθρου 5 της Συμμαχίας επιβεβαίωσε ο νέος γενικός γραμματέας του NATO, Μαρκ Ρούτε, μιλώντας σήμερα από τη Χάγη, στο περιθώριο της κρίσιμης συνόδου κορυφής των μελών του οργανισμού.
«Όσο με αφορά, είναι απολύτως σαφές ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν πλήρως το Άρθρο 5 και τις βασικές αρχές της Ατλαντικής Συμμαχίας», υπογράμμισε ο Ολλανδός πρώην πρωθυπουργός. Η δήλωσή του έρχεται μετά τις χθεσινές δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος παρέπεμψε σε «πολυάριθμους ορισμούς» του Άρθρου 5, αποφεύγοντας να δεσμευτεί ρητά.
Η σύνοδος της Χάγης θεωρείται προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις του Αμερικανού προέδρου, με τους Ευρωπαίους συμμάχους να προσδοκούν ότι η υπόσχεση για ενίσχυση των αμυντικών δαπανών θα συμβάλει στην άρση των επιφυλάξεών του για τη δέσμευση των ΗΠΑ στη Συμμαχία.
Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται να υιοθετηθεί φιλόδοξος στόχος αύξησης των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ εντός της επόμενης δεκαετίας. Ο στόχος αυτός έρχεται ως απάντηση τόσο στις πιέσεις Τραμπ όσο και στις αυξανόμενες ανησυχίες για τη ρωσική απειλή, μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
Ο Ρούτε αναγνώρισε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα κράτη για την εξεύρεση πόρων, αλλά ξεκαθάρισε πως πρόκειται για «ζωτικής σημασίας» βήμα. «Δεν υπάρχει εναλλακτική. Η ρωσική απειλή και η διεθνής αστάθεια δεν μας αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, NATOϊκοί αξιωματούχοι εκφράζουν ανησυχία ότι η ένταση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, καθώς και ο πρόσφατος αμερικανικός βομβαρδισμός ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, μπορεί να επισκιάσουν τη σύνοδο.
Ο Τραμπ, ταξιδεύοντας προς τη Χάγη με το Air Force One, απέφυγε για άλλη μία φορά να επιβεβαιώσει ρητά τη δέσμευσή του στο Άρθρο 5. «Υπάρχουν πολλοί ορισμοί της ρήτρας. Εγώ είμαι δεσμευμένος στο να σώζονται ζωές. Θα δώσω έναν ακριβή ορισμό όταν φτάσω εκεί», δήλωσε στους δημοσιογράφους.
Στη Χάγη, η στάση του Αμερικανού προέδρου παρακολουθείται με ιδιαίτερη προσοχή. «Τον είδα πολύ χαλαρό και ευδιάθετο χθες. Υποθέτω ότι κοιμήθηκε καλά στο παλάτι και το πρωινό ήταν καλό», δήλωσε με νόημα ο Ολλανδός πρωθυπουργός Ντικ Σχόοφ, οικοδεσπότης της συνόδου.
Ο νέος στόχος του NATO για τις δαπάνες προβλέπει 3,5% του ΑΕΠ για την παραδοσιακή άμυνα (στρατεύματα, εξοπλισμός) και 1,5% για ευρύτερες υποδομές και μέτρα, όπως η κυβερνοασφάλεια, η προστασία κρίσιμων υποδομών και η στρατιωτική αναβάθμιση του οδικού δικτύου.
Παρότι όλα τα κράτη μέλη υπέγραψαν σχετική διακήρυξη, η Ισπανία εξέφρασε επιφυλάξεις, δηλώνοντας πως μπορεί να τηρήσει τις στρατιωτικές της υποχρεώσεις χωρίς να φτάσει στο 5%. Θέση που ο Ρούτε αμφισβήτησε ευγενικά, επιλέγοντας ωστόσο διπλωματική προσέγγιση στις συνομιλίες του με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ.
«Θα υπάρξει ενότητα ανάμεσα στους συμμάχους», διαβεβαίωσε και ο πρωθυπουργός Σχόοφ, όταν ρωτήθηκε σχετικά. Παράλληλα, ο Ισπανός υπουργός Οικονομίας Κάρλος Κουέρπο υποστήριξε ότι η Μαδρίτη δεν αναμένει συνέπειες από τη στάση της. «Η Ισπανία είναι και θα παραμείνει υπεύθυνος σύμμαχος», δήλωσε στο Bloomberg TV.
