Δέκα χρόνια μετά το καλοκαίρι του 2015, όταν η Ελλάδα έφτασε στο χείλος του Grexit ύστερα από το τραγικό δημοψήφισμα που σημάδεψε μια ολόκληρη γενιά, η χώρα δείχνει να έχει διανύσει μια απόσταση που τότε φάνταζε σχεδόν αδιανόητη. Η ελληνική οικονομία, σοφότερη και με σοβαρές προσωπικότητες στο τιμόνι της, επιχειρεί να σταθεί πλέον στον ευρωπαϊκό πυρήνα, ακολουθώντας αυτήν τη φορά τους κανόνες του παιχνιδιού χωρίς ακροβασίες και οικονομικούς... τσαμπουκάδες.
Σε αυτό το νέο αφήγημα, το πρόσωπο του Κυριάκου Πιερρακάκη αναδεικνύεται ως σύμβολο μιας Ελλάδας που επιλέγει τη σοβαρότητα, τη μεταρρύθμιση και την ευρωπαϊκή κανονικότητα, σε αντιδιαστολή με τις πολιτικές εκφάνσεις της παρακμής που εξακολουθούν να εκπροσωπούν ο Παύλος Πολάκης και ο Γιάνης Βαρουφάκης.
Η μαύρη τετραετία ΣΥΡΙΖΑ
Το 2015 υπήρξε το απόλυτο σημείο καμπής. Η οικονομία είχε επιστρέψει σε ύφεση, οι τράπεζες έκλεισαν, επιβλήθηκαν capital controls και η χώρα βρέθηκε απομονωμένη διεθνώς. Το δημοψήφισμα, αντί να ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας, επιτάχυνε τη διάλυση της εμπιστοσύνης, με τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, η περιπέτεια εκείνης της περιόδου κόστισε δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ σε χαμένο ΑΕΠ και επενδύσεις.
Οι πολιτικές επιλογές και οι ρητορικές κορόνες εκείνης της εποχής εξακολουθούν να βαραίνουν τη συλλογική μνήμη. Οι δύο πολιτικοί ταγοί, Βαρουφάκης και Πολάκης, αποτελούσαν μέρος της εξίσωσης αποτυχίας και οικονομικού ολέθρου. Τότε, η ελληνική οικονομία καταβαραθρώθηκε, το ΑΕΠ μειώθηκε δραστικά και η ανεργία εκτινάχθηκε σε δυσθεώρητα επίπεδα, ενώ η πολιτική αντιπαράθεση έπαιρνε χαρακτηριστικά εθνικής κρίσης. Οι νέοι εργαζόμενοι έφευγαν στο εξωτερικό.
Αν συγκρίνουμε τις βασικές οικονομικές μεταβλητές της περιόδου 2015-2019 με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του 2025, αυτή η μεταμόρφωση γίνεται πιο συγκεκριμένη. Το ΑΕΠ σε απόλυτους όρους παρουσίασε σταθεροποίηση και έπειτα ανάκαμψη μετά το 2019, με εκτιμήσεις που δείχνουν σημαντική αύξηση σε απόλυτους αριθμούς έως το 2025. Η Ελλάδα, σύμφωνα με εκτιμήσεις, έχει τώρα ονομαστικό ΑΕΠ πάνω από 262 δισ. δολάρια, ενώ το δημόσιο χρέος συνεχίζει να είναι υψηλό, αλλά μειώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαμορφούμενο στο περίπου 151% κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2025, παρά την αυξημένη απόλυτη τιμή του, γεγονός που αντανακλά μια σταδιακή σταθεροποίηση μετά τα χρόνια των προγραμμάτων προσαρμογής.
Η αντίθεση με τις φωνές του λαϊκισμού είναι εμφανής. Ο πολιτικός λόγος του Παύλου Πολάκη, με την ένταση, τις προσωπικές επιθέσεις και τη διαρκή απαξίωση των θεσμών, παραπέμπει σε μια Ελλάδα εγκλωβισμένη στη σύγκρουση και την εσωστρέφεια. Αντίστοιχα, ο Γιάνης Βαρουφάκης εξακολουθεί να υπερασπίζεται επιλογές που οδήγησαν τη χώρα στο χείλος της καταστροφής, παρουσιάζοντάς τες ως δήθεν χαμένες ευκαιρίες ρήξης. Πρόκειται για πολιτικές αφηγήσεις που αγνοούν το πραγματικό κόστος που πλήρωσαν πολίτες και επιχειρήσεις. Απέναντι στο παρελθόν Βαρουφάκη-Πολάκη, η εικόνα της Ελλάδας του 2025 είναι διαφορετική.
Σταθερότητα και ανάκαμψη
Η χώρα έχει ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα απ’ όλους τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης, καταγράφει σταθερά υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και εμφανίζει πρωτογενή πλεονάσματα. Η ανεργία έχει υποχωρήσει σχεδόν στο μισό σε σχέση με τα επίπεδα της κρίσης, ενώ οι εξαγωγές και οι άμεσες ξένες επενδύσεις κινούνται σε ιστορικά υψηλά.
Αυτή η πορεία δεν είναι τυχαία, ούτε αυτονόητη. Είναι το αποτέλεσμα μιας σταδιακής μεταστροφής προς τον ρεαλισμό και την αξιοπιστία. Το μανιφέστο Πιερρακάκη για την επόμενη μέρα στην Ευρώπη αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα. Η προσέγγισή του δεν βασίζεται σε εύκολα συνθήματα ή σε συγκρουσιακή ρητορική, αλλά σε μια καθαρή πολιτική πρόταση για μια Ελλάδα που συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών πολιτικών. Πολιτικές για σύγκλιση των οικονομιών της Ευρώπης και γεφύρωση του χάσματος Βορρά-Νότου. Ψηφιακό κράτος, θεσμική σταθερότητα, δημοσιονομική υπευθυνότητα και επενδύσεις στην καινοτομία συνθέτουν τον πυρήνα μιας στρατηγικής που βλέπει την Ευρώπη όχι ως αντίπαλο, αλλά ως πεδίο ευκαιριών.
Η Ελλάδα της προκοπής, όπως αποτυπώνεται και στο πρόσωπο και το πολιτικό σχέδιο του Πιερρακάκη, δεν υπόσχεται θαύματα. Υπόσχεται όμως συνέχεια, σοβαρότητα και συμμετοχή στον ευρωπαϊκό διάλογο με όρους ισοτιμίας.
