Μεγάλες αλλαγές δρομολογούνται στις ιατροδικαστικές υπηρεσίες της χώρας, με στόχο την επιτάχυνση των διαδικασιών και την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, σε έναν τομέα όπου για δεκαετίες επικρατούσε λειτουργική αδράνεια.
Μέχρι το τέλος του 2025, οι Έλληνες ιατροδικαστές αναμένεται να έχουν στη διάθεσή τους ένα πρωτοποριακό Πληροφοριακό Σύστημα, ικανό να καταγράφει, να επεξεργάζεται και να προτείνει επιστημονικά τεκμηριωμένα πορίσματα, αξιοποιώντας τεχνολογίες αιχμής.
Το καινοτόμο αυτό έργο υλοποιείται από το Πανεπιστήμιο Πειραιά, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Ψηφιακών Συστημάτων Ηλία Μαγκλογιάννη. Όπως εξηγεί ο ίδιος, πρόκειται για ένα ψηφιακό σύστημα που θα παρακολουθεί και θα υποστηρίζει τη διαδικασία της νεκροψίας από την αρχή έως το τέλος. «Είναι ένας ψηφιακός βοηθός για την πιο γρήγορη και τεκμηριωμένη σύνταξη του πορίσματος», αναφέρει χαρακτηριστικά μιλώντας στο Ertnews.gr.
Στην πράξη, το σύστημα βασίζεται σε τραχήλατο tablet, το οποίο θα συνοδεύει τον ιατροδικαστή στην αυτοψία της σορού. Μέσω αυτού, θα σκανάρονται και θα καταγράφονται τα ευρήματα, θα λαμβάνονται εικόνες υψηλής ανάλυσης, θα γίνονται μετρήσεις και θα προσδιορίζεται το σχήμα των τραυμάτων, συμβάλλοντας έτσι στην πρώτη εκτίμηση της αιτίας και του μηχανισμού του τραυματισμού.
Η καινοτομία αυτή είναι μοναδική σε παγκόσμιο επίπεδο και αναμένεται να αναβαθμίσει δραστικά τη λειτουργία της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας του Κράτους. Το σύστημα, μέσω φωνητικής εντολής, θα επιτρέπει στον ιατροδικαστή να περιγράφει τα ευρήματα, ενώ παράλληλα θα καταγράφει και θα επεξεργάζεται τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, ανατρέχοντας σε επιστημονικές βάσεις δεδομένων.
Με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης, το σύστημα θα συντάσσει αυτόματα ένα προκαταρκτικό σχέδιο της ιατροδικαστικής έκθεσης, το οποίο στη συνέχεια ο επιστήμονας θα μπορεί να επεξεργαστεί, να συμπληρώσει ή να διορθώσει, βάσει της επιστημονικής του κρίσης. Έτσι, μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος εσφαλμένων εκτιμήσεων και επιταχύνεται η έκδοση επιστημονικά τεκμηριωμένων πορισμάτων.
Το νέο Πληροφοριακό Σύστημα αναμένεται να επιλύσει χρόνιες παθογένειες της υπηρεσίας, όπως οι πολυετείς καθυστερήσεις στη σύνταξη των εκθέσεων, που σε αρκετές περιπτώσεις οδηγούσαν σε αθώωση κατηγορουμένων, ελλείψει ιατροδικαστικών αποδείξεων.
Επιπλέον, η διαφάνεια στη διαδικασία θα ενισχυθεί σημαντικά, καθώς κάθε βήμα θα καταγράφεται και θα είναι ανακλήσιμο, γεγονός που θα θωρακίσει τη διαδικασία από αμφισβητήσεις και δικαστικές εμπλοκές.
Η αναβάθμιση αποκτά ιδιαίτερη σημασία για σοβαρές υποθέσεις, όπως αυτές της ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας, της κακοποίησης ανηλίκων, αλλά και των σεξουαλικών εγκλημάτων, όπου ο χρόνος, η ακρίβεια και η επιστημονική τεκμηρίωση είναι κρίσιμες.
Τι αλλάζει στις Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες
Εκτός από τους πειθαρχικούς ελέγχους που έχουν πραγματοποιηθεί ήδη, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, εδώ και δύο χρόνια που έχει ξεκινήσει τη σχετική μεταρρύθμιση έχει προχωρήσει και στην πρόσληψη 32 ιατροδικαστών ενώ έχει αλλάξει και τον τρόπο πρόσληψης νεκροτόμων, χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια.
Παράλληλα, οργάνωσε τις Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες της χώρας σε δομή Δημόσιας Υπηρεσίας, υπαγόμενες στη νεοσυσταθείσα Γενική Διεύθυνση Ιατροδικαστικής στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Καθορίστηκε το ελάχιστο υποχρεωτικό περιεχόμενο για την ιατροδικαστική έκθεση και συστάθηκε Τριμελής Επιτροπή για την επαναξιολόγηση των ιατροδικαστικών εκθέσεων. Η Eπιτροπή αυτή μπορεί να επιλαμβάνεται μετά από εισαγγελική παραγγελία ή μετά από αιτήματα ατόμων σε περιπτώσεις που υπάρχουν εκτιμήσεις ότι κάτι δεν πάει καλά. Επίσης, καταρτίζεται Κώδικας Δεοντολογίας και Πρωτοκόλλων που σχετίζονται με την ιατροδικαστική.
Στον Πειραιά και την Πάτρα ιδρύθηκαν τοξικολογικά εργαστήρια και έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες για νέο νεκροτομείο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη (2025), ενώ έχει υπάρξει μέριμνα τόσο για την ταφή δεκάδων αζήτητων σορών τουλάχιστον επί τριετία του νεκροτομείου Αθηνών στο κοιμητήριο Σχιστού όσο και για τις αζήτητες σορούς των λοιπών νεκροτομείων της χώρας.
