Αν υπάρχει ένας πολιτικός στην ιστορία της Κύπρου που επάξια φέρει τον τίτλο του εκφραστή του πολιτικού ρεαλισμού, αυτός είναι ο Γλαύκος Κληρίδης. Στην ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών) ο ρόλος του νεαρού Γλαύκου Κληρίδη είναι διττός: Με το ψευδώνυμο «Υπερείδης» συμμετέχει ενεργά στον απελευθερωτικό αγώνα και με την ιδιότητα του δικηγόρου υπερασπίζεται αγωνιστές που συλλαμβάνονται από τους Άγγλους. Κορυφαία στιγμή η υπεράσπιση του αγωνιστή Μιχάλη Καραολή όταν με απαράμιλλο δυναμισμό αντιμετώπισε τον δημόσιο κατήγορο του καθεστώτος Ραούφ Ντενκτάς, μετέπειτα επικεφαλής της τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Μετά από πολλά χρόνια (1972-1973) θα ξανασυναντηθούν – αυτή τη φορά όχι στην αίθουσα του δικαστηρίου– διαπραγματευόμενος εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας ένα πλαίσιο συμφωνίας με την τουρκοκυπριακή κοινότητα για το σύνταγμα. Το πλαίσιο προέβλεπε μειωμένη συμμετοχή τους στην εκτελεστική και νομοθετική εξουσία αλλά και στη δημόσια υπηρεσία και την αστυνομία, κατάργηση των χωριστών πλειοψηφιών και του βέτο του αντιπροέδρου και ενοποίηση της δικαστικής εξουσίας.
Σε αντάλλαγμα, η τουρκική κοινότητα θα απολάμβανε αυτονομία σε επίπεδο τοπικής κυβέρνησης. Η πρόταση δυστυχώς –κι αυτό φάνηκε σε όσα ακολούθησαν– δεν βρήκε σύμφωνο τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Την ίδια στιγμή, η Τουρκία καραδοκούσε για να υλοποιήσει τα διχοτομικά της σχέδια.
Στις 15 Ιουλίου 1974 η χούντα των Αθηνών, που είχε εν τω μεταξύ περάσει στα χέρια του ταξιάρχου Δημήτριου Ιωαννίδη, επιχείρησε την πραξικοπηματική ανατροπή του Μακαρίου. Η Τουρκία είχε πλέον την τέλεια αφορμή για την εισβολή. Μετά το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου και την τουρκική εισβολή που ακολούθησε, ο Γλαύκος Κληρίδης ανέλαβε προσωρινά την προεδρία της Δημοκρατίας υπό την ιδιότητά του ως προέδρου της Βουλής, έως τις 7 Δεκεμβρίου 1974, οπότε επέστρεψε στην Κύπρο ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, αρχιεπίσκοπος Μακάριος.
Τότε επανήλθε στα καθήκοντά του και παράλληλα ανέλαβε εκπρόσωπος των Ελληνοκυπρίων στις διακοινοτικές συνομιλίες. Παρέμεινε στη θέση αυτή έως τις Συνομιλίες της Βιέννης (Φεβρουάριος του 1978), οπότε παραιτήθηκε επειδή κατηγορήθηκε ότι υπερέβη τις οδηγίες που του είχαν δοθεί. Προηγουμένως, στις 4 Ιουλίου του 1976, είχε ιδρύσει τον Δημοκρατικό Συναγερμό, τη μεγάλη κεντροδεξιά παράταξη της Κύπρου που με το κομμουνιστικό ΑΚΕΛ αποτελούν τις ισχυρότερες πολιτικές δυνάμεις στο νησί.
Στην προεδρία της Δημοκρατίας
Τον Φεβρουάριο του 1988 διεκδίκησε για πρώτη φορά την προεδρία της Δημοκρατίας, αλλά ηττήθηκε από τον ανεξάρτητο υποστηριζόμενο από το ΑΚΕΛ και το σοσιαλιστικό ΕΔΕΚ Γιώργο Βασιλείου. Πέντε χρόνια αργότερα (14 Φεβρουαρίου 1993) επικράτησε του Γιώργου Βασιλείου και ανέλαβε την προεδρία της Δημοκρατίας. Επανεξελέγη στις 15 Φεβρουαρίου 1998 με αντίπαλο τον Γιώργο Ιακώβου (ΔΗΚΟ-ΑΚΕΛ).
Μείζον επίτευγμα της προεδρίας του ήταν η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς προηγούμενη λύση του Κυπριακού. Στις εκλογές του Φεβρουαρίου του 2003 διεκδίκησε και τρίτη προεδρική θητεία, αλλά ηττήθηκε από τον Τάσσο Παπαδόπουλο και αποχώρησε από την ενεργό πολιτική σκηνή. Στο δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου του 2004 τάχθηκε υπέρ του σχεδίου Ανάν για τη λύση του Κυπριακού.
Ο Γλαύκος Κληρίδης έβλεπε μπροστά και σήμερα επιβεβαιώνεται πόσο δίκιο είχε υιοθετώντας τη λύση Δικοινοτικής Διζωνικής Ομοσπονδίας. Σε δηλώσεις του την 1η Απριλίου 1975 είχε πει: «Είναι προτιμοτέρα η λύσις της διζωνικής με ισχυρές διεθνείς εγγυήσεις παρά η πολυπεριφερειακή με τας παλαιάς εγγυήσεις. Στην περίπτωση της διζωνικής θα ήταν πολύ πιθανή η επιστροφή 130.000-140.000 προσφύγων στα σπίτια τους».
Ο Γλαύκος Κληρίδης μέσα από την πολιτική της αποδοχής της διζωνικής τίποτε από τα ανωτέρω δεν μπόρεσε να επιτύχει. Και όταν είδε ότι αλλάζουν οι συνθήκες και οι καταστάσεις, σε σύμπλευση με την κυβέρνηση Παπανδρέου (με Αρσένη στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας), δεν δίστασε ν’ ακολουθήσει διαφορετική πολιτική. Πιο διεκδικητική, πιο αντιστασιακή και πέτυχε δύο πολύ σπουδαία πράγματα: το δόγμα του ενιαίου αμυντικού χώρου Ελλάδας-Κύπρου, που αποτέλεσε τη βάση για τη θωράκιση της Κύπρου και την ένταξή της στην ΕΕ.
Το μεγάλο επίτευγμα του Γλαύκου Κληρίδη ήταν ότι κατόρθωσε να ξεπεράσει το εμπόδιο της αποδοχής μιας λύσης που θα κατέστρεφε την Κύπρο, λύση όμως που θα αποτελούσε προϋπόθεση για την ένταξη στην ΕΕ.
