Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας,Νίκος Δένδιας, κήρυξε σήμερα, Πέμπτη 22 Μαΐου 2025, την έναρξη των εργασιών του Διεθνούς Συνεδρίου Χειρισμού Κρίσεων «ΑΘΗΝΑ– 25», με θέμα «Ένοπλες Συρράξεις και Διαχείριση Κρίσεων την Εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης», το οποίο διοργανώνει, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, το ΓΕΕΘΑ σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας & Διεθνών Σχέσεων (ΓΔΠΕΑΔΣ), στο αμφιθέατρο της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων (ΣΣΕ).
Στο συνέδριο παρευρέθησαν ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Δημήτριος Χούπης, Πρέσβεις ξένων χωρών στην Ελλάδα, ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Γεώργιος Κωστίδης, ο Υποναύαρχος Σπυρίδων Τσιαφούτης ΠΝ ως εκπρόσωπος του Αρχηγού ΓΕΝ, ο Υποπτέραρχος (ι) Γεώργιος Χριστοδούλου ως εκπρόσωπος του Αρχηγού ΓΕΑ, ο Αρχηγός του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής Αντιναύαρχος Λ.Σ. Τρύφων Κοντιζάς, ο Γενικός Γραμματέας Εθνικής Ασφάλειας Θάνος Ντόκος, ο Γενικός Διευθυντής ΓΔΠΕΑΔΣ Πρέσβυς ε.τ. Μιχαήλ Σπινέλλης, εκπρόσωπος του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, Ανώτατοι Αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων, Ακόλουθοι Άμυνας, Ακαδημαϊκοί και μέλη του στρατιωτικού προσωπικού.
Ο κ. Δένδιας στον χαιρετισμό που απηύθυνε, επισήμανε:
«Είναι ιδιαίτερη τιμή για εμένα να σας καλωσορίζω στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, για να συμμετάσχετε στο διήμερο διεθνές Συνέδριο «ΑΘΗΝΑ 2025», με τίτλο «Ένοπλες Συρράξεις και Διαχείριση Κρίσεων στην Εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης».
Καθώς η ταχεία εξέλιξη των τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης συνεχίζει να διαμορφώνει το παγκόσμιο περιβάλλον ασφαλείας, είναι επιτακτική η ανάγκη εμπλοκής όλων των ενδιαφερόμενων φορέων σε έναν εποικοδομητικό διάλογο, προσανατολισμένο στο μέλλον.
Μαζί πρέπει να αντιμετωπίσουμε όχι μόνο τις σύνθετες προκλήσεις και τις ηθικές διαστάσεις που προκύπτουν από την ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στον τομέα της Άμυνας, αλλά και να εξερευνήσουμε τις μετασχηματιστικές ευκαιρίες που παρουσιάζει – από τα στρατηγικά πλεονεκτήματα και την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα, έως την αυξημένη προστασία πολιτών κατά τις ένοπλες συρράξεις.
Το Διεθνές Συνέδριο Χειρισμού Κρίσεων «Αθηνά» αποτελεί μια συνάντηση ανταλλαγής απόψεων αφιερωμένη σε ένα επίκαιρο και πολύ επίπεδο θέμα που όμως, βεβαίως, απασχολεί τις Ένοπλες μας Δυνάμεις. Τη σύγκλιση της Τεχνητής Νοημοσύνης με τον χειρισμό κρίσεων και με τη διεξαγωγή επιχειρήσεων επί του πεδίου.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη καθίσταται σταδιακά κομβικός παράγοντας του αμυντικού σχεδιασμού και εδώ στην Πατρίδα μας.
Διαμορφώνει όχι απλώς μια τεχνολογική πραγματικότητα, αλλά και την αρχιτεκτονική της διεθνούς ασφάλειας.
Οι αμυντικές πολιτικές δεν υλοποιούνται αν δεν εξασφαλιστεί η επάρκεια αλγοριθμικών συστημάτων και ερμηνευτικών εργαλείων, η ικανότητα επεξεργασίας Big Data και η αυτοματοποιημένη εκτίμηση ρίσκου.
Η ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στον στρατιωτικό τομέα έχει επηρεάσει και τους τρόπους και τα μέσα που διεξάγονται οι επιχειρήσεις.
Οι στρατιωτικές εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης έχουν προσφέρει σημαντικότατα, για να μην πω απολύτως καθοριστικά πλεονεκτήματα στις επιχειρήσεις:
Ταχύτερη λήψη αποφάσεων, λόγω ταχύτατης λειτουργίας του Command and Control (Συστήματος Διοίκησης και Ελέγχου).
Επίτευξη μεγαλύτερης ακρίβειας για την προσβολή στόχων, μείωση παράπλευρων απωλειών.
Ανίχνευση, διακρίβωση, αξιολόγηση, ιεράρχηση των απειλών.
Καλύτερη επίγνωση της επιχειρησιακής κατάστασης σε πραγματικό χρόνο.
Υποστήριξη της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Ενίσχυση των ανθρώπινων δυνατοτήτων στις σύνθετες συνθήκες.
Αποτελεσματική επεξεργασία του τεράστιου όγκου δεδομένων σε ελάχιστο χρόνο, καθώς βεβαίως και την εκπαίδευση του προσωπικού στις σύγχρονες πλατφόρμες μέσα από την παραγωγή ρεαλιστικών πολύπλοκων σεναρίων, τα οποία αναπροσαρμόζονται αυτόματα, ανάλογα με την απόφαση ενέργειας των εκπαιδευομένων και την εξαγωγή αναλύσεων, συμπερασμάτων και των αξιολογήσεών τους.
Ωστόσο, όλα αυτά φαίνονται θετικά αλλά δεν μπορεί να αγνοήσουμε το γεγονός ότι η τεχνολογική πρόοδος συνδυάζεται με μια σειρά από σύνθετες και πολυδιάστατες νομικές, ηθικές, τεχνολογικές και πολιτικές προκλήσεις, οι οποίες επίσης απαιτούν μια βαθιά ανάλυση και μια βαθιά αξιολόγηση.
Η ανεξέλεγκτη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί εξίσου να υπονομεύσει την ειρήνη, την ασφάλεια, τη σταθερότητα και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι τεχνολογικές δυνατότητες διαδίδονται με τεράστια ταχύτητα – αυτό το ξέρετε όλοι. Αυξάνεται λοιπόν και η δυνατότητα χρήσης τους, και ο κίνδυνος χρήσης τους, από μη κρατικούς δρώντες, ακόμα και τρομοκρατικές οργανώσεις, αλλά και από χώρες, κρατικούς φορείς, οι οποίες επαγγέλλονται τον αναθεωρητισμό και αγνοούν, για να μην πω παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο για να εξυπηρετήσουν τις δικές τους γεωπολιτικές επιδιώξεις. Υπονομεύουν έτσι την περιφερειακή και τη διεθνή σταθερότητα και ασφάλεια.
Ιδιαίτερη ανησυχία, προβληματισμό, προκαλεί η ανάπτυξη στρατιωτικών συστημάτων με δυνατότητες Μηχανικής Μάθησης.
Τα συστήματα αυτά ενδέχεται να λειτουργούν ως «μαύρα κουτιά» - για να χρησιμοποιήσω μια οικεία έκφραση - με μη διαφανείς, εξελισσόμενους, και νομίζω στην ευρεία γειτονία, ακατανόητους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων.
Επίσης, η ενδεχόμενη χρήση παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (Generative AI) στο στρατιωτικό εξοπλισμό προσθέτει ένα ακόμα επίπεδο πολυπλοκότητας, για να μην πω αβεβαιότητας.
Και αυτό γιατί αυτά τα συστήματα θα μπορούν ίσως να δημιουργούν αυτόνομα παράγοντας νέες λύσεις και αναλύοντας μόνα τους και αυτό διδασκόμενα από νέα δεδομένα.
Έτσι θα επιτυγχάνουν να προσαρμόζονται στις ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες, χωρίς όμως την ανθρώπινη επίβλεψη.
Πρόκειται για εκπληκτικές δυνατότητες που όμως απαιτούν ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο και ένα στενό και αυστηρό έλεγχο.
Τίθεται μπροστά μας καθαρά ένα θεμελιώδες ερώτημα: Κατά πόσον είναι τεχνικά εφικτό ένας αλγόριθμος Τεχνητής Νοημοσύνης, έστω και ο πιο εξελιγμένος, να ενσωματώσει πολύπλοκες νομικές και αξιακές έννοιες του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, όπως είναι οι αρχές της διάκρισης και της αναλογικότητας.
Και να εφαρμόσει αυτές τις απολύτως σημαντικές αρχές σε ένα εξελισσόμενο ταχύτατα επιχειρησιακό περιβάλλον.
Ο σχεδιασμός πρέπει να εξασφαλίζει ότι κάθε χρήση νέας τεχνολογίας θα διέπεται από ένα σαφές θεσμικό πλαίσιο.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν καλείται να υποκαταστήσει ή να αντικαταστήσει τον ανθρώπινο παράγοντα, καλείται να τον ενισχύσει και να τον διευκολύνει.
Δεν μπορούμε λοιπόν να αγνοήσουμε τον αυξανόμενο κίνδυνο της πλήρους αυτοματοποίησης στις αποφάσεις ζωής και θανάτου.
Υπάρχει ένα νομίζω γνωστό πια περιστατικό Σοβιετικού αξιωματικού, του Stanislav Petrov, ο οποίος το 1983 αντιλήφθηκε έγκαιρα μια λανθασμένη προειδοποίηση πυραυλικής επίθεσης από τις ΗΠΑ τότε προς την, επίσης τότε, Σοβιετική Ένωση.
Η αντίδρασή του, η αγνόηση των δεδομένων από την πλευρά του, νομίζω ότι διέσωσε την ανθρωπότητα, αλλά θα μας θυμίζει πάντα πόσο κοντά μπορεί να βρεθούμε στον όλεθρο.
Όσοι από εσάς παρεμπιπτόντως δεν έχετε διαθέσει μιάμιση ώρα από τη ζωή σας για να δείτε την ταινία Dr. Strangelove με τον Πίτερ Σέλερς, θα σας έλεγα να το κάνετε. Πέρα από το ότι θα γελάσετε πάρα πολύ, είναι μια εξαιρετική ταινία περίπου 50 χρόνων, μισού αιώνα πίσω γυρισμένη η οποία μας δίνει τη δυνατότητα της αντίληψης ενός καυστικού περιβάλλοντος ολέθρου που δημιουργείται από την υποταγή σε δεδομένα χωρίς τον ανθρώπινο παράγοντα ως τελικό κριτήριο.
Για τον λόγο αυτό, είναι απολύτως απαραίτητο να θεσπιστούν σαφή επιχειρησιακά όρια και σαφείς νομικοί περιορισμοί, να διασφαλίσουμε ότι ο άνθρωπος θα παραμένει πάντοτε στο επίκεντρο της λήψης κρίσιμων αποφάσεων, ιδιαίτερα όταν ασκείται θανατηφόρα βία.
Όσο και αν υφίσταται εξοικείωση με την άσκηση θανατηφόρας βίας, αυτή παραμένει ένα μετέωρο ηθικό άλμα για την ανθρωπότητα και ιδίως - επιτρέψτε μου να πω - για τη Χριστιανική Ανθρωπότητα.
Η αποδοχή της άσκησης θανατηφόρας βίας προϋποθέτει συνυπολογισμό και στάθμιση σειράς ηθικών παραμέτρων που δεν μπορούν να απομονωθούν από την ανθρώπινη συνείδηση και την εξατομικευμένη κρίση.
Ο άνθρωπος που αποφασίζει να στερήσει τη ζωή του συνανθρώπου του, πρέπει να μπορεί να απολογηθεί πειστικά για αυτή του την απόφαση στον Δημιουργό του.
Οφείλουμε, ως καταληκτική παρατήρηση, να παραμείνουμε κοινωνία ανθρώπων.
Με αυτές τις σκέψεις, εύχομαι σε όλες και όλους μια παραγωγική, εποικοδομητική συζήτηση. Είμαι σίγουρος γι’ αυτό, για να μπορέσουμε να διαμορφώσουμε μια κοινή, υπεύθυνη στάση απέναντι σε ραγδαίες εξελίξεις.
Ελπίζω, τα συμπεράσματα της συνάντησης αυτής να μας βοηθήσουν στο να καταλήξουμε πώς μπορούμε να πορευτούμε από εδώ και πέρα.
Εύχομαι, καλή επιτυχία και θα ήθελα κύριε Πρέσβη, κύριε Σπινέλλη, να σας συγχαρώ εσάς και τους συνεργάτες σας για την εκδήλωση αυτή
