Με στόχο την ενίσχυση της προστασίας του καταναλωτή και τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου εποπτείας της αγοράς, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε την ίδρυση νέας Ανεξάρτητης Διοικητικής Αρχής, κατά τα πρότυπα της ΑΑΔΕ. Η σχετική απόφαση ελήφθη στο σημερινό υπουργικό συμβούλιο και παρουσιάστηκε από τον Υπουργό Ανάπτυξης, Τάκη Θεοδωρικάκο.
Η νέα Αρχή φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει χρόνια προβλήματα διοικητικής αλληλοεπικάλυψης και αδυναμίας ουσιαστικών ελέγχων, προσφέροντας έναν ενιαίο και αποτελεσματικό μηχανισμό παρέμβασης στην αγορά, με ισχυρό κοινωνικό και καταναλωτικό πρόσημο.
Δομική μεταρρύθμιση με πέντε βασικούς άξονες δράσης
Η λειτουργία της Αρχής θα στηρίζεται σε πέντε κύριους πυλώνες:
- Ελεγκτικός ρόλος: Έλεγχοι στην αγορά για αθέμιτες πρακτικές, παραβάσεις τιμολόγησης, ελλιπή σήμανση και φαινόμενα shrinkflation (μείωση ποσότητας προϊόντος χωρίς αντίστοιχη μείωση τιμής).
- Κυρωτικός μηχανισμός: Επιβολή προστίμων και διοικητικών κυρώσεων με ενισχυμένα ανώτατα όρια, βάσει τεκμηριωμένων καταγγελιών ή αυτεπάγγελτων ελέγχων.
- Συμφιλιωτική αποστολή: Διαμεσολάβηση μεταξύ καταναλωτών και επιχειρήσεων για εξωδικαστική επίλυση διαφορών.
- Εισηγητική λειτουργία: Προτάσεις πολιτικής προς το Υπουργείο Ανάπτυξης για την ενίσχυση της καταναλωτικής προστασίας.
- Ενισχυτικός ρόλος: Προώθηση καταναλωτικής συνείδησης, στήριξη οργανώσεων και δράσεις υπέρ ευάλωτων ομάδων.
Διοικητική δομή και στελέχωση
Η ηγεσία της Αρχής θα απαρτίζεται από:
- Έναν Διοικητή, υπεύθυνο για τη στρατηγική, λειτουργία και θεσμική εκπροσώπηση.
- Τρεις Υποδιοικητές, με επιμέρους αρμοδιότητες: Εποπτεία Αγοράς και Προστασία Καταναλωτή, Διαμεσολάβηση (Συνήγορος του Καταναλωτή), Οικονομικά και Διοικητικές Υπηρεσίες
Η στελέχωση θα γίνει μέσω μεταφοράς υπαρχόντων θέσεων, σύστασης νέων και αξιοποίησης εσωτερικής ή εξωτερικής κινητικότητας. Η επιλογή προϊσταμένων θα γίνεται μέσω τροποποιημένων διαδικασιών ΑΣΕΠ, χωρίς αποκλεισμούς υποψηφίων από άλλους φορείς.
Πηγές χρηματοδότησης
Η Αρχή θα χρηματοδοτείται από:
- Τον κρατικό προϋπολογισμό
- Ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το Consumer Programme
- Ποσοστά επί των προστίμων που επιβάλλει
- Παράβολα για καταγγελίες, όπου κριθεί αναγκαίο
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, το σύστημα αυτό διασφαλίζει την οικονομική ανεξαρτησία της Αρχής χωρίς να δημιουργεί δυσανάλογο βάρος για τους πολίτες.
Διαφάνεια, λογοδοσία και ψηφιακά εργαλεία
Η νέα Αρχή θα λειτουργεί με θεσμικές δικλείδες διαφάνειας και ελέγχου:
- Ετήσιος απολογισμός στη Βουλή των Ελλήνων
- Υποχρεωτική ανάρτηση διοικητικών πράξεων στη «Διαύγεια»
- Εσωτερικός ανεξάρτητος ελεγκτής
- Χρήση ψηφιακών μέσων για τη διαφάνεια και την ενίσχυση εμπιστοσύνης των πολιτών
Η στοχευμένη παρέμβαση στην αγορά
Η κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι η δημιουργία της νέας Ανεξάρτητης Αρχής εντάσσεται στη στρατηγική ενίσχυσης της εμπιστοσύνης του καταναλωτή, με στόχο την αποκατάσταση της ισορροπίας στις σχέσεις του με τις επιχειρήσεις, την ενίσχυση της αξιοπιστίας των ελέγχων και την επανατοποθέτηση του κράτους ως εγγυητή των κανόνων στην οικονομία.
