Το πρόσφατο δημοσίευμα της αρμενικής εφημερίδας «Agos», σύμφωνα με το οποίο η Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή (εφεξής Μεγάλη του Γένους Σχολή) πρόκειται να εκκενωθεί το προσεχές διάστημα για να πραγματοποιηθούν εργασίες συντήρησης, προκάλεσε ανησυχία.
Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που εξέλαβαν την είδηση ως ένδειξη ότι το τουρκικό κράτος επιχειρεί να υφαρπάξει το εμβληματικό ακίνητο των Ελληνορθόδοξων της Κωνσταντινούπολης - με ορισμένους στην Ελλάδα να υποστηρίζουν ότι η επίκληση συντήρησης είναι προσχηματική και ότι ουσιαστικά το σχολείο οδηγείται σε λουκέτο έπειτα από 571 χρόνιασυνεχούς λειτουργίας.
Η εφημερίδα «Το Μανιφέστο» απηύθυνε σχετικό ερώτημα στη χθεσινή ενημέρωση των διπλωματικών συντακτών. «Η Μεγάλη του Γένους Σχολή είναι ένα εμβληματικό εκπαιδευτικό ελληνικό ίδρυμα», σημείωσε η Λάνα Ζωχιού, υπογραμμίζοντας ότι στη συντριπτική πλειονότητα των μνημείων της Κωνσταντινούπολης, περιλαμβανομένων και των μειονοτικών, πραγματοποιούνται εργασίες αντισεισμικής θωράκισης. «Θα ανακοινωθεί σύντομα ο τόπος μετεγκατάστασης», προσέθεσε η εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.
Τι ακριβώς ισχύει; Στις αρχές Σεπτεμβρίου, η διοίκηση της Μεγάλης του Γένους Σχολής έλαβε επιστολή από το τουρκικό υπουργείο Παιδείας, σύμφωνα με την οποία το κτίριο χρειάζεται ενισχύσεις και πρέπει να εκκενωθεί εντός τριών μηνών -δηλαδή έως τις αρχές Δεκεμβρίου.
Η αφετηρία της υπόθεσης εντοπίζεται στον Μάιο του 2023, όταν ο Τούρκος υπουργός Παιδείας Γιουσούφ Τεκίν επισκέφθηκε τη Σχολή και δεσμεύτηκε ότι θα χρηματοδοτηθεί μελέτη για τις ανάγκες συντήρησης του ιστορικού κτιρίου που δεσπόζει στον Κεράτιο Κόλπο. Στο πόρισμα που εστάλη αργότερα στη διοίκηση, πέραν της προθεσμίας εκκένωσης, επισημαινόταν η ανάγκη τοποθέτησης σιδερένιων πλεγμάτων σε όλους τους τοίχους και εσωτερικών υποστυλώσεων στον πύργο - όλα εσωτερικά, ώστε να μην αλλοιωθεί η πρόσοψη του εμβληματικού οικοδομήματος.
Το Γενικό Προξενείο της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολη, όπως και οι ιθύνοντες της ελληνορθόδοξης Μειονότητας, ενέσκηψαν άμεσα στο ζήτημα. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Μανιφέστο», εξετάστηκαν διάφορες εναλλακτικές λύσεις μετεγκατάστασης, ώστε να μην διαταραχθεί ο σχολικός βίος των 31 μαθητών που φοιτούν εκεί.
Μεταξύ άλλων, τέθηκαν επί τάπητος η Μαράσλειος Αστική Σχολή, της οποίας ο χώρος χρησιμοποιείται σήμερα από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά και η Σχολή Γαλατά, που λειτουργεί ως πολιτιστικό κέντρο. Τελικώς, φαίνεται πως έχει επιλεγεί ένα άλλο παλαιό σχολείο -που βρίσκεται σε φάση ανακαίνισης- στην περιοχή του Πέρα (Beyoğlu), κοντά στο εμβληματικό Σισμανόγλειο Μέγαρο. Εκτιμάται, πάντως, ότι αν υπάρξουν καθυστερήσεις, το τουρκικό κράτος ενδέχεται να παρατείνει την προθεσμία για τη μετεγκατάσταση.
Όσον αφορά το κόστος των απαιτούμενων εργασιών, η «Agos», επικαλούμενη τον διευθυντή της Σχολής Δημήτρη Ζώτο, ανέφερε ότι υπερβαίνει τα 10 εκατομμύρια ευρώ. Από ελληνικής πλευράς, ωστόσο, θεωρείται σκόπιμο να εκπονηθεί νέα μελέτη -αυτή τη φορά από Έλληνες ειδικούς- πριν προσδιοριστεί το τελικό ποσό. Το πιθανότερο είναι ότι το κόστος της αντισεισμικής θωράκισης θα καλυφθεί μέσω δωρεών και χορηγιών επιφανών Ελλήνων.
Παρεμπιπτόντως, το τρέχον διάστημα βρίσκεται σε εξέλιξη και η τμηματική ανακαίνιση του Ζωγραφείου Λυκείου, ενός ακόμη ιστορικού ελληνικού σχολείου της Πόλης. Στις αρχές του περασμένου Ιουνίου ξεκίνησαν οι εργασίες αντισεισμικής ενίσχυσης του κτιρίου, καθώς και η αφαίρεση των δύο πρόσθετων ορόφων που είχαν ανεγερθεί το 1962. Η απομάκρυνση των προσθηκών πραγματοποιήθηκε χάρη στη δωρεά της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και του Ιδρύματος Θανάση και Μαρίνας Μαρτίνου. Χθες, μάλιστα, πραγματοποιήθηκε γιορτή στο Ζωγράφειο για την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης των εργασιών, ενώ η πλήρης ανακαίνιση αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το καλοκαίρι του 2026.
Ανάλογες ενισχυτικές παρεμβάσεις απαιτούνται και σε άλλα σημαντικά ελληνικά κτίρια της Κωνσταντινούπολης, όπως το Ζάππειο Παρθεναγωγείο αλλά και στο Δημοτικό Σχολείο της Ίμβρου, όπου φοίτησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος.
