Σοκαριστικά στοιχεία φέρνει στο φως νέα έρευνα του ανεξάρτητου ρωσικού μέσου Verstka, η οποία αποκαλύπτει ένα σύστημα βίας, εκφοβισμού και εσωτερικών εκτελέσεων στους κόλπους του ρωσικού στρατού.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, Ρώσοι διοικητές εκτελούν ή στέλνουν εσκεμμένα σε βέβαιο θάνατο στρατιώτες που αρνούνται να πολεμήσουν στην Ουκρανία, σε μια πρακτική που έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις από την έναρξη της εισβολής.
Η έρευνα, που βασίστηκε σε μαρτυρίες εν ενεργεία στρατιωτών, συγγενών θυμάτων, διαρροές βίντεο και επίσημες αναφορές, εντόπισε 101 στρατιωτικούς που κατηγορούνται για δολοφονίες, βασανισμούς ή θανατηφόρες τιμωρίες συναδέλφων τους.
Το μέσο ανέφερε ότι έχει επιβεβαιώσει τουλάχιστον 150 θανάτους, ωστόσο εκτιμά πως ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος.
«Εκτελεστές» και drones κατά ίδιων στρατιωτών
Όπως περιγράφεται, διοικητές όριζαν «εκτελεστές» για να πυροβολούν στρατιώτες που αρνούνταν να πολεμήσουν, πετώντας στη συνέχεια τα σώματά τους σε ποτάμια ή ρηχούς τάφους, τα οποία καταχωρούνταν ψευδώς ως «νεκροί εν ώρα μάχης».
Άλλες μαρτυρίες κάνουν λόγο για χρήση drones και εκρηκτικών προκειμένου να «αποτελειώνονται» τραυματισμένοι ή υποχωρούντες στρατιώτες, με τους χειριστές να ρίχνουν χειροβομβίδες στους ίδιους τους Ρώσους και τα περιστατικά να παρουσιάζονται ως εχθρικά πλήγματα.
Το Verstka, που λειτουργεί στην εξορία, καταγράφει επίσης περιπτώσεις βασανισμών μέχρι θανάτου: στρατιώτες ρίχνονταν σε λάκκους με μεταλλικά πλέγματα, καταβρέχονταν με νερό και υφίσταντο ξυλοδαρμούς για ώρες ή ημέρες.
Σε άλλες περιπτώσεις, εξαναγκάζονταν να πολεμήσουν μεταξύ τους σε «μονομαχίες μέχρι θανάτου», σε σκηνές που παρομοιάζονται με ρωμαϊκές αρένες.
Ένα από τα πιο φρικιαστικά περιστατικά καταγράφηκε σε βίντεο τον Μάιο του 2025 από ουκρανικές ομάδες παρακολούθησης: δύο ημίγυμνοι στρατιώτες παλεύουν μέσα σε λάκκο, ενώ μια φωνή εκτός πλάνου διατάζει: «Ο διοικητής Κάμα είπε ότι όποιος σκοτώσει τον άλλον, βγαίνει από τον λάκκο». Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, ο ένας καταρρέει νεκρός.
Κύκλωμα εκβιασμών και αποστολές αυτοκτονίας
Η έρευνα συνδέει τις δολοφονίες με κυκλώματα εκβιασμού: αξιωματικοί απαιτούσαν χρήματα από στρατιώτες για να τους απαλλάξουν από αποστολές «χωρίς επιστροφή». Όσοι αρνούνταν να πληρώσουν «εκμηδενίζονταν» — στρατιωτική ορολογία για εκτέλεση.
Παράλληλα, στρατιώτες στέλνονταν εσκεμμένα σε αποστολές αυτοκτονίας ως λεγόμενοι «φάροι» (mayachki), βαδίζοντας απροστάτευτοι μπροστά από τις επιθετικές μονάδες για να προσελκύσουν τα πυρά του εχθρού.
Αν και αρχικά τέτοια περιστατικά εντοπίζονταν κυρίως σε ποινικά τάγματα που αποτελούνταν από πρώην κρατούμενους, το Verstka διαπιστώνει ότι η πρακτική έχει εξαπλωθεί και στις τακτικές μονάδες του στρατού. Η κουλτούρα ατιμωρησίας και η εισροή πρώην φυλακισμένων φέρεται να έχουν νομιμοποιήσει τη βία στους κόλπους των ρωσικών δυνάμεων.
Οι περισσότεροι από τους 101 φερόμενους δράστες είναι αξιωματικοί μέσης βαθμίδας, ηλικίας 30–40 ετών, πολλοί βετεράνοι προηγούμενων εκστρατειών.
Το μέσο υποστηρίζει πως έχει συγκεντρώσει αναλυτικά βιογραφικά στοιχεία για περισσότερους από 60 εξ αυτών — όνομα, βαθμό, ηλικία και μονάδα — ωστόσο ελάχιστοι έχουν διωχθεί ποινικά.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία που αποκαλύπτει το Verstka, η Κεντρική Στρατιωτική Εισαγγελία της Ρωσίας έχει λάβει σχεδόν 29.000 καταγγελίες από στρατιώτες και οικογένειες το πρώτο εξάμηνο του 2025, εκ των οποίων πάνω από 12.000 αφορούν τιμωρίες από ανωτέρους.
Πηγή στην Εισαγγελία φέρεται να δήλωσε πως υπάρχει ανεπίσημη απαγόρευση διερεύνησης υποθέσεων που αφορούν διοικητές σε εμπόλεμες ζώνες: «Αν το ανοίξουμε αυτό, μπορεί να βλάψει τις επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι οι αξιωματικοί αυτοί έχουν πλήρη ασυλία», ανέφερε χαρακτηριστικά.
