Τέλος εποχής για τον γνώριμο -και όχι και τόσο προσφιλή για τον πολίτη-πρώτο φόρο που θέσπισε το ελληνικό κράτος το 1836, το χαρτόσημο, ο οποίος σε συνδυασμό με τη σφραγίδα αποτέλεσε ίσως την πιο συμβολική εικόνα, σχεδόν 2 αιώνων, για τις δαιδαλώδεις και γραφειοκρατικές συναλλαγές με το Δημόσιο. Το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, που παρουσιάστηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο προβλέπει μεταξύ άλλων την αντικατάσταση του χαρτοσήμου από ένα ψηφιακό τέλος συναλλαγών, στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού. Ταυτόχρονα κλείνει οριστικά στο χρονοντούλαπο απαρχαιωμένες, χρονοβόρες και αγκυλωτικές διατάξεις και «φέρνει» στις διαδικασίες συναλλαγής ένα νέο, εκσυγχρονισμένο νομικό πλαίσιο. Τα χρησιδάνεια των επιχειρήσεων όχι μόνο θα πάψουν να επιβαρύνονται με τέλος χαρτοσήμου, αλλά θα απαλλάσσονται πλήρως και από το νέο «ψηφιακό τέλος συναλλαγών».
Το ψηφιακό τέλος συναλλαγών, ο απόγονος του χαρτοσήμου
Με το νέο «ψηφιακό τέλος» θα επιβαρύνονται όλες οι υποκείμενες σήμερα στο τέλος χαρτοσήμου συναλλαγές, ανεξαρτήτως εάν έχουν καταρτιστεί γι’ αυτές έγγραφες συμφωνίες, συμβάσεις ή συμβόλαια.
Εφόσον μια συναλλαγή γίνεται μεταξύ Ελλήνων υπηκόων, έστω και εκτός ελληνικών συνόρων, θα επιβαρύνεται με το καινούργιο αυτό τέλος. Αντιθέτως, συναλλαγή μεταξύ ξένων υπηκόων σε ελληνικό έδαφος θα απαλλάσσεται από το νέο τέλος. Σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο, τα μισθώματα επαγγελματικής στέγης δεν θα απαλλαγούν από το ψηφιακό τέλος, ενώ δεν θα επιβάλλεται «ψηφιακό τέλος συναλλαγών» στις συμβάσεις «χρησιδανείων» που καταρτίζουν μεταξύ τους χιλιάδες επιχειρήσεις και σε πολύ λιγότερες περιπτώσεις ιδιώτες με επιχειρήσεις.
Ως «χρησιδάνειο» χαρακτηρίζεται κάθε σύμβαση που συνάπτεται μεταξύ δύο προσώπων, μέσω της οποίας ο ένας συμβαλλόμενος, ο οποίος καλείται «χρήστης» παραχωρεί, χωρίς αντάλλαγμα, τη χρήση ορισμένου πράγματος στον άλλο συμβαλλόμενο, ο οποίος καλείται «χρησάμενος», για ορισμένο ή αόριστο χρόνο.
Σφραγίδα και χαρτόσημο, παρακαλώ...
Σαν σκηνή από ταινία του παλιού ελληνικού κινηματογράφου είναι η εικόνα του χαρτοσήμου. Ο πρώτος φόρος που επέβαλε το νέο ελληνικό κράτος το 1836 και... άντεξε μέχρι σήμερα «κοσμεί» εκατοντάδες περιπτώσεις συναλλαγών, όπως π.χ. δάνεια, μισθώματα (πλην κατοικιών), επιδοτήσεις, οικονομικές ενισχύσεις, διανομές κληρονομιάς, εγγραφές στα βιβλία επιτηδευματιών -μόνο εφόσον συντάσσονται γι' αυτές σε χαρτιά-έγγραφα, συμφωνίες, συμβάσεις ή συμβόλαια (εξ ου και η ονομασία «χαρτόσημο»).