Σήμερα, 27 Μαρτίου, είναι η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου. Μια μέρα αφιερωμένη στη μαγεία της υποκριτικής, στην ικανότητα του ανθρώπου να αφηγείται ιστορίες, να συγκινεί και να προβληματίζει. Το θέατρο, αιώνες τώρα, έχει υπάρξει καθρέφτης της κοινωνίας, καταγράφοντας τις μεγάλες τραγωδίες, τις κωμωδίες και – πάνω απ’ όλα – την υποκρισία της εξουσίας.
Αν υπάρχει μια σκηνή που έμεινε χαραγμένη στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων, δεν είναι κάποια από τις παραστάσεις της Επιδαύρου. Είναι εκείνη που εκτυλίχθηκε το βράδυ της 23ης Ιουλίου 2018, στο Συντονιστικό της Πυροσβεστικής. Ένα αριστούργημα υποκριτικής, όπου η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έδωσε μια συγκλονιστική ερμηνεία αναισθησίας, πολιτικού κυνισμού και εσκεμμένης παραπλάνησης.
Η «Παράσταση» στο συντονιστικό: Θέατρο του παραλόγου
Εκείνο το βράδυ, λίγο πριν τα μεσάνυχτα, μπροστά στις κάμερες, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας κάθεται στο Συντονιστικό Κέντρο της Πυροσβεστικής. Γύρω του, ο Νίκος Τόσκας, ο Πάνος Σκουρλέτης, ο Σωκράτης Φάμελλος, ο Παύλος Πολάκης, ο Χρηστος Σπίρτζης, η Ρένα Δούρου, κρατικοί αξιωματούχοι και ανώτατοι αξιωματικοί.
Η φωτιά στο Μάτι είχε ήδη καταστρέψει ολόκληρους οικισμούς. Ο κόσμος καιγόταν ζωντανός. Οι πρώτες αναφορές για νεκρούς είχαν φτάσει στις αρμόδιες υπηρεσίες από νωρίς. Και όμως, μπροστά στις κάμερες, όλοι παίζουν τους ανήξερους.
Κάποια στιγμή, σαν να βρίσκονται σε μια φαρσοκωμωδία, ξεκινούν να συζητούν… για τον καιρό της επόμενης ημέρας. Όχι για τους αγνοούμενους, όχι για τους εγκλωβισμένους, όχι για τους συγγενείς που έψαχναν μέσα στη νύχτα να βρουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα ανάμεσα σε απανθρακωμένα κορμιά. Αλλά για το αν θα φυσάει την επομένη.
Από την αρχαία τραγωδία στη σύγχρονη υποκρισία
Στην αρχαία τραγωδία, η ύβρις τιμωρείται. Ο τραγικός ήρωας είναι καταδικασμένος από την αλαζονεία του. Στην πολιτική, όμως, η τιμωρία δεν είναι πάντα δεδομένη. Εκείνο το βράδυ, οι άνθρωποι που είχαν την ευθύνη να προστατεύσουν πολίτες έπαιζαν θέατρο για να σώσουν τους εαυτούς τους.
Η υποκρισία αυτή, βέβαια, δεν σταμάτησε εκεί. Τις επόμενες ημέρες η κυβέρνηση επιδόθηκε σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια συγκάλυψης. Ενοχοποίησαν τους νεκρούς, μίλησαν για αυθαίρετα, για ακραία καιρικά φαινόμενα, για συνωμοσίες. Κανείς δεν ανέλαβε ευθύνη.
Η πραγματική τραγωδία: Όταν η πολιτική ξεπερνά το θέατρο
Η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου είναι μια υπενθύμιση ότι η υποκριτική είναι τέχνη. Αλλά στην πολιτική, η υποκρισία είναι όπλο. Το βράδυ της 23ης Ιουλίου 2018, η κυβέρνηση δεν στάθηκε στο ύψος της τραγωδίας. Προτίμησε να γράψει το δικό της σενάριο, με πρωταγωνιστές ψεύτες και κομπάρσους την αλήθεια. Και όπως κάθε κακή παράσταση, άφησε πίσω της μόνο οργή και θλίψη.