Το 2024 ήταν η χρονιά των πολλών εκλογικών αναμετρήσεων. Η στροφή των εκλογικών σωμάτων προς τον συντηρητισμό οδήγησε στην άνοδο των αντισυμβατικών συντηρητικών κομμάτων και πολιτικών σε όλη τη Δύση αλλά και στη δημιουργία υβριδικών αριστερών κομμάτων στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Το μεταναστευτικό και η εγκληματικότητα (δηλαδή η αλλαγή του τρόπου ζωής των πολιτών) αλλά κυρίως το κόστος ζωής (ενέργεια, τρόφιμα, στεγαστικό) είναι οι κυρίαρχοι άξονες πάνω στους οποίους βασίζουν την ύπαρξή τους τα κόμματα αυτά σε όλη την Ευρώπη.
Αυτή η στροφή των εκλογικών σωμάτων της Δύσης και οι γεωπολιτικές αλλαγές που βρίσκονται σε εξέλιξη κάνουν το 2025 τη χρονιά των μεγάλων προκλήσεων. Η εκλογή Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ είναι αρκετά πιθανό να λειτουργήσει ως καύσιμη ύλη για την περαιτέρω άνοδο των ποσοστών των κομμάτων αυτών στην Ευρώπη.
Η έλλειψη πειστικής λύσης στα προβλήματα των πολιτών από τα παραδοσιακά κόμματα, η σε ρυθμό βραδύποδα αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών από την ηγεσία της ΕΕ τα ενισχύουν περισσότερο. Και όσο τα ποσοστά των κομμάτων αυτών ενισχύονται, τόσο απομακρύνεται η επαρχία των χωρών της Ευρώπης από τις μεγαλουπόλεις. Δημιουργούνται σιγά σιγά δύο διαφορετικοί κόσμοι, δίχως κοινά σημεία επαφής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Μέσα σε έναν κόσμο που αλλάζει και με τις ατμομηχανές της (Γερμανία, Γαλλία) σε ύφεση, οι ηγέτες της ΕΕ καλούνται να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που ξεκινούν το 2025. Προκλήσεις δύσκολες, που η ηγεσία της Ευρώπης θα πρέπει να αλλάξει μοντέλο λειτουργίας για να τις αντιμετωπίσει.
Το πρώτο που είναι επιτακτικό να γίνει είναι να αντιμετωπίσει τα σημαντικά προβλήματα των πολιτών, και όχι τα ζητήματα που οι πολιτικές ελίτ της Ευρώπης θεωρούν σημαντικά. Μόνο έτσι θα σταματήσει το χάσμα ανάμεσα σε ύπαιθρο και μεγαλουπόλεις. Η δεύτερη σημαντική κίνηση θα είναι να βάλει τα θεμέλια για να σταθεί όσο το δυνατόν αυτόνομη σε δύσκολη εποχή.
Η Ευρώπη θα πρέπει να είναι η ηγέτιδα δύναμη της Μεσογείου, να έχει τον πρώτο λόγο στη Μέση Ανατολή. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να αλλάξει η νοοτροπία στα υψηλά κλιμάκια. Να αποκτήσει νοοτροπία υπερδύναμης. Θα συμβεί; Αν και αμφιβάλλω πολύ, το ελπίζω.
