Ραγδαίες μεταβολές φέρνει η απόφαση του Ecofin, το οποίο ενέκρινε την κατάργηση της τελωνειακής απαλλαγής για δέματα κάτω των 150 ευρώ από τις αρχές του 2026. Τα μικροδέματα από πλατφόρμες τύπου Shein, Temu και Trendyol θα περνούν πλέον από κανονικό τελωνειακό έλεγχο, με επιβολή δασμών και τέλους διαχείρισης, τερματίζοντας πρακτικές που δημιουργούσαν στρεβλώσεις στην αγορά. Η Ελλάδα στήριξε ενεργά την επιτάχυνση της μεταρρύθμισης, θεωρώντας την κρίσιμη για τον θεμιτό ανταγωνισμό, την ασφάλεια προϊόντων και τα δημόσια έσοδα.
Τα υπέρ και τα κατά της νέας πραγματικότητας
Οι αλλαγές φέρνουν επιπτώσεις για επιχειρήσεις και καταναλωτές σε όλη την ΕΕ, με την Ελλάδα να θεωρεί την εφαρμογή τους αναγκαία για την αποκατάσταση ισορροπίας στην αγορά.
Υπέρ
- Μείωση αθέμιτου ανταγωνισμού από εταιρείες τρίτων χωρών.
- Ενίσχυση των δημοσίων εσόδων.
- Περιορισμός εισαγωγής μη ασφαλών ή μη συμμορφούμενων προϊόντων.
- Περιβαλλοντικά οφέλη, με αποθάρρυνση υπερκατανάλωσης και παραγωγής αμφιβόλου ποιότητας ειδών.
Κατά
- Αύξηση τελικών τιμών σε πολύ φθηνά προϊόντα λόγω δασμών και τέλους διεκπεραίωσης.
- Πιθανή μεγαλύτερη πίεση στα χαμηλότερα εισοδήματα.
- Κίνδυνος καθυστερήσεων και πρόσθετης γραφειοκρατίας στα τελωνεία.
- Νέα κόστη για ταχυμεταφορές, ταχυδρομεία και τελωνειακές υπηρεσίες.
- Ανάγκη για προσεκτική τιμολόγηση του τέλους διαχείρισης (τουλάχιστον 1,5–2 ευρώ).
Η απόφαση του Ecofin
Οι υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε. συμφώνησαν στην άμεση κατάργηση του καθεστώτος de minimis, μεταφέροντας την εφαρμογή της μεταρρύθμισης από το 2028 στις αρχές του 2026. Θα υπάρξει μια μεταβατική φάση απλούστερων διαδικασιών για τα μικροδέματα, ενώ το 2028 θα τεθεί σε λειτουργία ένα νέο ψηφιακό σύστημα ενιαίας εκκαθάρισης εισαγωγών.
Τα κράτη-μέλη καλούνται μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου να παρουσιάσουν τις τελικές προτάσεις τους για το πώς θα εφαρμοστεί πρακτικά το νέο πλαίσιο, με στόχο να αποφευχθούν φαινόμενα συμφόρησης στα τελωνεία.
Τι αλλάζει για καταναλωτές και ευρωπαϊκά e-shops
Κάθε αποστολή από τρίτη χώρα θα αξιολογείται πλέον για δασμούς ανεξαρτήτως αξίας, πέραν του ΦΠΑ που ήδη επιβάλλεται μέσω IOSS. Αυτό σημαίνει ότι τα «φθηνά» πακέτα θα πάψουν να είναι τόσο ελκυστικά, ενώ το προτεινόμενο handling fee περίπου 2 ευρώ θα αυξήσει ακόμη περισσότερο το τελικό κόστος.
Για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά e-shops, η αλλαγή θεωρείται κίνηση εξισορρόπησης: οι πλατφόρμες εκτός Ε.Ε. δεν θα μπορούν να εκμεταλλεύονται την παλιά εξαίρεση και να πουλούν προϊόντα με δυσανάλογα χαμηλές τιμές σε σχέση με επιχειρήσεις που πληρώνουν όλους τους προβλεπόμενους δασμούς και τηρούν ευρωπαϊκά πρότυπα.
Πώς επηρεάζονται οι Temu, Shein και Trendyol
Οι πλατφόρμες με μοντέλο ultra-low-price και free shipping χάνουν πλέον το βασικό τους πλεονέκτημα. Η κατάργηση της απαλλαγής για τα δέματα έως 150€ και ο ενισχυμένος έλεγχος θα περιορίσουν πρακτικές όπως η υποκοστολόγηση ή το «σπάσιμο παραγγελιών».
Ενδέχεται να αλλάξουν:
- οι πολιτικές δωρεάν αποστολής,
- τα κόστη επιστροφών,
- οι χρόνοι παράδοσης,
- και τα λειτουργικά έξοδα λόγω περισσότερων τελωνειακών διαδικασιών.
Τι επιδιώκει η Ε.Ε.
Ο κατακλυσμός μικροδεμάτων από τρίτες χώρες έχει φέρει:
- απώλειες στα κρατικά έσοδα,
- πίεση στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις,
- έντονη υποτιμολόγηση προϊόντων,
- και εξάπλωση μοντέλων fast fashion με σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Η ΕΕ στοχεύει σε δίκαιο ανταγωνισμό, αυστηρότερο έλεγχο ποιότητας, και αποθάρρυνση του φαινομένου υπερκατανάλωσης. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι όλα τα δέματα θα περνούν πλέον από κανονικές τελωνειακές διαδικασίες, ενώ ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Σταύρος Καφούνης έκανε λόγο για κλείσιμο της «κερκόπορτας» του αθέμιτου ανταγωνισμού.
Ο υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης επιβεβαίωσε τη στήριξη της Ελλάδας στη μεταρρύθμιση, ζητώντας άμεση εφαρμογή της.
