Την ώρα που οι αναταράξεις στη γηραιά Ήπειρο μετά τις αναφορές (κατά ορισμένους παρεμβάσεις) για την ΕΕ στη νέα στρατηγική εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ παραμένουν αισθητές, ΕΕ και ΝΑΤΟ επιδιώκουν να ανασχέσουν την «ολιστική» ειρηνευτική προσέγγιση του Ντόναλντ Τραμπ στο Ουκρανικό με αιχμή το εδαφικό.
Τις περασμένες ημέρες, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επισκέφτηκε το Λονδίνο και τις Βρυξέλλες, όπου συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό της Βρετανίας, τον Γάλλο πρόεδρο, τον Γερμανό καγκελάριο αλλά και με τις ηγεσίες των ΕΕ και ΝΑΤΟ. Μετά τη συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο, η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, υπογράμμισαν ότι η Ένωση στηρίζει αμετάκλητα την Ουκρανία, αποσκοπώντας στην ισχυροποίηση της χώρας τόσο επί του πεδίου όσο και επί των διαπραγματεύσεων.
«Η Ευρώπη θα συνεχίσει να συμβάλλει σε όλες τις προσπάθειες για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη», υπογράμμισαν οι δύο ανώτατοι αξιωματούχοι, χαρακτηρίζοντας την Ουκρανία «πρώτη γραμμή άμυνας» για την Ένωση. Τούτο σηματοδοτεί την πλήρη διάσταση απόψεων Βρυξελλών και Ουάσιγκτον, προς τέρψη της Μόσχας, η οποία βλέπει τον πάλαι ποτέ ηγεμόνα του δυτικού στρατοπέδου, τις ΗΠΑ, να κατανοεί απολύτως τις «ανησυχίες» της.
Το αρχικό ειρηνευτικό σχέδιο των 28 σημείων που διαφήμιζε ο Ντόναλντ Τραμπ αποδείχθηκε ότι αποτελούσε ένα ρωσικό non paper (άτυπο έγγραφο), το οποίο μετά τις αμερικανο-ουκρανικές συνομιλίες στη Γενεύη αναπροσαρμόστηκε σε 20 σημεία. Τα σημεία αυτά συζητήθηκαν εκτενώς και στις πρόσφατες συνομιλίες αντιπροσωπειών των δύο χωρών στο Μαϊάμι.
Κομβικά σημεία και ταυτόχρονα «αγκάθια» ήταν αφενός το πώς θα αποδεχθεί το Κίεβο τη ρωσική απαίτηση για παραχώρηση ολόκληρης της περιοχής του Ντονμπάς και αφετέρου το ουκρανικό αίτημα για ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας, στις οποίες φυσικά θα συμπεριλαμβάνονται και οι ΗΠΑ. Οι Ουκρανοί, οι οποίοι ελέγχουν ακόμη το 30% του Ντονμπάς, έχουν διαμηνύσει ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει το πάγωμα του πολέμου στις τρέχουσες γραμμές επαφής. Την περασμένη εβδομάδα, ο Βλαντίμιρ Πούτιν εκτίμησε ότι η χώρα του θα πάρει ούτως ή άλλως καθ’ ολοκληρία την συγκεκριμένη ουκρανική περιοχή, για την οποία ο κ. Ζελένσκι εκτίμησε ότι θα χρειαστούν τέσσερα έτη.
Όσον αφορά τις εγγυήσεις ασφαλείας, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία έχουν προτείνει την ανάπτυξη διεθνών στρατευμάτων στην Ουκρανία, με ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία και η Ιταλία, να εκφράζουν σκεπτικισμό για αυτή την ιδέα. Καθοριστικό ρόλο θα παίξει η συμμετοχή/εμπλοκή (ή όχι) των ΗΠΑ σε αυτές.
Επιχειρώντας να μετακυλήσει εκ νέου την πίεση προς την ουκρανική πλευρά, ο Αμερικανός πρόεδρος «έδειξε» τον Ζελένσκι ως βασικό υπαίτιο για τη μη εξασφάλιση της ειρηνευτικής συμφωνίας. Δεν δίστασε μάλιστα να πει ότι η Ρωσία είναι «εντάξει» με το σχέδιο, ενώ εξέφρασε την απογοήτευσή του που «ο Ζελένσκι δεν το έχει διαβάσει».
Από την πλευρά του, ο Ουκρανός πρόεδρος επιχείρησε να οριοθετήσει τις κινήσεις στο εδαφικό, χωρίς να πει κάτι που θα θεωρηθεί «μη αποδεκτό» ή «ενοχλητικό» από τον Αμερικανό ομόλογό του. «Η Ρωσία επιμένει να παραδώσουμε εδάφη, αλλά δεν θέλουμε να παραχωρήσουμε τίποτα», δήλωσε, σημειώνοντας ότι ο ίδιος και η κυβέρνησή του δεν έχουν κανένα νομικό ή ηθικό δικαίωμα να παραχωρήσουν εδάφη.
Εξήγησε, δε, ότι μια πιθανή αλλαγή των ουκρανικών συνόρων θα έπρεπε να εγκριθεί με δημοψήφισμα. Σύμφωνα μάλιστα με το πρακτορείο ειδήσεων AFP, το Κίεβο ετοιμάζεται να παρουσιάσει ένα αναθεωρημένο ειρηνευτικό σχέδιο στον Λευκό Οίκο.
Φυσικά, για τον κ. Τραμπ αρκετά θέματα προσλαμβάνονται ως «ψιλά γράμματα». Μιλώντας στο Politico, ανέφερε ότι η Ρωσία έχει ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση από την Ουκρανία και ότι παρότι αναγνωρίζει τη γενναιότητα των Ουκρανών «το μέγεθος θα νικήσει γενικά». Επιπλέον, επιτέθηκε στον κ. Ζελένσκι με αιχμές για τη νομιμοποίησή του, λέγοντας ότι είναι καιρός να διενεργήσει εκλογές, ενώ εξέφρασε την άποψη ότι «δεν τα έχει πάει ιδιαίτερα καλά».
Στην ίδια συνέντευξη, καταφέρθηκε και εναντίον των Ευρωπαίων, λέγοντας ότι «μιλούν αλλά δεν παράγουν, και ο πόλεμος συνεχίζεται ασταμάτητα», ενώ χαρακτήρισε την Ευρώπη ως μια «υποβαθμισμένη» ομάδα χωρών, διοικούμενη από «αδύναμους» ηγέτες. Η απάντηση της Ευρωπαίας αξιωματούχου περί «εξαιρετικών ηγετών» και των περήφανων για αυτούς πολίτες προσλαμβάνεται περισσότερο ως προσπάθεια να καταγραφεί η ύπαρξη αντίδρασης.
Και με αυτόν τον τρόπο, εάν δεν υπάρξει κάποια ριζοσπαστική πολιτική εξέλιξη ή δραματική μετατόπιση της θέσης κάποιου στο τρίγωνο Ουάσιγκτον-Κίεβου-Μόσχας, το Ουκρανικό θα συνεχίσει να βρίσκεται μεταξύ ενός πολέμου φθοράς και συνομιλιών άνευ αντικρίσματος.
