Για πολλούς ο πιο δυνατός έρωτας στην ιστορία της τέχνης του 20ού αιώνα, για άλλους ο λόγος που δημιουργήθηκαν μερικά από τα αριστουργήματα του Πικάσο, για άλλους η αιτία του Ντόρα Μάαρ έμεινε στη σκιά της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Η ιστορία αγάπης ανάμεσα στον Πάμπλο Πικάσο και την Ντόρα Μάαρ έχει δεχτεί δεκάδες ερμηνείες, αναλύσεις και κριτικές. Η γνωριμία τους δεν οδήγησε απλώς σε έναν μεγάλο έρωτα, αλλά και σε μια συνεργασία, σε μια πνευματική ανταλλαγή και σε ένα πάθος γεμάτο εντάσεις και συγκρούσεις. Η επιρροή της Μααρ στον Πικάσο ήταν καταλυτική και φυσικά και το αντίστροφο.
Πάντα λέμε ότι πίσω από κάθε αριστούργημα κρύβεται μια ωραία ιστορία, ωστόσο πίσω από τη «Γυναίκα που κλαίει» του Πικάσο υπάρχει μια γυναίκα που δεν αποτέλεσε για τον ζωγράφο απλώς μια από τις γυναίκες που βρέθηκαν για λίγο στο κρεβάτι του. Αποτέλεσε κεφάλαιο στη ζωή και την τέχνη του τόσο στιβαρό και σημαντικό που αποτυπώθηκε ξεκάθαρα σε πάνω από 60 πίνακες. Οι περισσότεροι αριστουργήματα του 20ού αιώνα.
Επτασφράγιστο μυστικό για 80 χρόνια
Ένα τέτοιο πορτρέτο της Ντόρα Μάαρ, θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στο κοινό και θα βγει σε δημοπρασία, ύστερα από οκτώ δεκαετίες που παρέμενε στην ιδιωτική συλλογή της οικογένειας που το είχε αποκτήσει το 1944.
Το έργο του Πικάσο με τίτλο «Bust of a Woman in a Flowery Hat (Dora Maar)», που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στο Παρίσι, θα δημοπρατηθεί από τον οίκο Lucien Paris στις 24 Οκτωβρίου στο Hôtel Drouot. Η εκτιμώμενη τιμή φτάνει τα 8 εκατομμύρια ευρώ.
Το πορτρέτο ήταν γνωστό έως τώρα μόνο μέσω μιας ασπρόμαυρης φωτογραφίας του Ούγγρο-Γάλλου καλλιτέχνη Brassaï, τραβηγμένης στο ατελιέ του Πικάσο το 1944, και περιλαμβανόταν στον συλλογικό κατάλογο του Christian Zervos.
Με αφορμή αυτό το σπουδαίο έργο που ήρθε στο φως θυμηθήκαμε αυτή τη θυελλώδη σχέση που θυμίζει σενάριο στούντιο του Χόλυγουντ.
Στον χειμώνα του 1935, στο καφέ Les Deux Magots στο Παρίσι, ο Πικάσο 54 ετών τότε συναντάει για πρώτη φορά τη Ντόρα. Εκείνη ενώ κάθεται στο τραπέζι καρφώνει ένα στιλέτο ανάμεσα στα δάχτυλά της. Όταν το αίμα στάζει πάνω στα κεντημένα γάντια της, ο Πικάσο γοητεύεται. Της ζητά τα γάντια για ενθύμιο – κι έτσι αρχίζει μια ιστορία που θα τους συνδέσει για πάντα.
Η Ντόρα ήταν φωτογράφος, ζωγράφους του σουρεαλιστικού ρεύματος, με έντονη κοινωνική δράση. Αλλά γρήγορα όλα αυτά έπαψαν να έχουν σημασία. Εκείνη έγινε η μούσα του, η έμπνευσή του μια εποχή πολύ δύσκολη για τον ίδιο. Όταν συναντήθηκαν ο ίδιος είχε χωρίσει από τη γυναίκα του και η ερωμένη το είχε μόλις γεννήσει το παιδί του. Και παρόλο που είχε πολύ καρό να πιάσει τα πινέλα του, μαζί της γεννιέται ξανά. Εκείνη ήταν η μόνη που έβαλε τον ζωγράφο σε ρόλο μοντέλου, του με το φακό της απαθανάτισε κάθε στάδιο της Γκουέρνικα, που είδε το πρόσωπό της κατακερματισμένο σε κάθε του πίνακα, σαν ο Πικάσο να μην ζωγράφιζε το πρόσωπο αλλά την ψυχή της
Ο Πικάσο, γνωστός για την ιδιορρυθμία και τον εγωισμό του, συνήθιζε να φέρνει αντιμέτωπες τις γυναίκες της ζωής του, προκαλώντας συγκρούσεις. Για εκείνον, η αγάπη συχνά γινόταν παιχνίδι εξουσίας. Η Ντόρα τον λάτρεψε, υπέφερε, τον συγχώρεσε και έμεινε δίπλα του εννέα ολόκληρα χρόνια – μέχρι που εκείνος γοητεύτηκε από μια άλλη, νεότερη γυναίκα.
Ο χωρισμός τους ήταν καταστροφικός. Η Ντόρα βυθίστηκε στην κατάθλιψη, νοσηλεύτηκε, απομονώθηκε. Έζησε τα τελευταία της χρόνια μόνη, στο σπίτι που της χάρισε ο ίδιος ο Πικάσο. Παρ’ όλα αυτά, ποτέ δεν απαρνήθηκε την αγάπη της. Κρατούσε πάντα τη συλλογή έργων του και όταν τη ρωτούσαν γι’ αυτόν, απαντούσε: «Μετά τον Πικάσο, ο Θεός».
