Η πολιτική σκηνή της Κεντροαριστεράς στην Ελλάδα φαίνεται να μπαίνει σε μια νέα περίοδο έντονης αναδιάταξης, με την επικείμενη ίδρυση του νέου κόμματος του Αλέξη Τσίπρα να μονοπωλεί το ενδιαφέρον τόσο των πολιτικών αναλυτών όσο και των ψηφοφόρων του συγκεκριμένου χώρου, που νιώθουν πως ο παραδοσιακός δικομματισμός δεν τους εκφράζει πλέον.
Η αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα από τη Βουλή δεν ήταν, όπως αποδεικνύεται, μια «έξοδος», αλλά μάλλον ένα βήμα πίσω για να πάρει μεγαλύτερη φόρα. Το νέο κόμμα, που αναμένεται να ανακοινωθεί την άνοιξη του 2026, συγκεντρώνει ήδη πρόσωπα, στρατηγικές και επικοινωνιακές τακτικές που θυμίζουν τις πιο δυναμικές φάσεις του ΣΥΡΙΖΑ της δεκαετίας του 2010 – αλλά με ένα φρεσκαρισμένο περιτύλιγμα.
Η ιδέα του Τσίπρα δεν είναι να επαναλάβει το χθες. Είναι να το ανασυστήσει με άλλους όρους: λιγότερες ιδεολογικές βαλίτσες, περισσότερη συναισθηματική σύνδεση με τον «λαό», άφθονο λαϊκισμό (στην επικοινωνία, αν όχι στο πρόγραμμα) και μια ανανεωμένη ομάδα που συνδυάζει γνώριμα πρόσωπα με επικοινωνιακή φρεσκάδα.
Το νέο κόμμα δεν θα θυμίζει οργανωτικά τον παλιό πολιτικό σχηματισμό της Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Ο Τσίπρας φέρεται να στοχεύει σε έναν φορέα με πιο χαλαρή δομή, λιγότερη εσωκομματική γραφειοκρατία και περισσότερη «προσωπική ηγεσία». Σε αυτή τη φάση τα ονόματα που ακούγονται για να πλαισιώσουν τον νέο πολιτικό φορέα δεν είναι καθόλου τυχαία.
Οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει ήδη σχηματιστεί ένας άτυπος πυρήνας γύρω από τον Τσίπρα με πρόσωπα που έχουν μακρά θητεία στον ΣΥΡΙΖΑ, απολαμβάνουν την εμπιστοσύνη του και συμμερίζονται την ανάγκη για «επανεκκίνηση». Ανάμεσά τους η Όλγα Γεροβασίλη, ο Γιώργος Βασιλειάδης, η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ενδεχομένως σε δεύτερη φάση ο Γιάννης Ραγκούσης κ.ά.
Πρόκειται για στελέχη με εμπειρία, κυβερνητικές θητείες, γνώση του κομματικού μηχανισμού, αλλά και προφίλ που μπορεί να «παίξει» τόσο στο πεδίο των media όσο και στην επαφή με τη βάση. Η επιλογή αυτών των προσώπων δείχνει πως ο Α. Τσίπρας δεν σκοπεύει να προχωρήσει σε ένα απολίτικο lifestyle κόμμα, αλλά σε ένα πολιτικά φορτισμένο project, που θα έχει μεν ρίζες στον παλιό ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα αποτελεί ταυτόχρονα μια προσπάθεια επικοινωνιακής ανανέωσης.
Παρά τη ρητορική περί «νέου», ο πυρήνας γύρω από τον Τσίπρα χτίζεται κατά βάση με παλιά, γνώριμα στελέχη – πολλοί εκ των οποίων εκπροσωπούν αυτό που αποκαλείται «βαθύς ΣΥΡΙΖΑ». Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα πως παραμερίζονται οι πιο ριζοσπαστικές φωνές, αλλά πως προκρίνονται εκείνοι –τεχνοκράτες κυρίως– που έχουν δοκιμαστεί στις πιο κρίσιμες φάσεις: είτε στην κυβέρνηση (2015-2019), είτε σε εσωκομματικές αναμετρήσεις, είτε στην υπεράσπιση της «γραμμής Τσίπρα» όταν αυτή δεχόταν πυρά.
Αλλες πληροφορίες για πρόσωπα που, σύμφωνα με τις έως τώρα διαρροές, αναμένεται να πλαισιώσουν το νέο εγχείρημα, κάνουν λόγο για τους Νίνα Κασιμάτη, Κατερίνα Νοτοπούλου, Κώστα Μπάρκα, Θεόφιλο Ξανθόπουλο, Συμεών Κεδίκογλου, Γιώργο Καραμέρο καθώς και εκπροσώπους του πιο κοινωνικού, «λαϊκού» προφίλ της Αριστεράς.
Διαφαίνεται επίσης πως Εφη Αχτσιόγλου και Αλέξης Χαρίτσης μπορεί στο μέλλον να κινηθούν προς το νέο κόμμα.
Ο Α. Τσίπρας έχει επιλέξει να προχωρήσει βήμα βήμα. Η αποχώρησή του από τη Βουλή λειτούργησε ως συμβολική διακοπή της παλιάς φάσης.
Το νέο κόμμα δεν θα ανακοινωθεί εσπευσμένα· αντίθετα, προετοιμάζεται κάτω από τα ραντάρ, με επαφές, ζυμώσεις, στοχευμένα media briefings και δημοσκοπικά τεστ με συγκεκριμένο πλαίσιο:
- Κατάρτιση του οργανωτικού μοντέλου χωρίς «βαριά» κομματικά όργανα, με επίκεντρο τον ηγέτη.
- Επιλογή των πρώτων «εικόνων» – πρόσωπα για τα media, νέοι, γυναίκες, επαγγελματίες, μακριά από τα στερεότυπα του παλιού ΣΥΡΙΖΑ.
- Εκστρατεία επαφών με τη βάση – περιοδείες, δημόσιες παρεμβάσεις, διαβούλευση με κοινωνικά στρώματα.
- Εμμεση παρουσία στα media, χωρίς επίσημες ανακοινώσεις, αλλά με φήμες, διαρροές και προβολή της προσωπικότητας Τσίπρα.
- Δοκιμές μηνυμάτων – νέα συνθήματα, λαϊκό ύφος, αντικαθεστωτική φρασεολογία, αποστασιοποίηση από το «σύστημα».
Σύμφωνα με συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού, στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα κόμμα-κίνημα που να θυμίζει περισσότερο το αμερικανικό Δημοκρατικό Κόμμα ως προς την οργάνωση ή ευρωπαϊκά παραδείγματα τύπου Podemos ή ακόμα και το Momentum του Κόρμπιν, αλλά με ελληνική ταυτότητα και σαφώς προσωποκεντρικό χαρακτήρα.
Το μεγάλο στοίχημα για τον Τσίπρα είναι το αν θα καταφέρει να πείσει ότι το νέο του κόμμα είναι όντως νέο. Αν και η παρουσία των γνωστών στελεχών δίνει σιγουριά, δημιουργεί και εύλογα ερωτήματα: πρόκειται για επανασυσκευασία τύπου ΣΥΡΙΖΑ ή για ένα πραγματικά καινοτόμο πολιτικό σχέδιο;
Η φρεσκάδα, κυρίως επικοινωνιακή, μπορεί να είναι εμφανής: ανανεωμένα social media, νέες λέξεις, «φιλικά» πρόσωπα και αποφυγή σκληρού ταξικού λόγου. Ομως δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν πίσω από το νέο περιτύλιγμα μια προσπάθεια αναστήλωσης του ηγεμονικού ρόλου του Α. Τσίπρα χωρίς ουσιαστική αυτοκριτική ή ιδεολογική ανανέωση.
Επίσης, υπάρχει και το ρίσκο της «μοναχικής πορείας». Αν το κόμμα φτιαχτεί γύρω από τον ίδιο τον Τσίπρα και καταρρεύσει σε περίπτωση που ο ίδιος αποχωρήσει ή φθαρεί, τότε δεν θα έχει πραγματικό μέλλον.
Η άνοιξη του 2026 θα κρίνει πολλά. Αν το νέο κόμμα του πρώην πρωθυπουργού εμφανιστεί δυναμικά, με λόγο που ανταποκρίνεται στα προβλήματα των πολιτών και προτείνει ρεαλιστικές αλλά ελπιδοφόρες λύσεις, μπορεί να συγκεντρώσει ξανά ένα σημαντικό κομμάτι του προοδευτικού χώρου.
Αν όμως εμφανιστεί ως ένα κόμμα ρεπλίκα, με αναμασημένα πρόσωπα και συνθήματα, τότε το κοινό μπορεί να το απορρίψει ως μια ακόμα προσπάθεια να κρατηθεί στην επικαιρότητα ένας πολιτικός που ήδη έκλεισε τον κύκλο του.
Ο ίδιος ο Τσίπρας φαίνεται να ποντάρει πως έχει πολιτικό κεφάλαιο για ένα νέο ξεκίνημα. Ωστόσο στην πολιτική οι δεύτερες ευκαιρίες είναι σπάνιες – και συχνά πολύ πιο δύσκολες από τις πρώτες. Ο χρόνος θα δείξει αν αυτή η «φρεσκαδούρα» λαϊκισμού θα είναι ανανέωση ή ανακύκλωση.
