Με τη δίκη για την τραγωδία στο Μάτι να έχει ξεκινήσει από μηδενική βάση μετά την έφεση που άσκησε η Εισαγγελία Εφετών της Αθήνας για το σύνολο της απόφασης που προκάλεσε αντιδράσεις λόγω των ποινών που επιβλήθηκαν πρωτοδίκως, η αυριανή θλιβερή επέτειος φέρνει στον νου μνήμες για την εκατόμβη νεκρών της φονικής φωτιάς της 23ης Ιουλίου 2018.
Μια φονική πυρκαγιά που είχε αποτέλεσμα 104 νεκρούς, δεκάδες τραυματίες, ακόμη περισσότερους όμως να ζουν τον δικό τους Γολγοθά. Μια φονική πυρκαγιά που ήρθε να αναδείξει και την κατάσταση του κρατικού μηχανισμού σε συνδυασμό με μια αλλόκοτη και άκρως προβληματική αντιμετώπιση του ζητήματος από την τότε κυβέρνηση. Ο τότε υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας μπορεί να δήλωσε πως δεν θα έκαναν τίποτε διαφορετικό, όμως το αποτέλεσμα καταγράφει μια τραγωδία ανείπωτη.
Μια τραγωδία στην οποία ήρθε να προστεθεί, προκαλώντας το κοινό περί δικαίου αίσθημα, μια παράσταση στην οποία συμμετείχε και ο ίδιος ο τότε πρωθυπουργός. Η άφιξή του στο επιχειρησιακό κέντρο στο Χαλάνδρι και τα όσα ειπώθηκαν μπροστά στις κάμερες είναι αυτά που είχαν προκαλέσει κύμα αγανάκτησης. Οπως και αυτά που ακολούθησαν με χαρακτηριστικό παράδειγμα την αναφορά του Αλέξη Τσίπρα σε μια πυρόπληκτη, σύμφωνα με την οποία αν το κράτος έδινε επιχορήγηση 2.000 ευρώ «θα τα σπαταλούσατε», όπως και τη δήλωση του Παύλου Πολάκη, τότε αναπληρωτή υπουργού Υγείας, ότι ο αριθμός των θυμάτων «θολώνει την εικόνα».
H τραγωδία είναι η μια όψη του νομίσματος. Οι νεκροί, οι εγκαυματίες, οι οικογένειες των θυμάτων που ακόμη περιμένουν την τιμωρία των υπευθύνων. Στην ίδια πλευρά και οι ευθύνες του κρατικού μηχανισμού. Η αδυναμία έγκαιρης ενημέρωσης και απομάκρυνσης – αυτό που σήμερα οι τότε πολιτικοί υπεύθυνοι λοιδορούν. Που κατηγορούν την κυβέρνηση για τις εκκενώσεις και τις προειδοποιήσεις, για τη χρήση του 112.
Η… κοροϊδία ήταν η άλλη όψη. Η παράσταση που δόθηκε εκείνο το μοιραίο βράδυ στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι δύσκολα μπορεί να ξεχαστεί και όχι μόνο από τους επιζήσαντες και τις οικογένειες των θυμάτων. Από όλους. Η εικόνα παραμένει ανεξίτηλη και ταυτίζεται με τον εμπαιγμό.
Η πυρκαγιά ολοκλήρωσε το μακάβριο έργο της μέσα σε μία ώρα και σαράντα λεπτά. Οι κάτοικοι βρέθηκαν στη θάλασσα περιμένοντας διάσωση, οι νεκροί βρίσκονταν σε σπίτια που κάηκαν, αυτοκίνητα, ακόμη και στον δρόμο. Και όμως τέσσερις ώρες μετά, στη συνεδρίαση στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής, παρουσία του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, όλοι έκαναν τον ανήξερο.
Ο Αλέξης Τσίπρας ρωτούσε μπροστά στην κάμερα για το αν θα πετάξουν την επόμενη ημέρα τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης για μια πυρκαγιά που είχε σβήσει φτάνοντας στη θάλασσα πολλές ώρες πριν. Δίπλα του υπουργοί και αρμόδιοι της Πυροσβεστικής που δεν είπαν λέξη και που έκατσαν και άκουγαν τον εκπρόσωπο του σώματος να εξηγεί τι θα γίνει με αεροσκάφη.
Εμπαιγμός; Τα όσα έχουν αποκαλυφθεί, τα όσα έχουν κατατεθεί στη δίκη για το Μάτι θα μπορούσε να πει κανείς πως οδηγούν σε αυτήν την κατεύθυνση. Οι μάρτυρες έχουν καταθέσει πως νεκροί είχαν βρεθεί από την πρώτη στιγμή. Ναι, ουδείς γνώριζε τον ακριβή αριθμό. Ομως το να μη γίνεται η παραμικρή αναφορά, να μη δηλώνει κάποιος ότι «έχουμε θύματα» και να μιλά για αεροσκάφη, πώς αλλιώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί;
Γιατί; Ουδείς γνωρίζει. «Οι νεκροί δεν κρύβονται», το είχε πει και ο Αλέξης Τσίπρας. Οπότε; Ποιος ήταν ο λόγος που δεν έγινε μια ανακοίνωση, μια αναφορά; Γιατί δεν πήρε ένας τον λόγο να το αναφέρει σε εκείνη την κακοπαιγμένη παράσταση που στήθηκε το βράδυ της μοιραίας εκείνης ημέρας;
Μια «σικέ» σύσκεψη σε ζωντανή σύνδεση κατά την οποία έκαναν όλοι τους ανήξερους. Το χειρότερο; Τους έκαναν και μετά. Η κοινή συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, οι θεωρίες συνωμοσίας περί εμπρησμών, οι πίνακες και οι χάρτες με εστίες φωτιάς που δεν υπήρχαν και η αδυναμία ανάληψης ευθύνης. Ούτε καν πολιτικής.
Δεν υπήρξε και ακόμη δεν υπάρχει μια σαφής συγγνώμη. Απλή και ξεκάθαρη. Χωρίς μεν και αλλά. Χωρίς αναφορές σε άλλους που έχουν ευθύνες από ένα κόμμα που διαρκώς απαιτεί από τους άλλους να ζητούν συγγνώμη. Η μη ανάληψη ευθύνης δεν επιτρέπει να διορθώνονται και τα λάθη. Δεν επιτρέπει να ληφθούν τα μέτρα που απαιτούνται για να μην επαναληφθούν τραγωδίες.
Υπάρχει και κάτι ακόμη χειρότερο. Η προσπάθεια να υπάρξει συμψηφισμός που κράτησε μέχρι την τραγωδία στα Τέμπη, με αποκορύφωμα την ανάρτηση ενός πανό στην Κουμουνδούρου, τις πορείες και τις καταγγελίες. Οταν αυτό γίνεται από ένα κόμμα που δεν έχει καταφέρει να ψελλίσει μια συγγνώμη, να κάνει μια αναφορά εδώ και έξι χρόνια, δείχνει ότι ακόμη και σήμερα, με τη νέα ηγεσία, η κατάσταση δεν έχει αλλάξει. Και ούτε θα αλλάξει...
