«Πότε θα πάψει ο κ. Τσίπρας να ενδύεται ωφέλιμα ψεύδη και προκλητικές αναλήθειες για να σκηνοθετεί ανυπόστατα επιχειρήματα και να κρύβει τις ευθύνες του;» αναρωτιέται στην εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του στο «tomanifesto» ο Νίκος Κωνσταντόπουλος. Ο πρώην πρόεδρος του Συνασπισμού και κορυφαίος νομικός αναφέρεται στις «πρακτικές της νομενκλατούρας του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ», που συχνά, όπως σημειώνει, «δεν αναγνωρίζει κανείς πολλές από καταξιωμένες ιστορικώς αρετές και αξίες».
Στη Βίκυ Πολύζου
Κύριε Κωνσταντόπουλε, έχετε διατελέσει πρόεδρος του Συνασπισμού. Συμφωνείτε με όσους λένε ότι ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αριστερό κόμμα;
Στην Αριστερά πάντα υπήρχε διάσταση μεταξύ μελών, στελεχών και φίλων, που με αγωνιστική ανιδιοτέλεια και συνειδησιακή εγρήγορση θυσιάζονταν για το κοινό καλό και τη νομενκλατούρα του κόμματος που εκδήλωνε και εφάρμοζε τη δική της εξουσιαστική και ιδιοτελή συμπεριφορά. Στις πρακτικές της νομενκλατούρας του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ πολλές φορές δεν αναγνωρίζει κανείς πολλές από τις καταξιωμένες ιστορικώς αρετές και αξίες…
Επειτα από επτά χρόνια έχετε αντιληφθεί πώς το «ΟΧΙ» του ελληνικού λαού στο δημοψήφισμα έγινε «ΝΑΙ» από τον πρώην πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα;
Εγώ, δυστυχώς από την πρώτη στιγμή, είδα αυτόν τον πολιτικό αμοραλισμό και ένιωσα να κακοποιούνται πολλά από τα υπαρξιακά και κοινωνικά δεδομένα μου. Το κρίσιμο ερώτημα είναι το πότε θα πάψει ο κ. Τσίπρας να ενδύεται ωφέλιμα ψεύδη και προκλητικές αναλήθειες, για να σκηνοθετεί ανυπόστατα επιχειρήματα και να κρύβει τις ευθύνες του.
Γράψατε πρόσφατα ένα άρθρο και στην ίδια εφημερίδα υπήρχε εκείνη την ημέρα και συνέντευξη του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Πώς κρίνετε την επανεμφάνιση του Γερμανού που ήθελε την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ενωση;
Οι Ευρωπαίοι εταίροι, οι λεγόμενοι κατ’ ευφημισμόν «θεσμοί», οι δανειστές που ασκούσαν κηδεμονία, μας αντιμετώπισαν εκμεταλλευτικά και εκβιαστικά. Μας επέβαλαν εξοντωτική μεταχείριση, εν γνώσει τους, ότι οι υπολογισμοί τους ήταν λανθασμένοι, αδιαφορώντας για την κοινωνική συνοχή και ύπαρξη της Ελλάδας, αρκεί να ωφελήσουν τις τραπεζικές και χρηματοοικονομικές δικές τους προτεραιότητες. Σήμερα, από τον Σόιμπλε μέχρι τη Λαγκάρντ, από τη Μέρκελ μέχρι τον Τόμσεν, παραδέχονται ότι ηθελημένα εφάρμοσαν εις βάρος της Ελλάδας λανθασμένες πολιτικές με δραματικές επιπτώσεις. Και τότε και σήμερα ο Σόιμπλε και οι λοιποί των ευρωπαϊκών και διεθνών νομισματικών μηχανισμών συμπεριφέρονται με κυνισμό και υποκρισία. Με τη νοοτροπία ότι απευθύνονται σε κρυπτοαποικία που διαφεντεύουν.
Πως βλέπετε να πηγαίνουν τα πράγματα στην οικονομία;
Παρακολουθεί κανείς την ειδησεογραφία και νιώθει κάθε μέρα να βιώνει πολλές ήττες και πολλές εποποιΐες. Αν ο πολίτης πάρει τοις μετρητοίς όσα λέει η κυβέρνηση για την αντιπολίτευση και όσα καταγγέλλει η αντιπολίτευση για την κυβέρνηση, τότε θα νιώσει ότι βρίσκεται σε πολιτικό κενό και αδιέξοδο. Οι συνέπειες των μνημονίων υπάρχουν και θα τις κουβαλούν οι νεότερες γενιές για δεκαετίες. Οπως υπάρχει το εξουθενωτικό χρέος, η παραγωγική αναδιάρθρωση και η κοινωνική αδικία και ανισότητα. Δεν βγήκαμε από καμιά δοκιμασία. Φορτωθήκαμε άλλες δοκιμασίες και κάθε μέρα οι πιο παλιοί παλεύουν με τα όριά τους για αξιοπρεπή διαβίωση. Τα κυβερνητικά μέτρα και οι διακηρύξεις της αντιπολίτευσης είναι παραλλαγές των γνωστών και των ιδίων. Δεν εμπνέουν, δεν στηρίζουν, δεν υλοποιούν διαφορετικούς μετασχηματισμούς κοινωνίας και οικονομίας.
Υπάρχει, κύριε Κωνσταντόπουλε, τοξικότητα στον πολιτικό διάλογο;
Υπάρχει γενικά νοσηρότητα στον δημόσιο βίο. Κι αυτή η νοσηρότητα είναι δείγμα της κακής λειτουργίας των θεσμικών και πολιτικών διαδικασιών. Αλλωστε είναι έντονο και ενοχλητικό το σύμπτωμα της κρίσης και στρέβλωσης των κομμάτων, που είναι στον πυρήνα της κρίσης του πολιτικού συστήματος. Μην ξεχνάμε ότι το επίπεδο και περιεχόμενο του πολιτικού διαλόγου είναι ένα από τα βασικά κριτήρια αξιολόγησης και καταξίωσης της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Δεν είναι μόνο τοξικός ο πολιτικός διάλογος, είναι πολλές φορές και αντιαισθητικός και θεατρικός, αλλά και εξυπνακίστικος και βλακώδης. Ενα από τα αναφαίρετα συνταγματικά δικαιώματα των πολιτών είναι να αξιώνουν υγιή δημόσιο βίο, δημιουργικές δημοκρατικές διαδικασίες και να αγωνίζονται γι’ αυτό το δικαίωμά τους αντί να χειροκροτούν διάφορες πόζες και ατάκες.
Ποιος ευθύνεται γι’ αυτό;
Είναι δείγμα έκπτωσης δημοκρατικών αξιών και κοινωνικής ευθύνης, να αλληλοϋβρίζεται και να αλληλομηδενίζεται, να συκοφαντεί και να λασπομαχεί, εντός του πολιτικού συστήματος, το πολιτικό προσωπικό, οι ηγετικές ομάδες της σημερινής πραγματικότητας. Είναι πολιτική ευθύνη μέγιστη των κομματικών και πολιτικών ηγεσιών ο ξεπεσμός του πολιτικού διαλόγου, της κοινωνικής αντιπαράθεσης και του δημοκρατικού ήθους, η υιοθέτηση πρακτικών και επιλογών αγοραίας σκοπιμότητας και αγοραίας διαφήμισης και ευτέλειας.
Πιστεύετε ότι οι πυρκαγιές αποτελούν μέρος ενός οργανωμένου σχεδίου;
Ούτε τα στοιχεία της φύσης μάς εκδικούνται, ούτε σκοτεινοί μηχανισμοί μάς καταστρέφουν. Μας αρέσει να σεναριολογούμε και να σκορπάμε γύρω μας τις αιτίες και τις συνέπειες των καταστροφών. Αυτοκαταστρεφόμαστε συλλογικά, όσο οι πολίτες συμπεριφέρονται με επιπολαιότητα και αδιαφορία, υποτάσσοντας το κοινό καλό στο ιδιωτικό συμφέρον τους. Αλλά και όσο οι κυβερνήσεις φλυαρούν και δημαγωγούν χωρίς ουσιαστική ετοιμότητα πρόληψης, πραγματική δυνατότητα εγρήγορσης και αποτελεσματικής παρέμβασης. Η κλιματική αλλαγή είναι, πια, μέρος της πραγματικής ζωής μας, που ξεπερνάει τις μέχρι σήμερα εμπειρίες με συνεχείς φυσικές καταστροφές. Γι’ αυτό και δημιουργείται η κλιματική θλίψη, μια νέα κατάσταση σε βάρος της δημόσιας ψυχικής υγείας, που ήδη απασχολεί τους ειδικούς.
Πώς κρίνετε τις παραπομπές των εμπλεκομένων στη φονική πυρκαγιά του 2018 μόνο για πλημμελήματα;
Οι καταστροφές στο Μάτι και οι 100 και πλέον θάνατοι είναι μία τραγική δοκιμασία της ελληνικής κοινωνίας, με πολλαπλές συνέπειες, διαρκείς και πρωτοφανείς. Οσο πιο ακραίες είναι οι τραγικές καταστάσεις που προκύπτουν στη ζωή των κοινωνιών, τόσο πιο αποτελεσματικές και αυστηρές, δίκαιες και ουσιαστικές, πρέπει να είναι οι θεσμικές και πολιτικές αντιδράσεις, οι δικαστικές έρευνες και ο καταλογισμός ευθυνών. Στο Μάτι έγιναν κακουργήματα, για τα οποία θα έπρεπε να ασκηθούν διώξεις. Αυτό που καταξιώνει τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών είναι το ηθικό, κοινωνικό και πολιτισμικό κριτήριο.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά στον Αρειο Πάγο για απόπειρα παγίδευσης του κινητού τηλεφώνου του. Πώς το σχολιάζετε;
Κάθε πολίτης πρέπει να υπερασπίζεται το απαραβίαστο της προσωπικής ζωής του και ιδιωτικότητας, τα προσωπικά του δεδομένα και την κοινωνική του οντότητα. Μια από τις αμαρτίες των σύγχρονων δημοκρατικών κυβερνήσεων είναι ότι, εν γνώσει όλων, δεν υπάρχει διαφάνεια και έλεγχος των μηχανισμών που παρακολουθούν, καταγράφουν και αρχειοθετούν πληροφορίες και ταξινομούν τους πολίτες. Στην Ελλάδα, σε όλη τη μεταπολίτευση, μέχρι και σήμερα, οι υπηρεσίες πληροφοριών έμειναν με αντιλήψεις παραδοσιακές, αλλά υιοθέτησαν σύγχρονα μέσα και μεθόδους, με έλλειμμα κοινοβουλευτικού και θεσμικού, δημοκρατικού και πολιτικού ελέγχου. Ο δημόσιος βίος, δυστυχώς, είναι δικτυωμένος πολλαπλώς και πάντα εποπτευόμενος από εσωτερικούς και διεθνείς ηλεκτρονικούς μηχανισμούς.
Εγινε πολλή συζήτηση για την εκδήλωση στο Προεδρικό Μέγαρο, με αφορμή την 48η επέτειο από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας…
Η επετειακή εκδήλωση στις 24 Ιουλίου για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας έχει προ πολλού μεταλλαχθεί από ιστορική επέτειος σε πολιτικοκοσμική εκδήλωση. Κατά το σύνταγμα, ο ρόλος του/της Προέδρου της Δημοκρατίας είναι να διασφαλίζει την καλή λειτουργία του πολιτεύματος. Η μη καλή λειτουργία του πολιτεύματος προκύπτει και όταν εμφανίζονται παραφθορές, εκπτώσεις και υποβαθμίσεις θεσμικών λειτουργιών, που επί χρόνια, μέχρι και σήμερα, ταλαιπωρούν την πολιτική ζωή. Ο ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας, σήμερα, δεν είναι να βγάζει λογύδρια σε επετείους, να κάνει προγραμματισμένες εμφανίσεις, με όλους τους κανόνες δημοσίων σχέσεων, και να κανοναρχεί τη δημόσια ζωή με παλαιάς κοπής καθοδηγητικές αναλύσεις. Η Ελλάδα του 2022 είναι σε κρίσιμη και παρατεταμένη περίοδο κρίσης, μια εκδήλωση της οποίας είναι οι ηγεσίες της.
