Σαν να μη μας έφθαναν τα golden boys και girls του Υπερταμείου και των ΕΛΤΑ, που δεν εφαρμόζουν ούτε τις «δεσμεύσεις» που απορρέουν από τα δικά τους «στρατηγικά σχέδια» για κοινωνική και εδαφική συνοχή της χώρας, κοινωνική λογοδοσία, διαφάνεια και δημοσιοποίηση όλων των πληροφοριών – αλλά τελικά καταλήγουν στο «πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι». (Πώς να το κάνουμε, αν είσαι άνθρωπος της αγοράς και δεν τα καταφέρνεις, ανεξαρτήτως των εμποδίων, σημαίνει ότι δεν ανταποκρίθηκες στο έργο που σου ανατέθηκε, οι προκλήσεις του οποίου ήταν γνωστές όταν αναλάμβανες καθήκοντα.)
Σαν να μη μας έφθαναν οι αρμόδιοι που δεν τους καλούν σε αυστηρό τόνο να εφαρμόσουν τα δικά τους στρατηγικά σχέδια, με κορυφαία την υποχρέωση της πληροφόρησης.
Σαν να μη μας έφθανε ο ΣΥΡΙΖΑ, που έλεγε ότι θα διώξει την τρόικα με τις κλοτσιές, κατέληξε να παραδώσει το σύνολο της δημόσιας περιουσίας σε ένα αιωνόβιο Υπερταμείο, που δεν ανήκει στον δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα και λειτουργεί σε απόσταση μήκους βραχίονος από το κράτος και τώρα χύνει κροκοδείλια δάκρυα.
Ξεμύτισε τώρα και το ΠΑΣΟΚ, που διά στόματος του αρχηγού του, κ. Ανδρουλάκη, μιλά για «συμμορία» που «διαχειρίζεται το κράτος ως λάφυρο», καταγγέλλοντας τις εξελίξεις στα ΕΛΤΑ. Ποιοι τα λένε αυτά; Μα ακριβώς αυτοί που μετέτρεψαν το κράτος σε λάφυρο των πρασινοφρουρών! Αυτοί που πρώτα οδήγησαν τις ΔΕΚΟ σε χρεοκοπία, δημιουργώντας κρυφά χρέη για να εξυπηρετούν τα πελατειακά τους συμφέροντα με δάνεια με εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου, προσλήψεις, αυξήσεις, επιδόματα, υποσχέθηκαν αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό, οδήγησαν τη χώρα στα μνημόνια, τσακώνονταν μεταξύ τους για την αναδιάρθρωση των ΔΕΚΟ, εμπνεύστηκαν την εργασιακή εφεδρεία και τώρα κλαίνε κι αυτοί πάνω από το χυμένο γάλα.
Δάνεια με εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου
Τα στοιχεία είναι αμείλικτα:
Στο τέλος του 2003 οι εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου προς υπερχρεωμένους οργανισμούς –προκειμένου να δανειστούν από την ελληνική και την ξένη τραπεζική αγορά– σημείωσαν αύξηση 27,4%. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το ύψος των εγγυήσεων που είχε χορηγήσει το Δημόσιο στις 31 Δεκεμβρίου 2003 ανήλθε σε 11,091 δισ. ευρώ, έναντι 8,705 που ήταν στις 31-12-2002.
Τα κρυφά χρέη των ΔΕΚΟ που αποκαλύφθηκαν τον Ιούνιο του 2004 έφθαναν τα 24 δισ. ευρώ, καθώς το 2003 και μέχρι τις εκλογές του Μαρτίου 2004 είχαν συναφθεί συνολικά δάνεια 24 δισ. ευρώ χωρίς ποτέ να ανακοινωθούν. Από αυτά, τα 11 δισ. αφορούσαν σε εγγυημένα από το Δημόσιο δάνεια προς τις ΔΕΚΟ. Το μεγαλύτερο μέρος τους, όπως ήταν αναμενόμενο, κατέπεσε το 2005 και επιβάρυνε το δημόσιο χρέος. Το 2005 πληρώσαμε μόνο για χρεολύσια 21,8 δισ. ευρώ και μόνο για τόκους 10 δισ. ευρώ.
Μόνο το 2003 τα δάνεια των ΔΕΚΟ εκτινάχθηκαν στα 2,3 δισ. ευρώ, ενώ για την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων που είχαν καταρτίσει για το 2004 απαιτείτο επιπλέον δανεισμός ύψους 1 δισ. ευρώ («Το Βήμα», 15 Νοεμβρίου 2003).
Ο ΟΣΕ μέχρι το τέλος του 2002 είχε δανειστεί 2,2 δισ. ευρώ και ο ΟΑΣΑ 1,028 δισ. ευρώ. Η Ολυμπιακή χρωστούσε 389,5 εκατ. ευρώ, ενώ η ΔΕΗ είχε εισαχθεί στο Χρηματιστήριο, αλλά είχε δανειστεί περισσότερα από 900 εκατ. ευρώ.
Έτσι, το 2003 αποφασίστηκε ο τριπλασιασμός του ορίου εγγυήσεων που παρείχε το Δημόσιο σε διάφορους φορείς του.
Εκείνη ακριβώς τη χρονιά, οι εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου (δηλαδή των Ελλήνων φορολογουμένων) προς τις ΔΕΚΟ έφθασαν το 1,8 δισ. ευρώ, ενώ ο στόχος ήταν οι εγγυήσεις αυτές να μην ξεπεράσουν τα 550 εκατ. ευρώ.
Στο μεταξύ, το 2003 τα έσοδα των ΔΕΚΟ έπεσαν κατά 43%, ενώ το 2004 παρουσιάστηκε πτώση εσόδων της τάξης του 32%.
Κόλαφος οι εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Την ίδια ώρα, οι εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου μαρτυρούσαν όργια για τα οποία δεν ενδιαφερόταν κανείς: Υπερωρίες που ξεπερνούσαν τις εργάσιμες ημέρες. Καταβολή μεταπτυχιακών επιδομάτων πριν από τη λήψη του τίτλου. Καταβολή σε υπαλλήλους πριμ για απόδοση ενώ βρίσκονταν σε αργία, πρόσληψη συμβασιούχων για κάλυψη θέσεων υπαλλήλων που βρίσκονταν σε άδεια, οι οποίοι μετά έπαιρναν και αυτοί με τη σειρά τους ανάλογη άδεια και έμενε ακάλυπτη η υπηρεσία (έκθεση για το 2002-2003).
Ο κ. Δ. Παπούλιας, που υπήρξε πρόεδρος σε πολλές ΔΕΚΟ επί ΠΑΣΟΚ, στο βιβλίο του «Χρυσάφι είναι το Δημόσιο», αναφέρθηκε αργότερα στη μεγάλη κοινωνική και οικονομική αξία των δημοσίων επιχειρήσεων. Αλλά για να καταλάβουμε τι συνέβαινε, ο ίδιος περιγράφοντας την ΕΤΒΑ, της οποίας επίσης υπήρξε πρόεδρος, γράφει πως ήταν οτιδήποτε άλλο εκτός από τράπεζα (ύστερα από κυβερνητικές πιέσεις δίνονταν δάνεια που δεν έπρεπε να δοθούν, γίνονταν άχρηστοι διορισμοί και μη κερδοφόρες δραστηριότητες, ενώ η «εξυγίανσή» της μέχρι να ιδιωτικοποιηθεί κόστισε 2 δισ. ευρώ).
Μ’ αυτά και μ’ αυτά, μέσα σε έναν μόλις χρόνο, από το 2003 ως το 2004, οι προβληματικές δημόσιες επιχειρήσεις είδαν τα ελλείμματά τους να αυξάνονται κατά περίπου 20%, με την αύξηση των ανεξόφλητων δανείων τους να αγγίζει το 30%. Το 2005, μόνο για τα χρέη των 13 προβληματικών ΔΕΚΟ, το κράτος πλήρωσε περίπου 4,5 δισ. ευρώ.
Αλλά, σύμφωνα με την έκθεση του ΑΣΕΠ που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Νοέμβριο του 2005, το 2000 ήταν η χρονιά που μόνο το 20% των φορέων που ελέγχθηκαν όσον αφορά τις προσλήψεις ήταν εντάξει.
Στο μεταξύ, οι ΔΕΚΟ κρατούσαν ψηλά τη σημαία του πληθωρισμού. Το 2003, για παράδειγμα, η μέση αύξηση των τιμολογίων των ΔΕΚΟ ήταν 3%, έναντι μέσου πληθωρισμού 3,5%. Η μέση αύξηση των τιμολογίων ύδρευσης ήταν 6,1% και των ταχυδρομικών τελών 5,2%, του υγραερίου 5,1%, της ΔΕΗ 2,9%, των αστικών συγκοινωνιών 1,2%. Το 2002 τα τιμολόγια ύδρευσης αυξήθηκαν κατά 3,7%, το 2001 κατά 6,8%. Τα ταχυδρομικά τέλη αυξήθηκαν το 2002 κατά 9,9% και το 2001 κατά 15,5%. Οι αυξήσεις στα εισιτήρια της Ολυμπιακής κατά 1,6% το 2003, 7,7% το 2002, 9,2% το 2001. Μείωση υπήρξε μόνο στα τηλεφωνικά τέλη για να αντέξει ο ΟΤΕ στον ανταγωνισμό. Αυξήθηκαν, όμως, άλλες χρεώσεις, όπως τα πάγια τέλη.
Έτσι φτάσαμε στα μνημόνια και στα «χρυσά παιδιά»
Και ύστερα ήλθε το μνημόνιο και οι οδηγίες των δανειστών.
Τον Ιούλιο του 2010 το ΠΑΣΟΚ κόντευε έναν χρόνο στην εξουσία και η τρόικα βρισκόταν ανάμεσά μας. Οι 52 ΔΕΚΟ εμφάνιζαν ζημιές ύψους 1,8 δισ. ευρώ και είχαν δανειακές ανάγκες ύψους 1,6 δισ. ευρώ.
Στις 21 Οκτωβρίου 2011 το υπουργείο Οικονομικών έδωσε στη δημοσιότητα τον κατάλογο των συμβούλων για 13 προγράμματα αποκρατικοποιήσεων – για το 2011 και το 2012. Και εκεί υπήρχε ένας μακρύς κατάλογος με πολλές εταιρείες, μεταξύ των οποίων και η Lazard στην οποία ανατέθηκαν τα ΕΛΤΑ, που, σύμφωνα με το μνημόνιο, έπρεπε να αποκρατικοποιηθούν στο πρώτο τετράμηνο του 2012.
Και ύστερα ήλθε ο ΣΥΡΙΖΑ, που τα πήγε όλα στο Υπερταμείο, το οποίο από τον καταστατικό του νόμο δεν ανήκει στον δημόσιο ή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και λειτουργεί σε απόσταση μήκους βραχίονος από το κράτος. Το οποίο κράτος όμως, διά των υπουργείων που εποπτεύουν, οφείλει να επιβάλει στα «χρυσά παιδιά» την τήρηση των υποχρεώσεών τους.
Εκτός και αν είναι τόσο πολύ κοσμοπολίτες που θεωρούν ότι δεν δραστηριοποιούνται σε χώρα που διαθέτει θεσμούς και Κοινοβούλιο, αλλά ανήκουν σε ένα παράλληλο κράτος!
Επιστρέφω στο ΠΑΣΟΚ, που παριστάνει το νεογέννητο που θα (ξανα)φέρει την αλλαγή, όπως δηλώνει τελευταία ο κ. Ανδρουλάκης.
Σύμφωνα με την έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας του 2005, η Ελλάδα ήταν πρώτη σε διαφθορά και στην αύξησή της στην ΕΕ. Το 2004 η μεγαλύτερη διαφθορά υπήρχε στην Ελλάδα και μετά σε Ιταλία, Πορτογαλία, Δανία, Σουηδία, Φινλανδία. Και η μεγαλύτερη αύξηση παρουσιαζόταν στο διάστημα 1996-2004. Επιπλέον, η Ελλάδα βρισκόταν στην πρώτη θέση σε ό,τι αφορά την επίδραση της διαφθοράς σε Αστυνομία, Εφορία, Τελωνεία, ΔΕΚΟ, Παιδεία και Υγεία.
Όλα αυτά δεν έγιναν από μόνα τους. Έγιναν –για την ακρίβεια, διευκολύνθηκαν– μέσω της θεσμοθετημένης διαπλοκής.
Η θεσμοθετημένη διαπλοκή
Με τον νόμο 2446/1996, επιτράπηκε η σύναψη προγραμματικών συμφωνιών από τις διοικήσεις των ΔΕΚΟ «κατά παρέκκλιση κειμένων διατάξεων».
Με το άρθρο 4 του ν. 2522/97, όσοι αδικούνταν μπορούσαν απλώς να ζητούν αποζημίωση, ενώ οι εργολάβοι που παρανόμως πήραν το έργο συνέχιζαν την εκτέλεσή του, με αποτέλεσμα το ίδιο έργο να πληρώνεται δύο φορές.
Με τον νόμο 2834/2000, αφαιρέθηκε από τον εισαγγελέα η δυνατότητα διενέργειας ανάκρισης, προανάκρισης ή προκαταρκτικής εξέτασης για πιθανολογούμενα αδικήματα στις χρηματιστηριακές συναλλαγές, χωρίς άδεια του δικαστικού συμβουλίου.
Με τον νόμο 2940/2001, καθιερώθηκε το ολιγοπώλιο στον χώρο των κατασκευαστικών εταιρειών. Έναν χρόνο αργότερα ήλθε ο νόμος 3021/2002 για τον «βασικό μέτοχο».
Με τον φορολογικό νόμο 3092/2002, καταργήθηκε η υποχρέωση υποβολής πόθεν έσχες από τους ιδιώτες που επενδύουν στην Ελλάδα.
Με τον νόμο 2579/1998, εισήχθη ο λεγόμενος μαθηματικός τύπος για την επιλογή αναδόχων δημοσίων έργων. Η αρμόδια επιτροπή της ΕΕ αποφάνθηκε πως ουσιαστικά ο νόμος αυτός υπήρξε έμπνευση της διαπλοκής.
Με τον νόμο 2172/1993, το αδίκημα της απιστίας περί την υπηρεσία μετατράπηκε σε πλημμέλημα.
Με τον νόμο 2790/2000, παραγράφηκαν όλες οι δικαστικές και πειθαρχικές διώξεις υπαλλήλων των ελληνικών προξενείων που χορηγούσαν παράνομα βίζες παλιννόστησης.
Με διατάξεις που περιλήφθηκαν στο άρθρο 4 του φορολογικού νόμου 3091/2001, καταργήθηκε εμμέσως το πόθεν έσχες και δόθηκε η δυνατότητα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Με τον νόμο 2874/2000, προβλέφθηκε άδεια για υπερωριακή απασχόληση πέραν των 120 ωρών (με προσαύξηση 100%). Χρήση αυτού του νόμου μπορούσαν να κάνουν μόνο οι ΔΕΚΟ.
Η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τον Νοέμβριο του 2003, αποκάλυψε ότι το υπουργείο Οικονομικών με κρυφό λογαριασμό, που είχε κρατηθεί μυστικός από το Ελεγκτικό Συνέδριο, έκρυβε από το 1997 ότι με τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων μείωνε το δημοσιονομικό έλλειμμα. Παράλληλα έγινε γνωστό ότι υπήρξε δανεισμός του Δημοσίου μέσω ειδικών λογαριασμών χωρίς να εμφανίζονται στο δημόσιο χρέος και έγιναν δαπάνες από ειδικούς λογαριασμούς, που δεν εμφανίστηκαν στις δαπάνες του προϋπολογισμού.
Στην τετραετία 2000-2004 οι αμυντικές δαπάνες έφθασαν στο ιλιγγιώδες ποσό των 15,4 δισ. ευρώ. Το 54% της αξίας των εξοπλιστικών προγραμμάτων έγινε με απευθείας αναθέσεις και μόνο το 21% με διακρατικές συμφωνίες.
Το φιάσκο των ιδιωτικοποιήσεων
Για να μη μιλήσουμε για τις μαύρες τρύπες των ΔΕΚΟ (με ναυαρχίδα τον ΟΣΕ), τις αποκρατικοποιήσεις 1994-2004, όταν πουλήθηκε περιουσία ύψους 19 δισ. ευρώ και το χρέος αυξήθηκε κατά 45 δισ. ευρώ, τις διάφορες ρυθμίσεις στο ασφαλιστικό των εργαζομένων στις ΔΕΚΟ (πουλήθηκε η μισή ΔΕΗ και τα χρήματα δεν έφθασαν για υποχρεώσεις τριετίας στο ασφαλιστικό της), τις πανάκριβες εθελούσιες εξόδους, τον περίφημο Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων, που έκλεισε ύστερα από δέκα χρόνια και αφού κόστισε 1 τρισ. δραχμές χωρίς να ανασυγκροτήσει τίποτε, την πώληση της Ιονικής από την Εμπορική έναντι 272 δισ. δραχμών, που τα χρήματα παίχτηκαν (και χάθηκαν) στο Χρηματιστήριο.
Με λίγα λόγια, ούτε οι δημόσιες επιχειρήσεις φαλίρισαν μόνες τους, ούτε οι υπάλληλοι που εργάζονται σ’ αυτές προσέλαβαν τους εαυτούς τους, ούτε οι διοικητές τους είδαν φως και μπήκαν.
Με τη διαφορά ότι για το πανηγύρι που είχε στηθεί επί τριάντα χρόνια δεν χρειάστηκε κανείς να απολογηθεί. Τον Φεβρουάριο του 2002, ψηφίστηκε νόμος που απήλλασσε όλα τα μέλη των ΔΣ των ΔΕΚΟ της προηγηθείσας εικοσαετίας για πράξεις ή παραλείψεις τους που ζημίωσαν τις επιχειρήσεις τις οποίες είχαν αναλάβει να διοικήσουν!
Καταλήξαμε έτσι στον ΣΥΡΙΖΑ, όταν άλλοι υπουργοί μάς έλεγαν ότι υπέγραψαν το τρίτο μνημόνιο για να... εξουδετερώσουν τα άλλα δύο και άλλοι ότι δέχθηκαν το Υπερταμείο για να... εξουδετερώσουν το ΤΑΙΠΕΔ!
Σε όλες τις περιπτώσεις πάντως –και στη σημερινή με τα ΕΛΤΑ– φαίνεται ότι ισχύει πάντα το φινάλε της «Λυσιστράτης» του Αριστοφάνη: «Ελάτε στο συμπόσιο, πληρώνει το Δημόσιο»!
Την οποία φαίνεται ότι υιοθέτησαν και οι καλοπληρωμένοι του Υπερταμείου και των επιχειρήσεων που έχουν ενταχθεί σ’ αυτό...
