Η σκέψη της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρζια Μελόνι να δηλώσει ότι οι Ιταλοί ακτιβιστές που συμμετείχαν στη φιλοπαλαιστινιακή νηοπομπή του «Παγκόσμιου Στόλου Ανθεκτικότητας» (Global Sumud Flotilla, GSF), πρέπει να καλύψουν οι ίδιοι το κόστος της πτήσης επαναπατρισμού τους από το Ισραήλ, προκαλεί έντονες συζητήσεις στην Ευρώπη. Με φιλοϊσραηλινή στάση και σταθερότητα απέναντι σε κινήσεις που θεωρεί προκλητικές, η Μελόνι δείχνει ότι δεν είναι διατεθειμένη να αφήσει το ιταλικό κράτος να χρηματοδοτήσει ενέργειες ακτιβιστών που επέλεξαν να βρεθούν σε μια ζώνη έντασης με πολιτικά και στρατηγικά ρίσκα.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα σε ιταλικά και διεθνή μέσα, η Μελόνι και η κυβέρνησή της εκφράζουν την πρόθεση να μην επωμιστεί το ιταλικό δημόσιο τα έξοδα για την πτήση επιστροφής των ακτιβιστών που συνελήφθησαν στο πλαίσιο της προσπάθειάς τους να σπάσουν τον ισραηλινό ναυτικό αποκλεισμό προς τη Γάζα. Οι ακτιβιστές, ανάμεσά τους και Ιταλοί πολίτες, κρατήθηκαν από τις ισραηλινές αρχές και προβλέπεται να επιστρέψουν στην Ευρώπη. Ωστόσο, η κυβέρνηση τονίζει πως «ο επαναπατρισμός δεν μπορεί να είναι δώρο από το κράτος», καθώς επρόκειτο για ιδιωτική επιλογή συμμετοχής σε μία αποστολή με υψηλό πολιτικό φορτίο και προφανείς κινδύνους.
Η επιλογή αυτή της πρωθυπουργού ανοίγει μια νέα συζήτηση στην Ιταλία αλλά και στην Ευρώπη: πρέπει οι φορολογούμενοι να πληρώνουν για ακτιβιστικές δράσεις που θέτουν σε δοκιμασία τις διεθνείς σχέσεις μιας χώρας; Η Μελόνι φαίνεται αποφασισμένη να δώσει μια καθαρή απάντηση, στηρίζοντας παράλληλα την ισραηλινή θέση και ενισχύοντας την εικόνα της ως μιας ηγέτιδας που δεν διστάζει να αναλάβει δύσκολες, αλλά αναγκαίες, αποφάσεις.
Η στάση της Meloni απέναντι στη Flotilla
Η αποστολή Flotilla, που είχε στόχο να καταδείξει τη διαμαρτυρία για τον ισραηλινό αποκλεισμό στη Γάζα, βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής όταν πλοία που μετέφεραν ακτιβιστές από πολλές χώρες σταμάτησαν από τις ισραηλινές δυνάμεις. Ανάμεσά τους και Ιταλοί πολίτες, οι οποίοι οδηγήθηκαν σε διαδικασία απέλασης.
Η Meloni κατέστησε σαφές ότι δεν θα ήθελε να επιβραβεύσει αυτή την κίνηση με οικονομική διευκόλυνση από την πλευρά του κράτους. Με την επιλογή της αυτή, δείχνει σεβασμό στο δικαίωμα ατομικής δράσης, αλλά ταυτόχρονα επιμένει πως οι συνέπειες των επιλογών πρέπει να βαρύνουν τους ίδιους τους συμμετέχοντες.
Η λογική πίσω από την απόφαση
Η φιλοσοφία είναι απλή: αν μια ομάδα πολιτών αποφασίζει να εμπλακεί σε μια ευαίσθητη διεθνή σύγκρουση, γνωρίζοντας εκ των προτέρων τους κινδύνους, δεν μπορεί στη συνέχεια να απαιτεί από το κράτος να πληρώσει το κόστος διάσωσης ή επιστροφής τους. Με αυτόν τον τρόπο η Meloni:
- Προστατεύει τα ιταλικά δημόσια οικονομικά από άσκοπες δαπάνες.
- Στέλνει ένα σαφές μήνυμα ότι η Ιταλία σέβεται την ασφάλεια του Ισραήλ.
- Επιβεβαιώνει ότι η ατομική ευθύνη είναι αδιαπραγμάτευτη σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό κράτος.
Η ευρωπαϊκή διάσταση
Η στάση της Meloni έρχεται σε μια στιγμή που πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δείχνουν διχασμένες ως προς το πώς να διαχειριστούν τις ακτιβιστικές πρωτοβουλίες υπέρ της Γάζας. Ενώ ορισμένες φωνές εκφράζουν στήριξη στους ακτιβιστές, η Ιταλία με την πρωθυπουργό της δείχνει ότι προτιμά να σταθεί στο πλευρό ενός παραδοσιακού συμμάχου όπως το Ισραήλ, υπερασπίζοντας παράλληλα το κύρος και τη σοβαρότητα του κράτους απέναντι σε αυθόρμητες ή προκλητικές ενέργειες πολιτών.
Οι αντιδράσεις στην Ιταλία
Η δήλωση της Meloni προκάλεσε αντιδράσεις από την αντιπολίτευση και νομικούς κύκλους, που θεωρούν δύσκολο να εφαρμοστεί πρακτικά η ιδέα ότι οι ακτιβιστές θα πληρώσουν τον λογαριασμό για την πτήση τους. Ωστόσο, σε πολιτικό επίπεδο, η κίνηση της πρωθυπουργού ενισχύει την εικόνα της ως ηγέτιδας που δεν χαρίζεται και που υπερασπίζεται το εθνικό συμφέρον πάνω από πολιτικάντικες πιέσεις.
Η απεργία για τη Γάζα και η εσωτερική πίεση
Η αντιπαράθεση αυτή συνέπεσε με τις μαζικές κινητοποιήσεις στην Ιταλία υπέρ της Γάζας. Στις 3 Οκτωβρίου, εκατομμύρια Ιταλοί συμμετείχαν σε γενική απεργία που παρέλυσε βασικές υπηρεσίες. Οι διαδηλώσεις έφεραν πίεση στην κυβέρνηση, ωστόσο η Meloni επέλεξε να σταθεί σταθερά δίπλα στο Ισραήλ, δείχνοντας πως δεν θα αφήσει λαϊκιστικές πιέσεις να καθορίσουν την εξωτερική πολιτική της χώρας.
Σαφές μήνυμα στην Ευρώπη
Η στάση της Giorgia Meloni απέναντι στους Ιταλούς ακτιβιστές της Flotilla δείχνει ξεκάθαρα μια νέα κατεύθυνση για την Ιταλία: φιλοϊσραηλινή πολιτική, σεβασμός στην ατομική ευθύνη και σαφής διάκριση ανάμεσα σε εθνικό συμφέρον και προσωπικές επιλογές. Σε μια Ευρώπη που συχνά ταλαντεύεται ανάμεσα στη διπλωματία και την ακτιβιστική πίεση, η Ιταλίδα πρωθυπουργός προβάλλει ως σταθερή φωνή που επιμένει να συνδέει τις επιλογές με τις συνέπειές τους.
Με αυτόν τον τρόπο, η Meloni όχι μόνο υπερασπίζεται την αξιοπιστία της Ιταλίας, αλλά στέλνει και ένα σαφές μήνυμα στην Ευρώπη: η ελευθερία δράσης υπάρχει, αλλά δεν μπορεί να είναι ποτέ σε βάρος του κράτους και των φορολογουμένων.
