Ραγδαίες είναι πλέον οι εξελίξεις στο μέτωπο της Ουκρανίας, ύστερα από την απόφαση της Ουάσιγκτον να επιτρέψει στο Κίεβο τα χτυπήματα με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς σε ρωσικά εδάφη. Το ενδιαφέρον ωστόσο είναι ότι χθες τα αρχικά και οργισμένα σενάρια εκ μέρους της Μόσχας ακόμη και για έναν παγκόσμιο πόλεμο ή χρήση πυρηνικών όπλων διαδέχθηκε η διαρροή από το Κρεμλίνο στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters ότι ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν είναι ανοιχτός να συζητήσει ακόμη και τον τερματισμό του πολέμου με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Γράφει η Έρση Παπαδάκη
Υπενθυμίζεται ότι ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ είχε δηλώσει προεκλογικά ότι μπορεί να συμβάλλει πράγματι στον τερματισμό των συγκρούσεων, δίχως ωστόσο να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες, ενώ μόλις πριν από μερικές ημέρες ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι προκάλεσε αίσθηση με την τοποθέτησή του πως ο πόλεμος μπορεί να τελειώσει πριν ο Τραμπ αναλάβει τα καθήκοντά του και εγκατασταθεί στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου 2025. Βεβαίως, η οποιαδήποτε συζήτηση εκ μέρους της Ρωσίας δεν θα είναι άνευ όρων. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός πως οι ίδιες πηγές ανέφεραν στο Reuters ότι η Μόσχα δεν πρόκειται να δεχθεί σημαντικές εδαφικές παραχωρήσεις και ότι το Κίεβο αντίστοιχα θα πρέπει να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες του για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Οι δύο αυτοί όροι έχουν ούτως ή άλλως τεθεί από το Κρεμλίνο από την πρώτη στιγμή, με την ουκρανική πλευρά ν’ απαντά πως δεν είναι δυνατόν να δεχθεί με τη σειρά της τετελεσμένα σε ό,τι αφορά την εδαφική ακεραιότητά και τις περιοχές που έχουν καταλάβει μετά την εισβολή οι Ρώσοι, ενώ παράλληλα δεν φαίνεται να υποχωρεί και από τη θέση της για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Ομως, το τελευταίο διάστημα και δη υπό το πρίσμα της προεδρίας Τραμπ στις ΗΠΑ, είναι αλήθεια ότι έχουν ενταθεί οι πιέσεις προς τον Ζελένσκι από αρκετούς Ευρωπαίους (και μη) ηγέτες προκειμένου να δεχθεί να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να συζητήσει σοβαρά το ενδεχόμενο τερματισμού του πολέμου.
Το σχέδιο της ουδετερότητας
Ενα ακόμη ζήτημα που θ’ απασχολήσει τις ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις Μόσχας-Κιέβου για κατάπαυση του πυρός είναι η ρωσική απαίτηση για ουδετερότητα της Ουκρανίας – πρακτικά, δηλαδή, για απομάκρυνσή της από τη δυτική επιρροή. Το σχέδιο αυτό θυμίζει πολύ αυτό που εγκρίθηκε τον Απρίλιο του 2022 έπειτα από συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών στην Κωνσταντινούπολη και το οποίο ακόμη και ο ίδιος ο Πούτιν δεν έχει αρνηθεί ότι μπορεί ν’ αποτελέσει βάση για μία συμφωνία. Με βάση αυτό το σχέδιο, η Ουκρανία θα επιδείξει μόνιμη ουδετερότητα και ως αντάλλαγμα θα λάβει διεθνείς εγγυήσεις ασφαλείας από τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Κίνα και Ρωσία).
Το Κίεβο, πάντως, έχει τεθεί σε κατάσταση συναγερμού εξαιτίας πληροφοριών για επικείμενη ρωσική αεροπορική επιδρομή ως αντίποινα για τα χτυπήματα της Ουκρανίας με πυραύλους ATACMS σε ρωσικό έδαφος. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο πρεσβείες, όπως η αμερικανική και η ελληνική, έκλεισαν χθες εκτάκτως και υπήρξε σύσταση προς τους πολίτες να αποφεύγουν τις μετακινήσεις τους. Ανεξαρτήτως, δηλαδή, της όποιας τροπής μπορεί να λάβουν πιθανές διαπραγματεύσεις μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, το βέβαιο είναι πως το αμερικανικό «πράσινο φως» για τη χρήση των πυραύλων ATACMS κατά στόχων σε ρωσικό έδαφος πέρασε τον πόλεμο σε μία νέα φάση.
Την ώρα μάλιστα που ο Ρώσος Πρόεδρος ενέκρινε από το Κρεμλίνο το επικαιροποιημένο πυρηνικό δόγμα της χώρας του, ο Ουκρανός ομόλογός του απηύθυνε ομιλία προς τα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου με αφορμή τη συμπλήρωση 1.000 ημερών από την έναρξη του πολέμου. «Να πείσουμε από κοινού τη Ρωσία για μία δίκαιη ειρήνη», ήταν το μήνυμα του Ζελένσκι, ενώ άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι εντείνονται οι ανησυχίες και για κινεζική εμπλοκή, με την κατασκευή drones που θα χρησιμοποιήσει η Ρωσία. Σημειώνεται ότι τα πλήγματα των ουκρανικών δυνάμεων στην περιοχή του Κουρσκ –συμπεριλαμβανομένων αυτών με πυραύλους ATACMS– έχουν στόχο τα βορειοκορεατικά στρατεύματα που έχουν σπεύσει για να βοηθήσουν τους Ρώσους.
