Η τεράστια –και απολύτως δικαιολογημένη– δημοσιότητα, που πήρε η συμφωνία Τραμπ για τη Γάζα, σκέπασε επικοινωνιακά μια υπόθεση με εξίσου σοβαρές γεωπολιτικές προεκτάσεις: την πώληση τουρκικών drones-καμικάζι στο Κόσοβο, που προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Σερβίας και τη γνωστή αφωνία της Δύσης.
Οπως έγινε γνωστό, η Αγκυρα παρέδωσε ήδη τα πρώτα drones τύπου SkyDagger και Bayraktar στο Κόσοβο, βάσει συμφωνίας η οποία υπεγράφη τον Δεκέμβριο του 2024 με την Baykar. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Αλμπιν Κούρτι, ανήρτησε φωτογραφίες από την Πρίστινα, παρουσιάζοντας τους πρώτους εκπαιδευμένους χειριστές. Ο Σέρβος πρόεδρος, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, αντέδρασε έντονα κάνοντας λόγο για «σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου» και κατηγορώντας την Τουρκία ότι αποσταθεροποιεί τα Δυτικά Βαλκάνια.
Η κίνηση αυτή δεν είναι μεμονωμένη. Οπως επισημαίνουν αναλυτές του Middle East Institute, εντάσσεται σε ένα ευρύτερο τουρκικό σχέδιο διείσδυσης στην περιοχή: Η Αγκυρα επιχειρεί να εδραιώσει ρόλο εγγυητή ασφάλειας για φιλικές κυβερνήσεις, όπως του Κοσόβου, της Αλβανίας και της Βοσνίας, προσπαθώντας ταυτόχρονα να διατηρεί «ειδικές σχέσεις» και με το Βελιγράδι. Δηλαδή «και με τον χωροφύλακα και με τον αστυφύλακα»! Πρόκειται για την ίδια «διπλωματία του εκκρεμούς», που εφαρμόζει ο Ερντογάν στη Μέση Ανατολή, συνεργασία με όλους (πλην του Ισραήλ), αλλά για λογαριασμό του ενός: της Τουρκίας!
Αυτή η στρατηγική δεν είναι καινούργια. Βασίζεται στη θεωρία του πρώην υπουργού Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, όπως αυτή αποτυπώνεται στο βιβλίο του «Το στρατηγικό βάθος – Η διεθνής θέση της Τουρκίας». Εκεί, ο Νταβούτογλου γράφει πως «η Τουρκία δεν μπορεί να αγνοεί τα Βαλκάνια, όπου ζουν εκατομμύρια άνθρωποι που ανήκουν στο οθωμανικό πολιτισμικό σύμπαν» και χαρακτηρίζει τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς –Αλβανούς και Βόσνιους– «φυσική προέκταση του τουρκικού κόσμου στα δυτικά σύνορα». Με άλλα λόγια, η σημερινή πολιτική της Αγκυρας στα Βαλκάνια δεν είναι ευκαιριακή! Είναι εφαρμογή μιας συνεκτικής νεοοθωμανικής γεωπολιτικής θεωρίας!
Παράλληλα με τα drones, η Τουρκία χρησιμοποιεί και τα ήπια μέσα επιρροής:
-Τη Diyanet, που χρηματοδοτεί τζαμιά και ισλαμικά ιδρύματα.
-Το Ινστιτούτο Γιουνούς Εμρε και την TİKA, που επενδύουν σε πολιτιστικά προγράμματα.
-Τα εκπαιδευτικά δίκτυα YTB και Maarif, που καλλιεργούν σχέσεις με νέες γενιές στα Βαλκάνια.
Ετσι, η Τουρκία δομεί ένα υβριδικό αποτύπωμα: Από τη μία drones και εξοπλισμοί που αλλάζουν τους συσχετισμούς δυνάμεων και από την άλλη, πολιτιστική και θρησκευτική διείσδυση, που δημιουργεί εξαρτήσεις και φιλοτουρκικές ελίτ. Και όλα αυτά, ενώ η ΕΕ και το ΝΑΤΟ σιωπούν, επιτρέποντας στην Αγκυρα να εμφανίζεται ψευδεπίγραφα ως «σταθεροποιητής» στην περιοχή!
Για την Ελλάδα, το μήνυμα είναι σαφές: Τα drones που έφθασαν στην Πρίστινα δεν είναι αποτέλεσμα μιας απλής συμφωνίας. Είναι προειδοποίηση ότι η Τουρκία δεν «επισκέπτεται» εμπορικά, αμυντικά και πολιτιστικά τα Βαλκάνια… Επιστρέφει για να μείνει!
