Το lockdown που επιβλήθηκε από κυβερνήσεις σε πολλά κράτη για τον περιορισμό της πανδημίας έχει προκαλέσει περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία περιορίζοντας τη δυνατότητα άσκησης των περισσότερων οικονομικών δραστηριοτήτων. Ακόμα κι αν έχει γίνει για προφανείς και αποδεκτούς λόγους, αυτό θα έχει σημαντικό αντίκτυπο σε μακροοικονομικό επίπεδο. Λόγω των διασυνδέσεων που παραμένουν στη ρίζα της οικονομικής παγκοσμιοποίησης, τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής πρόκειται να προκαλέσουν κύματα τόσο από πλευράς ζήτησης όσο και από πλευράς προσφοράς, τα οποία θα αντηχήσουν σε παγκόσμιο επίπεδο.
του Στράτου Γεραγώτη
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη παρέμβει δηλώνοντας ότι σκοπεύει να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για να αντιμετωπίσει την καταιγίδα και σκοπεύει να λάβει όλα τα δυνατά μέτρα για να μειώσει τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο της επιδημίας COVID-19. Ωστόσο, δεδομένου ότι το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020 αντιπροσωπεύει περίπου το 1% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ-28, είναι σαφές ότι το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής προσπάθειας για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών του COVID-19 η επιδημία θα τεθεί στους ώμους των κρατών μελών.
Εδώ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ο νόμος περί κρατικών ενισχύσεων.
Το Άρθρο. 107, παρ. 3, της Συνθήκης για την Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και το προσωρινό πλαίσιο για τη στήριξη της οικονομίας στο πλαίσιο της επιδημίας του ιού
Κατά το άρθρο 107, παρ. 3, της ΣΛΕΕ , η ενίσχυση για την αποκατάσταση σοβαρής διαταραχής στην οικονομία ενός κράτους μέλους μπορεί να θεωρηθεί συμβατή με την εσωτερική αγορά. Κατά την εφαρμογή αυτής της διάταξης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαθέτει ευρεία διακριτική ευχέρεια, η άσκηση της οποίας περιλαμβάνει εκτιμήσεις οικονομικής και κοινωνικής φύσης που πρέπει να γίνονται εντός της ΕΕ και όχι σε απλό εθνικό επίπεδο. Εν προκειμένω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να λάβει υπόψη της εάν το σχέδιο για το οποίο χορηγείται η ενίσχυση προάγει το συμφέρον της ΕΕ στο σύνολό της, εάν η ενίσχυση είναι απαραίτητη για την επίτευξη του αναμενόμενου αποτελέσματος και εάν η διάρκεια, η ένταση και το πεδίο της ενίσχυσης είναι ανάλογες με τη σημασία του αποτελέσματος.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στο παρελθόν, το άρθ. 107, παρ. 3, έχει εφαρμοστεί πολύ λίγες φορές . Τα πράγματα άλλαξαν όταν η οικονομική κρίση του 2008 έπληξε την Ευρώπη. Υπό το φως του άρθρου 107, παρ. 3, της ΣΛΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ταξινόμησε ένα προσωρινό πλαίσιο «για την εφαρμογή κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις με τρόπο που επιτυγχάνει τη μέγιστη ευελιξία για την αντιμετώπιση της κρίσης, διατηρώντας ταυτόχρονα ίσους όρους ανταγωνισμού και αποφεύγοντας τους αδικαιολόγητους περιορισμούς του ανταγωνισμού». Επιδιώχθηκαν δύο στόχοι: το ξεμπλοκάρισμα του τραπεζικού δανεισμού και η δυνατότητα των εταιρειών να πραγματοποιούν επενδύσεις. Σε αυτό το προσωρινό πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διευκρίνισε ότι θα θεωρούσε μόνο τα καθεστώτα κρατικών ενισχύσεων που δεν υπερβαίνουν μια επιχορήγηση μετρητών ύψους 500.000 ευρώ ανά επιχείρηση που δεν ήταν προβληματική την 1η Ιουλίου 2008 ως συμβατή με την εσωτερική αγορά. Επιπλέον, οι ενισχύσεις με τη μορφή κρατικών εγγυήσεων για δάνεια με μειωμένο ασφάλιστρο, επιδοτούμενο επιτόκιο και επιδοτούμενα δάνεια για την παραγωγή φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων θα θεωρούνται συμβατές με την εσωτερική αγορά.
Αυτή η εμπειρία παρείχε το προσχέδιο για την αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όταν ο Covid -19 μετατράπηκε σε επιδημία. Στην ανακοίνωσή της στις 13 Μαρτίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τόνισε ότι το άρθρο. 107, παρ. 3, ας. β), η ΣΛΕΕ παρέχει την κατάλληλη νομική βάση για να κηρύξει τη δημόσια παρέμβαση συμβατή με τους κανόνες της ΕΕ.
Στις 19 Μαρτίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ένα προσωρινό πλαίσιο για μέτρα κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη της οικονομίας στο ξέσπασμα COVID-19 (το προσωρινό πλαίσιο), όπου καθορίζει τις απαιτήσεις συμβατότητας που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση του COVID-19- σχετικά μέτρα κρατικών ενισχύσεων υπό το φως του Άρθ. 107, παρ. 3, της ΣΛΕΕ. Το προσωρινό πλαίσιο εφαρμόζεται από τις 19 Μαρτίου 2020 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020.
Κατά κανόνα, τα καθεστώτα κρατικών ενισχύσεων που δεν υπερβαίνουν τα 800.000 ευρώ ανά επιχείρηση θα θεωρούνται συμβατά με την εσωτερική αγορά. Μπορούν να παρασχεθούν υπό μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φορολογικών πλεονεκτημάτων και πλεονεκτημάτων πληρωμής ή άλλων μορφών σε επιχειρήσεις που δεν είχαν ήδη δυσκολίες στις 31 Δεκεμβρίου 2019. Η ενίσχυση πρέπει επίσης να χορηγηθεί το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2020.
Μπορούν επίσης να χορηγηθούν ενισχύσεις με τη μορφή εγγυήσεων για δάνεια και επιδοτούμενων επιτοκίων για δάνεια, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις για την αύξηση των ασφαλίστρων εγγύησης και του περιθωρίου πιστωτικού κινδύνου .
Η ενίσχυση μπορεί επίσης να παρέχεται με τη μορφή εγγυήσεων και δανείων που χορηγούνται μέσω πιστωτικών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και βραχυπρόθεσμης ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων.
Όλες οι ενισχύσεις μπορούν να αθροίζονται από κοινού, εκτός από τις ενισχύσεις που χορηγούνται υπό μορφή εγγυήσεων για δάνεια και επιδοτούμενων επιτοκίων για δάνεια, εάν η ενίσχυση χορηγείται για το ίδιο δάνειο και το συνολικό ποσό δανείου ανά επιχείρηση υπερβαίνει τα κατώτατα όρια που αναφέρονται στο προσωρινό πλαίσιο .
Από τις 30 Απριλίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε περισσότερα από 80 μέτρα κρατικών ενισχύσεων σχετικά με την επιδημία COVID19 που θεωρήθηκαν συμβατά με την εσωτερική αγορά υπό το πρίσμα του Άρθ. 107, παρ. 3, της ΣΛΕΕ και το προσωρινό πλαίσιο. Μεταξύ των πιο σημαντικών (τουλάχιστον από ποσοτική άποψη), είναι :
– αυστριακό πλαίσιο ρευστότητας των 15 δισεκατομμυρίων ευρώ (θα χορηγηθεί ενίσχυση σε όλες τις επιχειρήσεις είτε άμεσα είτε, στην περίπτωση εγγυήσεων για δάνεια ή επιδοτούμενα δημόσια δάνεια, μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων) ·
– βελγικό πλαίσιο στήριξης ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ με τη μορφή κρατικών εγγυήσεων για νέα βραχυπρόθεσμα δάνεια ·
– δύο γερμανικά προγράμματα δανείων που καλύπτουν σημαντικό μέρος (90% και 80%) του κινδύνου για δάνεια για εταιρείες όλων των μεγεθών ·
– ένα πολωνικό σύστημα 22 δισεκατομμυρίων ευρώ προσβάσιμο από όλες τις μεσαίες και μεγάλες πολωνικές εταιρείες, επιτρέποντας την παροχή δημόσιων εγγυήσεων για δάνεια επενδύσεων και δάνεια κεφαλαίου κίνησης από την Εθνική Τράπεζα Ανάπτυξης της Πολωνίας ·
– δύο πορτογαλικά προτζεκτ , με προϋπολογισμό 13 δισεκατομμυρίων ευρώ, για τη στήριξη των ΜΜΕ μέσω άμεσων επιδοτήσεων και κρατικών εγγυήσεων για επενδύσεις και δάνεια κεφαλαίου κίνησης που χορηγούνται από εμπορικές τράπεζες
– ισπανικά συστήματα εγγυήσεων 20 δισεκατομμυρίων ευρώ για εταιρείες και αυτοαπασχολούμενους μέσω άμεσων επιχορηγήσεων, επιστρεπτέων προκαταβολών, φορολογικών πλεονεκτημάτων και πλεονεκτημάτων πληρωμής, εγγυήσεων για δάνεια και επιδοτούμενων επιτοκίων για δάνεια ·
– Σουηδικό σύστημα εγγύησης 9,1 δισεκατομμυρίων ευρώ για νέα δάνεια
Σε γενικές γραμμές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τα καθεστώτα κρατικών ενισχύσεων σε 48 ώρες μετά την κοινοποίησή της. Αυτό φαίνεται να επιβεβαιώνει ότι η οικονομική κρίση του 2008 οδήγησε στην ανάπτυξη μιας σημαντικής εμπειρογνωμοσύνης που καθιστά δυνατή την ταχεία αντίδραση σε μαζικές οικονομικές κρίσεις.
Λαμβάνοντας υπόψη τον αντίκτυπο που θα έχει η επιδημία COVID-19 στην ευρωπαϊκή οικονομία, είναι πιθανό τα κατώτατα όρια που καθορίζει η Επιτροπή να τροποποιηθούν τους επόμενους μήνες.
Άρθρο 107, παρ. 3, της ΣΛΕΕ και το προσωρινό πλαίσιο για την υποστήριξη της οικονομίας στο πλαίσιο της επιδημίας COVID-19
Στο άρθρο 107, παρ. 3 η ΣΛΕΕ, δηλώνει ότι οι ενισχύσεις για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή ορισμένων οικονομικών περιοχών, όπου οι ενισχύσεις αυτές δεν επηρεάζουν δυσμενώς τις συνθήκες των συναλλαγών σε βαθμό αντίθετο προς το κοινό συμφέρον, μπορούν να θεωρηθούν συμβιβάσιμες με την εσωτερική αγορά.
Από αυτήν την άποψη, πρέπει να θεωρηθεί ότι το προσωρινό πλαίσιο τροποποιήθηκε στις 3 Απριλίου 2020. Μετά την τροπολογία αυτή και βασίστηκε στο άρθρο. 107, παρ.3 της ΣΛΕΕ, η ενίσχυση μπορεί να χορηγηθεί με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, επιστρεπτέων προκαταβολών ή φορολογικών πλεονεκτημάτων για έργα Ε & Α που πραγματοποιούν έρευνα σχετική με το COVID-19. Το ποσοστό της ενίσχυσης για κάθε δικαιούχο μπορεί να καλύψει το 100% των επιλέξιμων δαπανών για βασική έρευνα και δεν πρέπει να υπερβαίνει το 80% των επιλέξιμων δαπανών για βιομηχανική έρευνα και πειραματική ανάπτυξη. Μεταξύ άλλων, οι επιλέξιμες δαπάνες μπορεί να αναφέρονται σε δαπάνες προσωπικού, δαπάνες για ψηφιακό και υπολογιστικό εξοπλισμό, για διαγνωστικά εργαλεία, εργαλεία συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων, για υπηρεσίες Ε & Α και για προ-κλινικές και κλινικές δοκιμές. Και πάλι, δεν θα χορηγηθεί ενίσχυση σε επιχειρήσεις που ήταν ήδη προβληματικές στις 31 Δεκεμβρίου 2019.
Οι ενισχύσεις που χορηγούνται με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φορολογικών πλεονεκτημάτων ή επιστρεπτέων προκαταβολών για την κατασκευή ή την αναβάθμιση των υποδομών δοκιμών και αναβάθμισης θα θεωρηθούν συμβατές και με την εσωτερική αγορά. Τέτοιες υποδομές θα απαιτηθούν για την ανάπτυξη, τη δοκιμή και την αναβάθμιση, μεταξύ άλλων, σχετικών φαρμακευτικών προϊόντων και θεραπειών COVID-19, ιατρικών συσκευών, νοσοκομειακού και ιατρικού εξοπλισμού, απολυμαντικών και εργαλείων συλλογής / επεξεργασίας δεδομένων. Το ποσοστό της ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει το 75% των επιλέξιμων δαπανών, δηλαδή το κόστος επένδυσης που απαιτείται για τη δημιουργία των σχετικών υποδομών. Και εδώ , εξαιρούνται οι επιχειρήσεις που ήταν ήδη σε δυσκολία στις 31 Δεκεμβρίου 2019. [18]
- Διάγγελμα Μητσοτάκη για εργασία, οικονομία και τουρισμό
- Έρευνα: Μην βασίζεστε στη ζέστη – Ο κορωνοϊός θα συνεχίσει να εξαπλώνεται
- Σκευωρία Novartis: Ανοίγει η πόρτα του Ειδικού Δικαστηρίου για Παπαγγελόπουλο
- Πώς θα δοθεί το επίδομα των 534 ευρώ
- Υπερταμείο: Στο μικροσκόπιο η σύμβαση του ΣΥΡΙΖΑ
- Το stand up comedy του Τσίπρα στο iSYRIZA
Τέλος, οι επενδυτικές ενισχύσεις με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, φορολογικών πλεονεκτημάτων ή επιστρεπτέων προκαταβολών μπορούν να θεωρηθούν συμβατές με την εσωτερική αγορά εάν χορηγείται για την παραγωγή σχετικών προϊόντων COVID-19 (για παράδειγμα φαρμακευτικά προϊόντα και θεραπείες). Ο κανόνας για τις επιχειρήσεις που ήταν ήδη προβληματικές στις 31 Δεκεμβρίου 2019 ισχύει και σε αυτήν την περίπτωση.
Όλες αυτές οι ενισχύσεις μπορούν επίσης να σωρευτούν σε αυτές τις περιπτώσεις, εκτός από τις ενισχύσεις που χορηγούνται για σχετική έρευνα και ανάπτυξη COVID-19, επενδυτικές ενισχύσεις για δοκιμές και αναβάθμιση υποδομών και επενδυτικές ενισχύσεις για την παραγωγή σχετικών προϊόντων COVID-19, εάν αφορούν τα ίδια επιλέξιμες δαπάνες.
Από τις 30 Απριλίου 2020, τουλάχιστον έξι καθεστώτα έχουν εγκριθεί βάσει αυτών των διατάξεων. [21] Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι ένα ιταλικό καθεστώς για την υποστήριξη της παραγωγής και προμήθειας ιατρικού εξοπλισμού που κοινοποιήθηκε πριν από την έγκριση της τροποποίησης σύμφωνα με το άρθρο 107, παρ. 3, ας. σι).
Επιπλέον, όσον αφορά το Art. 107, παρ. 3, ας. γ) ανησυχεί, μπορεί να θέλει κανείς να λάβει υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων. [22] Εν προκειμένω, διευκρινίζεται στο Προσωρινό Πλαίσιο ότι η αρχή «μία φορά την τελευταία φορά» των Κατευθυντήριων Γραμμών δεν καλύπτει τις ενισχύσεις που η Επιτροπή κηρύσσει συμβατή βάσει του άρθρου 107, παρ. 2, ας. β), καθώς αυτός ο τύπος ενίσχυσης δεν είναι ενίσχυση διάσωσης, ενίσχυση αναδιάρθρωσης ή προσωρινή στήριξη αναδιάρθρωσης »κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών [23].
Τι πρέπει να γίνει;
Μια σύντομη επισκόπηση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις που σχετίζονται με την επιδημία COVID-19 επιβεβαιώνει την ιδέα ότι «τα σκληρά διδάγματα της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 έχουν αντληθεί» τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και από τα κράτη μέλη. Ένα σαφές νομικό πλαίσιο και σύντομες διαδικασίες είναι επιβεβλημένες τώρα περισσότερο από ποτέ, προκειμένου τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους και να σώσουν τις οικονομίες τους.
Από την άποψη αυτή, οι προαναφερθείσες διατάξεις του Άρθ. 107, παράγραφοι 2 και 3, της ΣΛΕΕ παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο. Ωστόσο, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι οι κανονισμοί ΓΚΑΚ και de minimis μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμοι και ότι τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν μέτρα γενικής εφαρμογής που δεν εμπίπτουν στην απαγόρευση του άρθρου 107 ΣΛΕΕ, όπως επιδοτήσεις μισθών και άμεση οικονομική υποστήριξη στους καταναλωτές.
Έτσι, ένα ολοκληρωμένο σύστημα όπου αλληλεπιδρούν αυτές οι διατάξεις φαίνεται να παρέχει ό, τι είναι απαραίτητο όσον αφορά τη νομοθεσία περί κρατικών ενισχύσεων.
Ωστόσο, έχει ήδη υπογραμμιστεί ότι η ευελιξία που αναγνωρίζεται από το προσωρινό πλαίσιο εφαρμόζεται θεωρητικά σε όλα τα κράτη μέλη. Στην πράξη, ωστόσο, ωφελεί ως επί το πλείστον τα κράτη μέλη με τα μέσα και τον προϋπολογισμό να δαπανήσουν τους μεγαλύτερους πόρους »και« οι μαζικές εισφορές κεφαλαίου από ορισμένα μόνο κράτη μέλη θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μαζικές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού ».
Επομένως, δεν μπορούμε παρά να προσυπογράψουμε την πρόταση για τη θέσπιση μηχανισμού αποζημίωσης που θα είχε τη μορφή «συνεισφοράς στην υποστήριξη εταιρειών εγκατεστημένων σε άλλα κράτη μέλη [που] θα μπορούσε να ισοδυναμεί με ποσοστό (για παράδειγμα, 15%) τους δημόσιους πόρους που εμπλέκονται στα επίμαχα μέτρα ».
Φυσικά, αυτή η πρόταση μπορεί να αντιμετωπιστεί με κάποια απροθυμία από ορισμένα κράτη μέλη. Στην πραγματικότητα, ορισμένες κυβερνήσεις φαίνεται να εστιάζουν την προσοχή τους περισσότερο στην προστασία των εθνικών τους οικονομιών παρά στην αλληλεγγύη. Στην πραγματικότητα, στις 20 Απριλίου η Αυστρία υπέβαλε την ιδέα της αναστολής των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις.
Οι λόγοι πίσω από αυτό το είδος πρωτοβουλιών είναι αρκετά σαφείς. Σύμφωνα με τις αξιολογήσεις της Fitch, το παγκόσμιο ΑΕγχΠ θα συρρικνωθεί κατά 3,9% το 2020, ενώ το ΑΕγχΠ της Ευρωζώνης θα μειωθεί κατά 7% φέτος λόγω της πανδημίας . Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει ήδη υπογραμμίσει ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πληγούν σοβαρά καθώς το ΑΕγχΠ τους θα μειωθεί δραματικά. Οι οικονομίες τους θα χρειαστούν χρόνια πριν ανακάμψουν από ένα τέτοιο άνευ προηγουμένου σοκ.
Στην πραγματικότητα, η αυστριακή πρόταση δεν φαίνεται να μην εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Άρθρου 109 της ΣΛΕΕ σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής και μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μπορεί να θεσπίσει κατάλληλους κανονισμούς για την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της ΣΛΕΕ.
Ωστόσο, εάν συμβεί αυτό, θα ξεκινήσει ένας αγώνας προς τα κάτω όσον αφορά τη δημόσια υποστήριξη προς τις εθνικές οικονομίες που θα οδηγούσε σε όλο και πιο ανταγωνιστικές στρεβλώσεις. Επομένως, αυτή η προσέγγιση πρέπει να αποφευχθεί.
Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Στις 27 Μαρτίου, η Γερμανία θέσπισε νόμο που επιτρέπει στην κυβέρνηση να αγοράσει μερίδια σε μεγάλες εταιρείες για να αποτρέψει τις εξαγορές. [45] Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, αυτές οι εταιρείες θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν αργότερα.
Αυτό το είδος ανακεφαλαιοποίησης μπορεί να αποδειχθεί πολύ επικίνδυνο, καθώς η δημόσια υποστήριξη θα μπορούσε να χορηγηθεί σε μη βιώσιμες εταιρείες μόνο επειδή θεωρούνται στρατηγικές. Έτσι, η κρατική ιδιοκτησία θα πρέπει να είναι προσωρινή και να ακολουθείται από κάποια μορφή αναδιάρθρωσης χρέους.
Παρά τις εκτιμήσεις αυτές, θα απαιτηθούν σύντομα τροποποιήσεις στα κατώτατα όρια που ορίζονται στο Προσωρινό Πλαίσιο και στους κανονισμούς de minimis και νέες κατευθυντήριες γραμμές για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες.
*Στράτος Γεραγώτης, Διδάκτωρ Παν/μιου των Βρυξελλών, τ. Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο Παν/μιο της Pavia της Ιταλίας
