Στο ίδιο ξενοδοχείο που ο Πούτιν πριν από 18 χρόνια είχε περιγράψει το δικό του αφήγημα περί «ζωτικού χώρου», ακριβώς με τον ίδιο κυνισμό που τον πέταξε στα μούτρα των ευρωπαίων συμμάχων του ο Τραμπ, αποτυπώθηκε η γεωστρατιγική μετάλλαξη με την υπογραφή του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ. Και στην ίδια πόλη, στο Μόναχο, απ’ όπου το 1938 οι ισχυροί τότε της Ευρώπης παρέδωσαν στον Χίτλερ τα κλειδιά του φρενοκομείου, μετά την ομιλία του Βανς διαφαίνεται το τέλος της μεταπολεμικής περιόδου που σφράγισε ο φιλελεύθερος συνταγματισμός. Το μόνο που απομένει από αυτή τη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ειρήνη και την Ασφάλεια είναι ποιος θα παίξει το ρόλο του Τσάμπερλέϊν και εάν θα βρεθεί Τσόρτσιλ να σώσει το γόητρο και να υπερασπιστεί τις αξίες της Ευρώπης απέναντι στην ανίερη συμμαχία του αυταρχικού λαϊκιστή Προέδρου των ΗΠΑ και του Ρώσου δικτάτορα.
Πέρασαν 87 χρόνια από εκείνη τη διάσκεψη «κατευνασμού» που είχε ως αποτέλεσμα εκατομμύρια νεκρούς, αλλά φαίνεται ότι η Ευρώπη δεν διδάχθηκε τίποτα από την ιστορία γιατί οι ηγέτες της όταν έπρεπε να πάρουν κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον των λαών της έκαναν… κοπάνα από τη τάξη. Έτσι ήταν μοιραίο ότι κάποτε οι παρατεταμένες… διακοπές της τουριστικής περιόδου θα τέλειωναν με ένα τηλεφώνημα και στη συνέχεια με της δια ζώσης επεξηγήσεις της τηλεφωνικής συνομιλίας που είχαν ο «Σερίφης» με τον «Τσάρο» του Αντιπροέδρου Βανς.
Ο Σερίφης (κατά δήλωση του Βανς)- Πρόεδρος έβγαλε το κολτ από τη ζώνη του την ώρα που οι Ευρωπαίοι ηγέτες… άπλωναν μπουγάδα. Και οι αντιδράσεις για όσα είπε ο Βανς, και προηγουμένως ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Χέγκεσθ, ήταν υπό αυτή την έννοια αναμενόμενες για πολιτικούς που είχαν συνηθίσει να διαχειρίζονται τα προβλήματα με τη λογική του «κατευνασμού». Ο εχθρός σας, είπε στο Μόναχο ο «μικρός σερίφης», «δεν είναι η Ρωσία και η Κίνα» αλλά «προέρχεται από μέσα»! Προφανώς άλλο ήθελε να πει, αλλά πράγματι οι εχθροί είναι εντός της Ευρώπης: Είναι οι αυταρχικοί λαϊκιστές που τα κόμματά τους χρηματοδοτούνται από όσους θέλουν να τελειώσουν το μεταπολεμικό μοντέλο δημοκρατίας που με τον πολιτισμό του έτρεφε με νεωτερικότητα τον ελεύθερο κόσμο. Αλλά γι’ αυτό δεν ευθύνεται ούτε ο Τραμπ, ούτε ο Πούτιν, ούτε ο Σι Τζινπίνγκ. Την ευθύνη έχουν αποκλειστικά όσοι υπηρέτησαν τις ευρωπαϊκές αξίες στα κορυφαία όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αποδεικνύονται κατώτεροι των περιστάσεων, καθώς και οι κυβερνήσεις των κρατών μελών που διακατέχονται από επαρχιώτικη νοοτροπία και αντίληψη.
Κάπως έτσι φθάσαμε στο σημείο η Ευρώπη να καταγγέλλεται από τον Βανς ως η «μεγαλύτερη απειλή για τη Δύση»! Και επιπλέον να κατηγορείται ότι χρησιμοποιεί σοβιετικές μεθόδους παραπληροφόρησης προκειμένου να λογοκρίνει τους πολίτες της! Το… μάθημα δημοκρατίας δεν είναι τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από την επιθυμία του Τραμπ να μετατρέψει την Ευρώπη σ’ ένα απέραντο θερμοκήπιο «τραμπιστών» αρχής γενομένης από τη Γερμανία. Εκεί που άνθησε ο εθνικοσοσιαλισμός και όπου στις 23 του μήνα το γενόσημο του, το AfD, θα αυξήσει τα ποσοστά του. Με μια δεύτερη ανάγνωση η ομιλία Βανς αποτελεί ένα προσκλητήριο προς όλα τα αντισυστημικά κόμματα και κινήματα του ακραίου λαϊκισμού. Επί της ουσίας νομιμοποιεί τα υπάρχοντα και αναζητά «αντιπροσώπους» για να εισάγουν τη… Δημοκρατία τύπου MEGA.
Αυτό, όμως, που ξεχνούν οι πρόθυμοι να εκπροσωπήσουν τον Τραμπισμό και μέσω αυτού τον Πουτινισμό στην Ευρώπη, είναι ότι από την Ουκρανία κρίνεται το μέλλον της Ευρώπης. Κι αυτό γιατί η ειρήνη δεν μπορεί να οικοδομηθεί στην ισότητα μεταξύ επιτιθέμενου και θύματος. Κάτι που οφείλουν να το συνεκτιμήσουν τα μέσα ενημέρωσης και οι πολιτικοί στην Ελλάδα που διαγκωνίζονται ποιοι θα εκπροσωπήσουν τον Τραμπ, μια και αυτό που γίνεται στην Ουκρανία κάλλιστα θα μπορούσε να γίνει για τη Κύπρο μετά από ένα τηλεφώνημα του Τραμπ στον Ερντογάν.
Είναι σαφές πλέον ότι οδεύουμε στην παράδοση της Ουκρανίας με πρόσχημα την ειρήνη με αντάλλαγμα την παραίτηση τον Ουκρανών από το αίτημα της ένταξης στο ΝΑΤΟ, την εκμετάλλευση των «σπάνιων γαιών», και την κυριαρχία των εδαφών που έχουν ήδη καταληφθεί από τη Ρωσία. Αλλά η Ευρώπη θα εκτεθεί σε σοβαρή απειλή εάν η Ρωσία λάβει προνομιακή μεταχείριση ή παγιώσει τα κέρδη που έχει κάνει μέσω των όπλων.
Γνωρίζουμε ότι ο σεβασμός στο διεθνές δίκαιο είναι ουτοπία, αλλά το να τον απορρίψεις ως «μη ρεαλιστικό» σημαίνει να αποκηρύξεις την ανωτερότητα της δημοκρατίας ως εγγύηση ειρηνικής συνύπαρξης. Υπό αυτή την έννοια, το «σνομπάρισμα» του Ζελένσκι, που περιορίζεται στον ρόλο κομπάρσου, δεν είναι μια κακή εξέλιξη για την Ευρώπη. Από ηθικής πλευράς είναι πολύ κοντά στην ατιμία για να θυμηθούμε τα λόγια του Τσόρτσιλ μετά την Διάσκεψη του Μονάχου το 1938.
Ένα συμπέρασμα είναι, γιατί ήταν πριν, ότι η Ευρώπη θα πρέπει να σταματήσει να εξαρτάται από Σύμφωνα Σταθερότητας που στην ουσία την αποσταθεροποιούν και να κοιτάξει πως θα αποκτήσει ενιαία αμυντική θωράκιση και κοινή εξωτερική πολιτική.
Είναι καιρός να αναλάβει την ευθύνη, γιατί ο Τραμπ και ο Πούτιν έχουν εντοπίσει το αδύνατο σημείο της δυτικής κοινής γνώμης στην αλλεργία στις θυσίες. Και ξέρει ότι όσο σταματήσουν οι μάχες, μπορεί να έχουν την τάση να συμβιβαστούν με μια άτιμη ειρήνη.
