Η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ ενδέχεται να δώσει νέα ώθηση στις δυνάμεις της ριζοσπαστικής –εναλλακτικής– alt-right Δεξιάς στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο, αλλά και να ενισχύσει μεμονωμένες εστίες βίας και αγριότητας μέσα στις κοινωνίες.
Στην Ελλάδα η κοινοβουλευτική... ψεκασμένη Ακροδεξιά, παρά τις κατά καιρούς αναλαμπές, βρίσκεται σε αποδρομή. Και όπως όλα δείχνουν, τα... απομεινάρια της Χρυσής Αυγής, με «πρωταγωνιστή» τον Ηλία Κασιδιάρη, σχεδιάζουν rebranding. Την αποφυλάκιση του Ηλία Κασιδιάρη εισηγείται προς το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Λαμίας η εισαγγελέας Εφετών. Ο Ηλίας Κασιδιάρης παραμένει ενεργός και φιλοδοξεί να ηγηθεί ενός νέου κόμματος όταν αποφυλακιστεί, με κύρια χαρακτηριστικά τον σκληρό, νεοναζιστικό και μιλιταριστικό εθνικισμό, και στόχο να πυροδοτήσει και να εκφράσει τη δυσαρέσκεια και την οργή της κοινωνίας. Με πιο συντηρητικό εθνικιστικό προφίλ, ο γνωστός επιχειρηματίας Πρόδρομος Εμφιετζόγλου δημιούργησε το κόμμα «Πατριώτες», που συμμετείχε στις τελευταίες ευρωεκλογές, και μάλιστα ένας από τους υποψηφίους του υποστηρίζεται από τον Κασιδιάρη, ο οποίος ζητά για τέταρτη φορά να αποφυλακιστεί με όρους, ενώ για πρώτη φορά υπάρχει θετική εισαγγελική εισήγηση.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η εισαγγελική λειτουργός προτείνει την αποφυλάκιση Κασιδιάρη, ο οποίος έχει καταδικαστεί σε πρώτο βαθμό, και την επιβολή του περιοριστικού όρου απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα και της εμφάνισης σε αστυνομικό τμήμα. Κατά την εισαγγελέα, ο Ηλίας Κασιδιάρης πληροί τα κριτήρια για την άμεση αποφυλάκισή του, καθώς έχει ήδη εκτίσει το απαιτούμενο χρονικό διάστημα της ποινής του χωρίς να έχει διαπράξει πειθαρχικό παράπτωμα. Τον τελικό λόγο, πάντως, έχει το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο.
Το 2023 η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου, με 4,44%, εξέλεξε 16 βουλευτές. Ο Βελόπουλος έγινε γνωστός κατά τη δεκαετία του 1990 από τις εκπομπές του σε περιφερειακά κανάλια, όπου υποστήριζε σκληρές εθνικιστικές θέσεις για το Μακεδονικό και τα ελληνοτουρκικά, διανθισμένες με ανορθολογικές και συνωμοσιολογικές θεωρίες. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας πρωτοστατούσε στην καταγγελία της χρήσης μασκών και εμβολίων. Το Δημοκρατικό Πατριωτικό Λαϊκό Κίνημα Νίκη ιδρύθηκε το 2019 από τον θεολόγο εκπαιδευτικό Δημήτρη Νατσιό και εξέλεξε 10 βουλευτές τον Ιούνιο 2023, με ποσοστό 3,70%. Υποστηρίζεται από ορθόδοξες χριστιανικές οργανώσεις και μοναχούς του Αγίου Ορους, εκφράζει βαθιά θρησκευόμενες, υπερσυντηρητικές, ξενοφοβικές και εθνικιστικές θέσεις και συμμετείχε ενεργά στο αντιεμβολιαστικό κίνημα.
Οι Σπαρτιάτες έχουν σκληρά εθνικιστικό, αντιδημοκρατικό και μιλιταριστικό στίγμα. Το κόμμα ιδρύθηκε από τον Βασίλη Στίγκα το 2017, αλλά μπήκε στη Βουλή στις εκλογές του Ιουνίου του 2023, με ποσοστό 4,68% (12 έδρες), μετά την ανοιχτή στήριξη από τον φυλακισμένο Ηλία Κασιδιάρη. Στην πορεία, όμως, ο Βασίλης Στίγκας ήρθε σε σύγκρουση με τους βουλευτές του που καθοδηγούνταν από τον Κασιδιάρη. Η εισαγγελία ξεκίνησε έρευνα για εξαπάτηση του εκλογικού σώματος και ο Αρειος Πάγος απέκλεισε το κόμμα των Σπαρτιατών από την Ευρωβουλή και τη Βουλή. Εκτός Βουλής βρέθηκαν οι Στίγκας, Δημητριάδης και Ζερβέας, καθώς το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο έκρινε πως υπήρξε εξαπάτηση εκλογέων γιατί υποκρυπτόμενος αρχηγός των Σπαρτιατών ήταν ο Κασιδιάρης.
Το Μεταναστευτικό
Η μετανάστευση είναι το κεντρικό θέμα της ακροδεξιάς ατζέντας εδώ και τρεις δεκαετίες. Οι μετανάστες συνδέονται με την εγκληματικότητα, δεν συσχετίζονται με θετική συμβολή στην εθνική οικονομία και... απειλούν τον ελληνικό πολιτισμό.
Στη χώρα μας, η άνοδος της Ακρας Δεξιάς μετά το 1990 συνδέθηκε με δύο διαφορετικές αλλά συγκλίνουσες εξελίξεις: το μεταναστευτικό ζήτημα, όπως στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά και τον εθνικισμό σε σχέση με τα λεγόμενα «εθνικά θέματα». Η απότομη άνοδος των ποσοστών της Χρυσής Αυγής μετά το 2010 σχετίζεται σαφώς και με τις πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές της περιόδου. Ο φόβος και η ανασφάλεια απέναντι στις αλλαγές που σημειώθηκαν στο διεθνές περιβάλλον, η Νέα Τάξη Πραγμάτων, η παγκοσμιοποίηση, τα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα, τα οικονομικά σκάνδαλα που στιγμάτισαν τα μεγάλα κόμματα, αλλά κυρίως το τραύμα και οι... επιμολύνσεις της οικονομικής κρίσης, δημιούργησαν ρήξεις και ανέτρεψαν τους παλιούς κομματικούς συσχετισμούς.
Η ελληνική Ακροδεξιά, με τις ρίζες της στον μεσοπολεμικό φασισμό, Εθνική Ενωσις Ελλάς, στο καθεστώς Μεταξά, στη μετεμφυλιακή εθνικοφροσύνη και στην επταετή δικτατορία του 1967-74, κατάφερε να βγει από την… απομόνωση που της είχε επιβληθεί από τη δημοκρατική Μεταπολίτευση και την περίοδο της σοσιαλιστικής-πασοκικής ευφορίας. Με αιχμή την εθνικιστική έξαρση του Μακεδονικού, άτομα του ακροδεξιού και εθνικιστικού χώρου άρχισαν δειλά δειλά να αποκτούν βήμα και επιρροή. Η κρίση του Μακεδονικού υπήρξε η αφορμή για τη διοργάνωση μαζικών εθνικιστικών κινητοποιήσεων, αλλά και για την εμφάνιση στην κεντρική πολιτική σκηνή της εξτρεμιστικής, νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής, με τα συλλαλητήρια του 1992-93. Μακεδονικό, Ιμια, Οτσαλάν, δημοψήφισμα στην Κύπρο καλλιέργησαν πρόσφορο έδαφος για την όξυνση της ξενοφοβίας απέναντι στους μετανάστες, ενώ το ζήτημα των ταυτοτήτων, με μπροστάρη τον τότε αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, έστησε το κατάλληλο σκηνικό για την επικράτηση μιας εμπρηστικής εθνικιστικής ρητορικής στον δημόσιο λόγο και στα ΜΜΕ.
Δημιουργείται ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός (ΛΑΟΣ) από τον Γιώργο Καρατζαφέρη, μετεξελίσσεται η Χρυσή Αυγή σε πολιτικό κόμμα και εμφανίζεται μία συστάδα μικρότερων κομμάτων της Ακρας Δεξιάς που μοιράζονταν τις ψήφους του ακροδεξιού χώρου έως τα τέλη της δεκαετίας του 2000. Η οικονομική κρίση του 2010 προκαλεί νέες πολιτικές αναδιατάξεις. Η συμμετοχή του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση Παπαδήμου το 2011-12, η εκλογική άνοδος της Χρυσής Αυγής από το 2012 έως τη δίωξη και την καταδίκη των ηγετικών στελεχών της, καθώς και η συγκυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2015-2019 με το εθνικο-λαϊκιστικό κόμμα των ΑΝΕΛ του Πάνου Καμμένου, συνέβαλαν στη δημιουργία μιας δεξαμενής συνειδητών ακροδεξιών ψηφοφόρων που δύσκολα επαναπατρίζονται στα mainstream κόμματα.